Kamica moczowa - objawy, przyczyny, diagnoza i leczenie
Kamica moczowa to najczęstsza choroba układu moczowego, inaczej nazywana także kamicą nerkową. Pojawia się głównie u mężczyzn pomiędzy 30. a 50. rokiem życia. Kamica moczowa wiąże się z wytrącaniem z moczu rozpuszczonych w nim składników mineralnych lub organicznych, które zlepiają się w większe całości. Powstałe w ten sposób kamienie (złogi) mogą być wydalone z moczem lub zalegać w drogach moczowych i powiększać się, co w konsekwencji powoduje uszkodzenia miąższu nerek oraz zakażenia.
1. Objawy kamicy
Objawem choroby jest przede wszystkim nagły, silny ból nerki, zwany kolką nerkową, który umiejscowiony w okolicy lędźwiowej promieniuje ku dołowi w kierunku pęcherza, cewki, narządów płciowych, pachwiny i zewnętrznej powierzchni uda. Silny i ostry ból pojawia się także przy lekkim uderzeniu w okolice nerki brzegiem dłoni lub pięścią, a wynika z przesuwania się złogu z nerki przez moczowód do pęcherza. Inne cechy towarzyszące kamicy moczowej to m.in.:
- obecność krwinek czerwonych w moczu,
- wzdęcie brzucha,
- nudności i wymioty,
- bezustanna zmiana pozycji ciała w celu złagodzenia bólu,
- częste oddawanie moczu, ale w małych ilościach,
- gorączka świadcząca o zakażeniu dróg moczowych.
Najczęściej kolka nerkowa jest tak bolesna, że chory wzywa pogotowie ratunkowe, by lekarz podał doraźnie leki przeciwbólowe i rozkurczowe. Objawy zazwyczaj natychmiast ustępują, gdy kamienie nerkowe zostaną wydalone z moczem na zewnątrz, co potocznie określa się mianem „rodzenia kamieni”.
2. Przyczyny kamicy
Patogeneza kamicy nie jest do końca znana. Chore nerki mogą wynikać z działania różnorodnych czynników, wśród których najczęściej wymienia się:
- nadmiar wapnia w diecie,
- picie twardej wody (zbyt dużo węglanu wapnia),
- długotrwałe zakażenie dróg moczowych, choroby urologiczne,
- zaleganie moczu w wyniku zmian anatomicznych w układzie moczowym,
- zaburzenia funkcji nerek lub czynności pęcherza moczowego,
- niedobór witaminy A, nadmiar witaminy D3,
- nadużywanie leków zobojętniających,
- zaburzenia hormonalne, np. nadczynność przytarczyc albo kory nadnerczy,
- zaburzenia przemiany materii prowadzące do nadmiernego wydalania z moczem wapnia, szczawianów, kwasu moczowego, fosforanów.
3. Diagnoza i leczenie kamicy moczowej
Po przebytym napadzie kolki nerkowej należy bezwzględnie poddać się dalszym badaniom. Konieczna jest nie tylko ogólna analiza moczu (na obecność bakterii, leukocytów, erytrocytów), ale również badanie ultrasonograficzne i ewentualnie radiologiczne układu moczowego (urografia) albo TK jamy brzusznej, które umożliwiają zlokalizowanie kamieni. Lekarz urolog powinien ustalić, czy nie ma zatkania dróg moczowych oraz zakażenia i określić stan czynnościowy nerek oraz odczyn moczu. Kamica moczowa wymaga leczenia, by zapobiec pojawianiu się nowych złogów. Zaleca się odpowiednią dietę, picie dużej ilości płynów (do 2,5 l na dobę) oraz środki rozszerzające drogi moczowe.
Duże kamienie usuwa się za pomocą litotrypsji (kruszenie kamieni falami ultradźwiękowymi wytwarzanymi zewnątrzustrojowo) lub endoskopowo. Gdy pojawia się zakażenie bądź zmiany zastoinowe w nerce, potrzebne jest czasem leczenie operacyjne. Choroby nerki występują najczęściej z powodu obecności kamieni moczanowych, szczawianowych, wapniowych i fosforanowych. Zdarzają się również złogi struwitowe, zawierające fosforan amonowo-magnezowy. Te występują częściej u kobiet. Przyczyną kamicy struwitowej jest zakażenie nerek przez bakterie, mające zdolność rozkładania mocznika znajdującego się w moczu na dwutlenek węgla i amoniak.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.