Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (861 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (402 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Ksyloza – właściwości i powstawanie

Avatar placeholder
31.01.2024 16:52
Ksyloza to monosacharyd wchodzący w skład hemiceluloz.
Ksyloza to monosacharyd wchodzący w skład hemiceluloz. (adobestock)

Ksyloza jest węglowodanem, monosacharydem, pięciowęglowym cukrem otrzymywanym przez hydrolizę roślin bogatych w hemicelulozę, takich jak trociny, słoma i kolba kukurydzy. Jakie są jej właściwości i co ma wspólnego z ksylitolem? Co warto o niej wiedzieć?

spis treści

1. Co to jest ksyloza?

Ksyloza (inaczej cukier drzewny) to węglowodan, monosacharyd wchodzący w skład hemiceluloz w postaci ksylanów, będących budulcem ścian komórkowych roślin. W przyrodzie rzadko występuje swobodnie.

Węglowodany dzieli się na trzy typy. To:

  • monosacharydy: jednocukry, cukry proste, które nie ulegają hydrolizie do prostszych cząsteczek,
  • oligosacharydy: wielocukry proste, czyli pochodne monosacharydów, zawierające wiązanie eterowe (acetalowe). W skład cząsteczki oligosacharydu może wchodzić od 2 do 9 cząsteczek monosacharydów,
  • polisacharydy: wielocukry złożone, makrocząsteczki o budowie podobnej do oligosacharydów.
Zobacz film: "Dlaczego warto wykonywać badania profilaktyczne?"

Monosacharydy dzieli się w zależności od obecności grupy funkcyjnej. To aldozy (posiadające grupę aldehydową, np. ksyloza) i ketozy (zawierające grupę ketonową). Drugą grupa to liczby atomów węgla w cząsteczce (triozy, tetrozy, pentozy, heksozy, itd.). Wyróżnia się:

  • triozy: aldehyd glicerynowy, dihydroksyaceton,
  • tetrozy: erutryloza, erytruloza,
  • pentozy: ksyloza, ryboza, deoksyryboza, arabinoza, liksoza, rybuloza, ksyluloza,
  • heksozy: glukoza, fruktoza, galaktoza, guloza, taloza, alloza, idoza, altroza,
  • heptozy: mannoheptuloza, sedoheptuloza.

Ksyloza jest pentozą. To rodzina organicznych związków chemicznych, cukry proste zawierające pięć atomów węgla w cząsteczce. Do pentoz należą:

składniki kwasów nukleinowych:

  • ryboza, która występuje np. w rybonukleozydach, rybonukleotydach i RNA,
  • deoksyryboza, obecna np. w deoksyrybonukleozydach, deoksyrybonukleotydach i DNA,

inne pentozy:

  • arabinoza, która występuje w gumie arabskiej i innych w gumach roślinnych, składnik glikoprotein,
  • ksyloza, występując w gumach roślinnych, składnik glikoprotein,
  • liksoza, która występuje w mięśniu sercowym, składnik liksoflawiny,
  • rybuloza. To metabolit pośredni w szlaku pentozofosforanowym,
  • ksyluloza. To izomer L to metabolit pośredni w szlaku kwasu uronowego.

Najważniejsze znaczenie z monosacharydów mają pentozy i heksozy.

2. Właściwości ksylozy

Cukier drzewny należy do cukrów prostych, pięciowęglowych (zawiera pięć atomów węgla, glukoza i fruktoza zawierają ich sześć). W temperaturze pokojowej jest to biała substancja krystaliczna, łatwo rozpuszczalna w wodzie, etanolu i benzynie. Jej wzór sumaryczny - C5H10O5.

Cukier drzewny jest obecny między innymi w jagodach, brokułach, szpinaku i gruszkach. Znajduje zastosowanie w przemyśle spożywczym. To środek wykorzystywany do konserwowania owoców, produkcji lodów i wyrobów cukierniczych, a także polepszacz smaku i zapachu żywności, suplement diety.

Ksyloza jest także składnikiem testów diagnostycznych oraz substancją grzybobójczą i antybakteryjną, skuteczną w zwalczaniu chorób jamy ustnej oraz nowotworów jelita.

3. Powstawanie ksylozy

Aby otrzymać z tkanek roślin ksylozę, należy oddzielić od nich hemicelulozy. Rozdrobione tkanki roślinne poddaje się działaniu rozcieńczonych zasad, w których się dobrze rozpuszczają. Potem zakwasza się je i poddaje hydrolizie enzymatycznej lub w warunkach silnie kwaśnych. Po oczyszczeniu i wykrystalizowaniu otrzymuje się ksylozę.

Ksylozę produkuje się z łykowatych części roślin (zwłaszcza łodygi kukurydzy), drewna, wytłoków trzciny cukrowej, słomy z owsa lub ryżu czy łuski nasion bawełny.

4. Ksyloza a ksylitol

Ksyloza często pojawia się w kontekście ksylitolu. Czy istnieje między nimi jakiś związek? Okazuje się, że tak: ksylitol to produkt zredukowania ksylozy.

Ksylitol (znany jako cukier brzozowy, E967) to organiczny związek chemiczny, pięciowęglowy alkohol polihydroksylowy o słodkim smaku (cukrol) i zredukowana pochodna ksylozy.

Jest traktowany jako zamiennik białego, „zwykłego” cukru. Swą popularność i uznanie zawdzięcza wyjątkowym właściwościom. Nie posiada nieprzyjemnego posmaku. Ma zbliżoną słodkość do sacharozy, a przy tym bardzo niski indeks glikemiczny (IG 8) i stosunkowo niedużo kalorii. W 100 gramach ksylitol dostarcza 240 kalorii, a porcja 100 g cukru spożywczego - 405 kalorii.

Ponieważ ksylitol w niewielkim stopniu przyczynia się do uwalniania insuliny, stosuje się go w żywności dla diabetyków. Co interesujące, jego spożycie, w przeciwieństwie do sacharozy, nie tylko nie prowadzi do rozwoju próchnicy zębów, ale może sprzyjać likwidacji płytki nazębnej oraz pomagać w leczeniu zakażenia jamy ustnej drożdżakowcami z rodzaju Candida.

Zobacz także:

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze