Paciorkowce zaatakowały Polaków. "Mamy wysyp zakażeń"
Paciorkowce nie dają o sobie zapomnieć. Od początku roku jest bardzo dużo zachorowań - dominuje angina i szkarlatyna. Lekarze ostrzegają, że zakażenie paciorkowcen ropotwórczym może prowadzić do groźnych powikłań, jak zapalenie wsierdzia, kłębuszkowe zapalenie nerek, gorączka reumatyczna czy sepsa. Jak się przed nimi ustrzec?
1. Bardzo dużo zachorowań na anginę i szkarlatynę
Lekarze notują bardzo dużo zakażeń Streptococcus pyogenes, czyli paciorkowcem ropotwórczym grupy A.
- Niestety mamy wysyp zakażeń paciorkowcami w różnych postaciach. Od samego rana mam takich pacjentów, zarówno te zakażenia potwierdzone na podstawie testów, jak i takie, gdzie widać gołym okiem, że są czopy na migdałach. Najwięcej jest anginy, a na drugim miejscu jest szkarlatyna, ale nietypowa, z dziwnymi wysypkami. Pojawiają się też liszajce zakaźne, zwłaszcza u dzieci - opowiada w rozmowie z WP abcZdrowie lekarz rodzinny Bożena Janicka, prezes PPOZ.
Z nowego raportu opublikowanego przez NIZP-PZH wynika, że od 1 do 31 stycznia wykryto 7 954 przypadków szkarlatyny, czyli płonicy. To ponad dwukrotnie więcej niż w analogicznym okresie 2023 r. - wtedy zgłoszono 3 038 zachorowań. Tylko w ciągu ostatnich dwóch tygodni stycznia potwierdzono ponad 4,6 tys. przypadków.
Uwagę zwraca też dość wysoka, jak na tę porę roku, liczba zachorowań na różę. Chorobę, wywołują te same bakterie Streptococcus pyogenes, co szkarlatynę. W styczniu wykryto 361 zachorowań, w porównywalnym okresie 2023 r. było ich 302.
2. Jakie są objawy szkarlatyny?
Objawy anginy i szkarlatyny mogą być bardzo podobne, z wyjątkiem jednego - przy szkarlatynie występuje wysypka.
- Typowe objawy szkarlatyny to wysoka gorączka, drobna wysypka, ból gardła, powiększenie węzłów chłonnych, truskawkowy język. Stan zapalny śluzówek może też dawać uczucie pieczenia w jamie ustnej czy zaburzenia smakowe - wyjaśnia specjalistka chorób zakaźnych dr Lidia Stopyra, kierująca Oddziałem Chorób Infekcyjnych i Pediatrii w szpitalu im. S. Żeromskiego w Krakowie.
Dodaje, że dla doświadczonego lekarza szkarlatyna czy angina są łatwe do rozpoznania na podstawie obrazu klinicznego i nie wymagają wykonywania testu.
- Natomiast w przypadku wątpliwości wykonujemy wymazy. Strep testy służą przede wszystkim do tego, żeby infekcji wirusowych nie leczyć antybiotykiem - zaznacza.
Do zarażenia paciorkowcem dochodzi najczęściej drogą kropelkową. Wystarczy, że chory kichnie, zakaszle lub będzie rozmawiać z kimś znajdującym się blisko.
- Zarażamy się przez bliski kontakt, np. używając wspólnych sztućców - mówi dr Stopyra.
Największa zakaźność występuje między 3. a 21. dniem, jeżeli choroba nie jest leczona. Po włączeniu antybiotyku już po 24 godzinach osoba chorująca nie zakaża innych.
3. Konieczne jest włączenie antybiotyku
Eksperci podkreślają, że w przypadku zakażeń paciorkowcowych kluczowe jest szybkie rozpoznanie choroby i wdrożenie leczenia, żeby ograniczyć ryzyko możliwych powikłań.
- Utrzymująca się powyżej 3 dni wysoka temperatura, ból gardła, wysypka zawsze jest wskazaniem do wizyty do lekarza. To jest bakteria - nie wirus, dlatego konieczne jest włączenie antybiotyku na 7 dni, a w ciężkich przypadkach nawet na 14 dni - tłumaczy doktor Janicka.
- Często się zdarza, że po 2-3 dniach pacjenci czują się lepiej i przerywają leczenie. Nie wolno tak robić, bo w ten sposób uodparniamy bakterie na dany antybiotyk i potem mamy problem z leczeniem - zaznacza lekarka.
A lista możliwych powikłań szkarlatyny jest długa, może dojść m.in. do zapalenia płuc, kłębuszków nerkowych a nawet zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych.
- U chłopców bardzo często zdarza się zapalenie ropne napletka. W przebiegu nadkażenia może dojść też do zapalenia uszu, szczególnie narażone jest ucho środkowe - wymienia ekspertka.
- Może dojść też do rozwoju gorączki reumatycznej - najczęściej dochodzi wtedy do zapalenia tkanki łącznej zarówno serca, jak i mięśni. Mogą wtedy wystąpić problemy z chodzeniem, zapalenie stawów - dodaje lek. Janicka.
4. Najgroźniejsze zakażenia inwazyjnymi paciorkowcami
Lista chorób, za którymi stoją paciorkowce, jest równie długa, jak możliwe powikłania. Największy niepokój budzą cięższe zakażenia inwazyjne, w wyniku których może dojść m.in. do rozwoju sepsy.
- Paciorkowiec niestety ma powinowactwo wielorakie, poczynając od śluzówek dróg oddechowych, moczowych, poprzez skórę, po powikłania reumatyczne i sercowo-naczyniowe. Najcięższą postacią jest posocznica - niestety takie przypadki też się zdarzają. Są to ciężkie powikłania w związku z zakażeniem paciorkowcowym, kiedy dochodzi do uogólnionego zapalenia całego ustroju, zakażenie przenosi się przez krew, może dojść do martwiczych zapaleń i dalszych powikłań - ostrzega lekarka.
Od początku roku odnotowano ponad 400 zakażeń inwazyjnymi szczepami paciorkowców, u 9 osób doszło do zespół wstrząsu toksycznego.
- W przebiegu sepsy może dojść do zespołu wstrząsu toksycznego, gdzie śmiertelność jest bardzo wysoka, wymaga to już leczenia na oddziałach intensywnej terapii. Alarmujące objawy to zawsze zaburzenia świadomości, ogromne osłabienie, kiedy chory nie ma siły nawet wstać. To są już późne symptomy - podkreśla dr Stopyra.
- Mamy skuteczne antybiotyki natomiast, jeśli pacjent trafi do lekarza za późno, to nic nie jesteśmy w stanie już zrobić - dodaje.
Katarzyna Grzęda-Łozicka, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
