Podstawowe informacje o raku szyjki macicy
Poniżej przedstawiamy 10 najważniejszych pytań, dotyczących zakażenia HPV, diagnostyki i leczenia raka szyjki macicy, jakie stawiają sobie młode dziewczyny, wraz z odpowiedziami ginekologów.
Informacje w nich zawarte są niezbędne nie tylko dla nastolatek, ale również dla wszystkich kobiet.
- 1. Jak dochodzi do zachorowania na raka szyjki macicy?
- 2. Jakie są konsekwencje raka szyjki macicy? Czy można go całkowicie wyleczyć?
- 3. Czy są jakieś czynniki zewnętrzne, które mogą zwiększać ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy?
- 4. Czy rak szyjki macicy jest dziedziczny?
- 5. Jakie są objawy i obrazy kliniczne raka szyjki macicy?
- 6. W jakim wieku jest największe ryzyko zakażenia wirusem HPV?
- 7. Czy rak szyjki macicy jest śmiertelny?
- 8. Co to jest cytologia? Do czego służy?
- 9. W jakim wieku należy się zaszczepić? Przez jaki czas chroni szczepionka? Czy osoba, która już rozpoczęła współżycie może się zaszczepić?
- 10. Czy są inne wirusy, które mogą powodować raka szyjki macicy?
1. Jak dochodzi do zachorowania na raka szyjki macicy?
Rak szyjki macicy jest wywoływany przez długo rozwijającą się infekcję (około 20 lat) wirusem brodawczaka ludzkiego. Do zakażenia wirusem HPV (Human Papillomavirus) dochodzi najczęściej podczas pierwszych lat po rozpoczęciu współżycia seksualnego. W większości przypadków organizm zwalcza wirusa w okresie 12 do 24 miesięcy. Jednak u niektórych kobiet nie zostaje on zniszczony, co w przyszłości może spowodować rozwój raka szyjki macicy.
Wirus HPV jest przenoszony drogą płciową. Prezerwatywy nie chronią całkowicie przed zarażeniem, ponieważ wirus może znajdować się również na skórze wokół narządów płciowych, nieosłoniętej prezerwatywą. Prezerwatywa pozostaje jednak dobrym zabezpieczeniem przed innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową. Wirus HPV jest przenoszony zarówno przez chłopców, jak i przez dziewczyny.
2. Jakie są konsekwencje raka szyjki macicy? Czy można go całkowicie wyleczyć?
Fakt zakażenia HPV może mieć konsekwencje w krótszym i dłuższym czasie. W krótszym czasie, wirus może powodować zmiany przednowotworowe, ich leczenie zakłada stosunkowo prosty zabieg: usunięcie fragmentu szyjki macicy (konizacja). Mimo że zabieg jest prosty, może narażać kobietę na ryzyko komplikacji podczas przyszłych ciąż: poronienia, przedwczesne porody. Po tej interwencji infekcja wirusowa może powrócić w późniejszym czasie i spowodować raka szyjki macicy, dlatego niezbędna jest stała kontrola ginekologiczna.
3. Czy są jakieś czynniki zewnętrzne, które mogą zwiększać ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy?
Tak, palenie papierosów i obniżona odporność (AIDS, leki u pacjentów po przeszczepie).
4. Czy rak szyjki macicy jest dziedziczny?
Nie, ten nowotwór złośliwy nie jest dziedziczny.
5. Jakie są objawy i obrazy kliniczne raka szyjki macicy?
Kiedy nowotwór jest zdiagnozowany, obrazy kliniczne będą różne w zależności od rozmiaru, natury, stadium rozwoju raka. Nowotwór szyjki macicy może przebiegać bezobjawowo, szczególnie w początkowej fazie choroby. Czasami mogą pojawić się nagłe bóle i/lub podczas stosunków seksualnych (krwawienie).
W zaawansowanym stadium nowotworu, kiedy rak jest dużych rozmiarów, może naciskać na inne, sąsiednie narządy i powodować albo częste potrzeby oddawania moczu, albo trudności w oddawaniu moczu lub też problemy z wypróżnieniem (zaparcia).
6. W jakim wieku jest największe ryzyko zakażenia wirusem HPV?
Do zakażenia HPV dochodzi podczas pierwszych stosunków seksualnych. Około 1/3 dziewczyn w wieku 20-25 lat jest nosicielkami wirusa. W większości przypadków wirus jest zwalczany przez organizm, dlatego wśród starszych kobiet już tylko 1 na 10 jest nosicielką wirusa.
7. Czy rak szyjki macicy jest śmiertelny?
Tak, jedna chora na trzy umiera z powodu raka szyjki macicy.
8. Co to jest cytologia? Do czego służy?
Cytologia to podstawowe badanie ginekologiczne, służące do diagnostyki raka szyjki macicy. Polega na pobraniu komórek z szyjki macicy. Cytologia pozwala na wykrycie zmian w komórkach, zanim nowotwór zdąży się rozwinąć. Podobnie do szczepionki, jest to środek zapobiegawczy przeciwko nowotworowi. Diagnostyka przez cytologię jest zalecana dla wszystkich kobiet od 25. roku życia. Badanie powinno być wykonywane co roku.
9. W jakim wieku należy się zaszczepić? Przez jaki czas chroni szczepionka? Czy osoba, która już rozpoczęła współżycie może się zaszczepić?
Zaleca się szczepienie w wieku 14 lat, przed pierwszym stosunkiem seksualnym. Również dziewczyny w wieku od 15. do 23. roku życia mogą się jeszcze zaszczepić, pod warunkiem, że nie rozpoczęły współżycia lub że szczepionka będzie wykonana najpóźniej rok po pierwszym stosunku seksualnym.
10. Czy są inne wirusy, które mogą powodować raka szyjki macicy?
Wirusy z rodziny HPV są jedynymi wirusami odpowiedzialnymi za raka szyjki macicy: istnieje około 15 rodzajów wirusa HPV, które mogą powodować raka szyjki macicy. HPV 16 i 18 są najbardziej rakotwórcze (odpowiadają za 70% nowotworów) i to właśnie na nie wykonywane są szczepionki.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.