Trwa ładowanie...

Wirusowe choroby weneryczne

Najlepszą profilaktyką wirusowych chorób wenerycznych jest powstrzymanie się od współżycia z osobami, co do których nie ma pewności, że są zdrowe.
Najlepszą profilaktyką wirusowych chorób wenerycznych jest powstrzymanie się od współżycia z osobami, co do których nie ma pewności, że są zdrowe. (Gettyimages)

Wirusowe choroby weneryczne (czyli choroby przenoszone drogą płciową wywoływane przez wirusy) mogą być dość niegroźne – tak jak kłykciny kończyste czy opryszczka genitaliów – lub w większości śmiertelne – jak w przypadku zakażenia wirusem HIV czy HTLV. Trzeba pamiętać, że nawet te niegroźne zakażenia muszą być poprawnie zdiagnozowane i jak najszybciej leczone, gdyż w wielu przypadkach prowadzą do groźnych powikłań.

spis treści

1. Rodzaje wirusowych chorób wenerycznych

Opryszczka ludzka zaliczana jest do grupy chorób wirusowych. Do zarażenia wirusem opryszczki ludzkiej HSV dochodzi poprzez całowanie, stosunki pochwowe, oralne oraz analne. Niebezpieczeństwo zakażenia wirusem jest tym większe, że objawy opryszczki nie zawsze są widoczne i może je roznosić osoba nieświadoma tego, że jest chora. Jeśli wirusem opryszczki ludzkiej zaraziła się kobieta w ciąży, to istnieje ryzyko, że wirus przeniesie się na dziecko. Wtedy może on spowodować zakażenie skóry, jamy ustnej, płuc, oczu, a nawet mózgu i innych ważnych narządów. Po zakażeniu wirus opryszczki ludzkiej może powodować następujące objawy:

  • intensywne zaczerwienienia i obrzmienia w okolicy odbytu i narządów płciowych;
  • pojawienie się w okolicach narządów płciowych i odbytu pękających pęcherzyków, które mogą powodować bolesne owrzodzenia;
  • powiększenie węzłów chłonnych w okolicy pachwinowej;
  • przenoszenie się objawów opryszczki na pozostałe części skóry, a nawet oczu;
  • trudności w oddawaniu moczu i zaparcia (głównie u mężczyzn);
  • zaburzenia erekcji w przypadku mężczyzn;
  • gorączkę i ogólne złe samopoczucie.
Zobacz film: "Dlaczego warto wykonywać badania profilaktyczne?"

Jeśli wirus opryszczki ludzkiej pojawi się na oku, może doprowadzić do zmian bliznowatych spojówki lub rogówki. Jeśli natomiast współwystępuje z białaczką, to może spowodować zapalenie mózgu.

Opryszczka wargowa i opryszczka genitaliów są wywołane różnymi odmianami tego samego wirusa herpes simplex: HSV-1 i HSV-2. HSV-1 to herpes labialis, zwykle wywołujący opryszczkę wargową, HSV-2 to herpes genitals, wywołujący opryszczkę narządów płciowych – zdarzają się jednak rzadkie przypadki, że HSV-1 wywołuje opryszczkę genitaliów, a HSV-2 – opryszczkę wargową.

Niewykryte i nieleczone zakażenie może rozprzestrzeniać się na inne miejsca ciała – na rogówkę oka, skórę czy uszy, wywołać groźne powikłania i doprowadzić nawet do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych oraz zwiększyć ryzyko raka szyjki macicy. Zakażenie opryszczką genitaliów może przenieść się z matki na dziecko podczas porodu naturalnego – zalecane jest wtedy cesarskie cięcie. Kłykciny kończyste to choroba przenoszona drogą płciową wywołana wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV – human papillomavirus), który występuje w ponad 100 odmianach. Wyróżniamy kilka rodzajów kłykcin kończystych, w zależności od miejsca wystąpienia zmian na skórze:

  • kłykciny kończyste odbytu,
  • kłykciny kończyste pochwy,
  • kłykciny kończyste prącia,
  • kłykciny kończyste moszny.

Wirusowe choroby przenoszone drogą płciową mogą same w sobie nie być bardzo groźne, jednak ich powikłania stają się niekiedy niebezpieczne dla życia. Kłykciny kończyste zwiększają ryzyko wystąpienia raka kolczystokomórkowego – przede wszystkim raka szyjki macicy.

WZW, czyli wirusowe zapalenie wątroby typu B i C, to choroba weneryczna wywoływana przez wirusy HBV (hepatitis B virus ) i HCV. Przenoszą się one drogą płciową z matki na dziecko, a także poprzez rozcięcia na skórze (podczas zabiegów, takich jak tatuowanie) oraz krew (np. przy przetaczaniu). Zapalenie wątroby typu B może przebiegać bezobjawowo, w większości przypadków zachorowanie skutkuje nabyciem odporności. W pozostałych przypadkach osoby chore stają się nosicielami. Wirusowe zapalenie wątroby typu C jeszcze rzadziej daje jakiekolwiek objawy – mogą się one pojawić nawet po kilkudziesięciu latach od zakażenia. Dopiero wtedy u chorych wykrywana jest marskość wątroby, rak wątroby, wodobrzusze, żylaki przełyku i inne problemy zdrowotne, które mogą być wywołane zapaleniem wątroby typu C.

Ludzki wirus T-limfotropowy (HTLV – human T-lymphotropic virus) to kolejny wirus przenoszący się drogą płciową (przenosi się także z matki na dziecko i poprzez krew). Wywołuje on choroby, takie jak białaczka limfatyczna, chłoniak z limfocytów T, mielopatia, tropikalny spastyczny niedowład kończyn. Najniebezpieczniejsza spośród nich jest białaczka – nowotwór układu krwiotwórczego, dotykający w tym przypadku limfocytów T.

Najgroźniejsza choroba weneryczna to AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome, czyli zespół nabytego niedoboru odporności), wywołany zakażeniem wirusem HIV. HIV – ludzki wirus upośledzenia odporności – atakuje system immunologiczny zwalczający drobnoustroje i choroby. Systematycznie osłabia go, aż do całkowitego wyniszczenia. Z HIV można żyć latami i czuć się dobrze, nie dostrzegając żadnych objawów chorób. Osoba niewiedząca o swoim zakażeniu jest zagrożeniem dla innych.

Objawy AIDS mogą zacząć się pojawiać nawet po kilku latach od zakażenia. AIDS poważnie upośledza układ odpornościowy, który bez odpowiedniego leczenia po jakimś czasie nie jest w stanie obronić organizmu przed żadną infekcją. Chorzy na AIDS chorują na gruźlicę, salmonellozę, częste zapalenia płuc, kandydozy, a także zwiększa się u nich ryzyko nowotworów.

2. Najczęstsze objawy chorób wenerycznych

Objawy chorób wenerycznych mają cechy wspólne. Pierwsze objawy chorób wenerycznych są widoczne w okolicy narządów płciowych. Objawem chorób wenerycznych będzie wysypka, owrzodzenie, dziwny, nieprzyjemny zapach, zmiana koloru skóry i konsystencji wydzielanych płynów. Częstym objawem chorób wenerycznych jest również pieczenie oraz swędzenie.

Każda z chorób wenerycznych ma jednak również swoje charakterystyczne objawy, których nie wolno lekceważyć. W przypadku chorób wenerycznych u mężczyzn krótko po zakażeniu pojawia się ból, który szybko skłania mężczyznę do wizyty u lekarza.

3. Wirusowe choroby weneryczne - diagnostyka

W diagnostyce chorób wenerycznych ważną rolę odgrywa dokładny wywiad oraz badanie, które od razu pozwolą wykluczyć część z chorób wenerycznych. Nie ma jednego badania na wirusowe choroby weneryczne.

W zależności od jednostki chorobowej wykonuje się inne badanie na choroby weneryczne. Jednak większość badań na choroby weneryczne wykonuje się z krwi. W celach diagnostycznych pobiera się również wymazy z pochwy oraz wykonuje mikroskopowe badania na choroby weneryczne.

4. Leczenie i profilaktyka wirusowych chorób wenerycznych

Wirusowe choroby weneryczne nie zostaną wyleczone antybiotykami (antybiotyki działają tylko na bakterie lub grzyby). W przypadku zakażeń takich jak opryszczka genitaliów i kłykciny kończyste, stosuje się preparaty miejscowe. Leki przeciwwirusowe są przepisywane chorym, którzy cierpią na nawroty.

Choroby przenoszone drogą płciową, atakujące cały organizm, są leczone na inne sposoby. Wirusowe zapalenie wątroby typu B wymaga hospitalizacji, choć w większości przypadków nie stosuje się specjalnego leczenia – raczej suplementację, odpowiednią dietę, ewentualnie leki dostosowuje się do stanu pacjenta. Jeśli jest to nieskuteczne, stosowane są także leki przeciwwirusowe i osłonowe, jednak najczęściej organizm pod odpowiednią opieką i kontrolą sam odzyskuje zdrowie, a wątroba zaczyna funkcjonować normalnie.

Wszystkie choroby wywołane przez ludzki wirus T-limfotropowy są bardzo poważne i mogą być śmiertelne. Jeśli wirus wywoła nowotwór, leczenie obejmuje chemioterapię, a po remisji leczenie podtrzymujące.

Na AIDS nie ma jeszcze lekarstwa. Jednak przy wczesnym wykryciu można rozpocząć leczenie przeciwwirusowe, które zapobiega namnażaniu się wirusa HIV w organizmie i opóźnia pojawienie się objawów.

Najlepszą profilaktyką wirusowych chorób wenerycznych jest powstrzymanie się od współżycia z osobami, co do których nie ma pewności, że są zdrowe. Dość skuteczną profilaktyką jest korzystanie z prezerwatyw męskich lub kobiecych – choć nie mają one stuprocentowej skuteczności (zwykle jest to ok. 75 proc. skuteczności). Na niektóre z nich można się zaszczepić. Stosowane są szczepienia na WZW typu B i HPV. Obrzezanie dodatkowo zmniejsza ryzyko zakażenia wirusem HIV. Trzeba też pamiętać, że niektóre choroby weneryczne przenoszą się nie tylko drogą płciową, a także poprzez krew czy nacięcia naskórka.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze