Cholesterol całkowity - wskazania, przebieg, normy

Cholesterol całkowity oznacza się podczas badania biochemicznego krwi. Nadmiar cholesterolu całkowitego utożsamiany jest zazwyczaj z nadwagą, spożywaniem tłustych potraw oraz z ryzykiem zawału serca i udaru. Warto jednak pamiętać, że część cholesterolu całkowitego związana jest z frakcją LDL (zły cholesterol), a pozostała część z frakcją HDL (dobry cholesterol), co oznacza, że nie zawsze cholesterol całkowity powoduje miażdżycę.

1. Cholesterol całkowity - charakterystyka

Cholesterol całkowity jest tłuszczowym związkiem chemicznym. Dostarczany z pożywienia określany jest jako cholesterol egzogenny, natomiast syntezowany w wątrobie to cholesterol endogenny. Cholesterol całkowity pełni wiele ważnych funkcji w organizmie. Jest składnikiem błon komórkowych, a także bierze udział w tworzeniu żółci i hormonów sterydowych.

Narządem odpowiedzialnym za metabolizm cholesterolu całkowitego jest wątroba. Poprzez łączenie się z triglicerydami, fosfolipidami i białkami, tworzy lipoproteiny. Cholesterol całkowity to wartość cholesterolu w surowicy, związanego z różnymi frakcjami. 50 - 75 proc. tej wartości stanowi LDL, czyli zły cholesterol, odkładający się w tętnicach, a tym samym grożący miażdżycą. 20 - 35 proc. to frakcja HDL, czyli dobry cholesterol, działający przeciwmiażdżycowo.

2. Cholesterol HDL a LDL

Wyróżnia się dwa rodzaje cholesterolu:

• HDL – jest to tzw. cholesterol dobry, wyodrębniony z cholesterolu całkowitego. Odpowiada on za usuwanie cholesterolu ze ścian naczyń oraz zapobieganie miażdżycy. Jego wysokie stężenie chroni przed różnego rodzaju chorobami krążenia. Najkorzystniejszą sytuacją jest wysokie stężenie cholesterolu HDL w organizmie, przy jednoczesnym niskim stężeniu cholesteroli LDL;
• LDL – nazywany złym cholesterolem. Jest transportowany za pomocą lipoprotein, czyli białek połączonych z tłuszczami. Służy do budowy błon komórkowych i kwasów tłuszczowych. Jego zbyt wysokie stężenie może powodować udary mózgu, choroby niedokrwienne, a także zawały. Jeśli często skarżymy się na duże zmęczenie i bóle nóg przy niskiej aktywności fizycznej, powinniśmy zbadać poziom cholesterolu. Niestety podwyższony cholesterol zazwyczaj nie daje żadnych objawów.

3. Cholesterol całkowity - przebieg

Cholesterol całkowity jest oznaczany we krwi, a dokładniej w osoczu. W celu zbadania cholesterolu całkowitego pobiera się próbkę krwi żylnej (zazwyczaj z żyły łokciowej), po czym przekazywana jest ona do analizy laboratoryjnej. Przed badaniem poziomu cholesterolu całkowitego należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, których działanie mogłoby wpłynąć na wyniki.

10 najpowszechniejszych błędów dotyczących cholesterolu [11 zdjęć]

Kroki, które należy podjąć, by zmniejszyć wysoki poziom cholesterolu we krwi wydają się proste, ale wielu...

zobacz galerię

Badanie poziomu cholesterolu całkowitego wykonuje się podczas badania nazywanego lipidogramem. Oprócz cholesterolu całkowitego oznacza się także stężenie cholesterolu LDL, HDL i stężenie triglicerydów.

4. Cholesterol całkowity - wskazania

Cholesterol całkowity należy zbadać w określonych przypadkach. Wskazania do wykonania badania stężenia cholesterolu całkowitego:

• pierwotna hipercholesterolemia;
• wtórna hipercholesterolemia;
• podejrzenie choroby wieńcowej;
• monitorowanie leczenia środkami obniżającymi poziom tłuszczów i leczenia chorób, które powodują wtórne hipercholesterolemie;
• cukrzyca;
• choroby tarczycy;
• zaburzenia wchłaniania w przewodzie pokarmowym.

5. Cholesterol całkowity - normy

Cholesterol całkowity należy analizować na podstawie norm przedstawionych na każdym wyniku. Prawidłowy poziom cholesterolu całkowitego mieści się w granicach 150 - 200 mg/dl, czyli 3,9 - 5,2 mmol/l. Granicę normy cholesterolu całkowitego stanowią wartości 200 - 250 mg/dl (5,2-6,5 mmol/l). Wynik normy cholesterolu całkowitego z tego przedziału jest alarmujący i powinien skłonić osobę badaną do zmiany stylu życia. Natomiast wartości normy cholesterolu całkowitego powyżej 250 mg/dl (6,5 mmol/l) są już bardzo niebezpieczne dla zdrowia.

Jak naturalnie obniżyć zły cholesterol? [6 zdjęć]

Nasze serce każdego dnia wykonuje tytaniczną pracę. Kurczy się ok. 100 tys. razy na dobę, a w ciągu minuty...

zobacz galerię

Wyższy poziom cholesterolu całkowitego może oznaczać:

• hiperlipoproteinemię (wrodzoną, wzmożoną syntezę cholesterolu);
• niewydolność nerek;
• łuszczycę;
• cukrzycę;
• zespół nerczycowy;
• zastój żółci;
• niedoczynność tarczycy.

Poziom cholesterolu całkowitego wzrasta również przy alkoholizmie, a także przy spożywaniu wysokotłuszczowych pokarmów.

Niski cholesterol całkowity

Choroby wątroby mogą wpłynąć na obniżenie stężenia cholesterolu we krwi. Należą do nich:

• marskość wątroby;
• martwica wątroby;
• infekcje wątroby;
• toksyczne uszkodzenie wątroby.

Głodzenie się, niedokrwistość, posocznica oraz nadczynność tarczycy mogą także być przyczyną niskiego poziomu cholesterolu całkowitego. Wyniki badania cholesterolu całkowitego nie dają pełnego obrazu gospodarki cholesterolowej organizmu. Niezwykle ważne jest wyszczególnienie wartości cholesterolu LDL i HDL.

6. Cholesterol całkowity – jak obniżyć poziom?

W obniżeniu poziomu cholesterolu pomoże zmiana diety. Ważne jest ograniczenie spożycia zwierzęcych tłuszczów. Przy diecie warto spożywać produkty takie jak:

• Ryby;
• Wędliny i chude mięso;
• Owoce i warzywa;
• Woda (około 8 szklanek dziennie);
• Produkty zbożowe;
• Ciemne pieczywo;
• Orzechy;
• Wino czerwone (w małej ilości).

Dodatkowo należy zwiększyć aktywność fizyczną i zrezygnować ze słodyczy.