Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Dr n. med. Szymon Kujawiak

Badanie chodu - czym jest, na czym polega?

Badanie chodu polega na pomiarze, opisie i ocenie różnych parametrów charakteryzujących chód człowieka.
Badanie chodu polega na pomiarze, opisie i ocenie różnych parametrów charakteryzujących chód człowieka.

Badanie chodu polega na pomiarze, opisie i ocenie różnych parametrów charakteryzujących chód człowieka. Dlaczego warto je przeprowadzić? W jakim celu robi się analizę chodu?

spis treści

1. Fazy chodu

Fazy chodu łączą się na pełny cykl chodu danego pacjenta. Specjaliści wyróżniają dwie fazy chodu. Pierwszą z nich jest faza podporu, drugą zaś jest faza przenoszenia. Podpór stanowi 60 procent cyklu, a przeniesienie 40 procent.

Możliwe jest również podzielenie fazy podporu na cztery fazy:

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Dlaczego warto robić screening?"

I – gdy pięta kontaktuje się podłożem, II – faza amortyzacji, w czasie której ludzka stopa ułożona jest płasko na podłożu, po którym się porusza, III – środkowa faza podparcia, w której staw skokowy odpowiada za rozpoczęcie ruchu kołyskowego, umożliwiając w ten sposób utrzymanie postury w ruchu w przód, IV – w trakcie tej fazy odbywa się przetaczanie stopy.

Faza przenoszenia uwzględnia:

V – faza rozpoczyna się w momencie oderwania palców od podłoża. VI – środkowa faza przenoszenia, w której jedna z kończyn przechodzi pod tułowiem, gdzie kość piszczelowa znajduje się w pozycji prostopadłej do podłoża; VI – faza kończy się w momencie, w którym pięta tej samej kończyny spotyka się z podłożem. W tym momencie może również nastąpić zainicjowanie nowego cyklu.

Prawidłowy wzorzec chodu uwzględnia wyprostowaną sylwetkę z centralnie umieszczonym środkiem ciężkości. Dużą rolę w prawidłowym poruszaniu odgrywa oczywiście zdrowy układ stawowy, nerwowo-mięśniowy, funkcjonujący w sposób prawidłowy centralny program motoryczny oraz centralny generator wzorca chodu, który występuje w ludzkim pniu mózgowym.

Chód jest bardzo złożoną czynnością ruchową, a jego nieprawidłowości poważnie upośledzają codzienne funkcjonowanie człowieka. To dlatego analiza chodu pozwalająca na jego ocenę.

2. Badanie chodu - na czym polega?

Współczesna technologia dysponuje wieloma różnymi narzędziami służącymi analizie chodu. Są to na przykład optoelektroniczne systemy zbierania sygnału z markerów rozmieszczonych na powierzchni ciała pacjenta, które pozwalają na pomiar prędkości chodu, długości i częstości kroków, kątów między poszczególnymi segmentami ciała w stawach.

Są to także specjalne platformy reakcji sił podłoża mierzące siły i momenty sił występujące podczas chodu oraz urządzenia zbierające sygnał SEMG, mierzące zaangażowanie poszczególnych mięśni w danym momencie chodu. Wszystkie te metody wykorzystują do analizy systemy informatyczne, a wyniki przedstawiane są w postaci wykresów i protokołów, co pozwala na ich porównywanie między sobą.

3. Dlaczego przeprowadza się badanie chodu?

Badanie chodu jest pomocne w diagnozowaniu różnych stanów chorobowych, urazów, lub zaburzeń układu ruchu. Dodatkowo, określenie rodzaju i stopnia występujących nieprawidłowości ma bardzo duże znaczenie w planowaniu odpowiedniej rehabilitacji i rozległości leczenia chirurgicznego, a także ocenie ich skuteczności.

Dzięki analizie chodu specjalista może zweryfikować, czy pacjent w sposób prawidłowy obciąża obydwie kończyny dolne. Nieprawidłowy chód może sugerować, że dana osoba boryka się z nieprawidłowościami bądź schorzeniami mięśni, kręgosłupa czy stawów. Analiza chodu jest najczęściej wykorzystywana w ortopedii i fizjoterapii.

Najczęstszymi wskazaniami do wykonania badania chodu są:

  • dolegliwości bólowe w obrębie stopy spowodowane ostrogą piętową, paluchem biegacza, paluchem koślawym, kontuzją turftoe (palcem boiskowym), nerwiakiem Mortona lub wadami stóp np. płaskostopiem poprzecznym, stopą wydrążoną, koślawość stóp,
  • bóle stawu skokowego w spoczynku, bóle spowodowane urazem bądź skręceniem stawu skokowego, dolegliwości czy przeciążenia związane z uprawianiem niektórych sportów takie jak łydka biegacza, kolano narciarza,
  • przygotowanie do operacji rekonstrukcji więzadeł i łąkotek w stawie kolanowym,
  • przygotowanie do operacji endoprotezoplastyki stawów kolanowego i biodrowego,
  • stan po endoprotezoplastyce stawu kolanowego,
  • stan po endoprotezoplastyce stawu biodrowego,
  • stan po zabiegu rekonstrukcyjnym troczków rzepki,
  • dolegliwości bólowe,
  • bóle lędźwiowego odcinka kręgosłupa towarzyszące bólowi/osłabieniu dolnej kończyny,
  • asymetria chodu.

4. Jakie są typowe wskaźniki i parametry, które ocenia się podczas badania chodu?

Badanie na platformie stabilograficznej pozwala ocenić układ równowagi oraz stabilność ciała danego pacjenta. Badanie chodu w części statycznej wykonuje się na specjalnej platformie umożliwiającej zmierzenie reakcji sił podłoża w odpowiedzi na naciski stóp, gdy pacjent przyjmuje pozycję stojącą.

Dzięki badaniu można dowiedzieć się, że kończyny dolne są prawidłowo obciążane. Jednym z istotnych parametrów jest również stosunek obciążenia przodostopia do tyłostopia. Dzięki badaniu można sprawdzić, czy dana osoba cierpi na wady stóp. Oceniana jest postawa wraz ze środkiem ciężkości.

Komputerowe badanie dynamiczne chodu pozwala zanalizować każdy krok pacjenta od chwili wybicia, przez przetaczanie, aż do przyłożenia stopy na podłożu i rozpoczęcia kolejnego cyklu. Warto zdawać sobie sprawę, że nieprawidłowy sposób poruszania się, tj. niewłaściwe stawianie stóp podczas chodu może powodować dysfunkcje, przeciążenia, asymetrię chodu, wady postawy, bóle kręgosłupa.

Przy użyciu badania elektromiograficznego tzw. elektromiogramu (EMG) weryfikuje się czynność elektryczną mięśni i nerwów obwodowych u pacjentów.

5. Jak wygląda badanie chodu?

W trakcie wykonywania badania stabilograficznego specjalista ocenia procesy ruchowe pacjenta, które odpowiadają za motorykę i równowagę. Informacje o stabilności sylwetki pobiera się za pomocą specjalnej platformy stabilograficznej. To zespół przetworników siły zaopatrzony w czujniki rejestrujące obciążenie. Stabilografia rejestruje siły reakcji podłoża, podczas utrzymywania równowagi przez pacjenta poddawanego badaniu.

A na czym polega badanie EMG kończyn dolnych? W trakcie wykonywania badania elektromiograficznego ocenie poddany zostaje układ mięśniowy oraz obwodowy układ nerwowy. W trakcie badania zdiagnozować można miopatie czy zapalenie wielomięśniowe, nieprawidłową transmisję nerwowo-mięśniową, a także dysfunkcje pojedynczych nerwów obwodowych.

Urządzenie badające, czyli elektrody przypina się do kończyn. Rejestrację poszczególnych parametrów wykonuje się, gdy mięśnie są w stanie spoczynku, a podczas różnie stopniowanego wysiłku.

6. Czy badanie chodu jest bolesne lub inwazyjne?

Analiza chodu, inaczej badanie chodu, jest procedurą diagnostyczną, która jest z reguły bezbolesna i nieinwazyjna. Polega na monitorowaniu, badaniu i ocenie sposobu poruszania się pacjenta. Głównym zadaniem analizy chodu jest zidentyfikowanie potencjalnych problemów związanych z poruszaniem się, takich jak niestandardowe wzorce ruchowe, niestabilność, ból czy dysfunkcje stawów.

Zazwyczaj badanie chodu odbywa się w sposób, który nie powinien powodować bólu czy dyskomfortu. Pacjent jest poproszony o poruszanie się po określonej ścieżce, a jego ruchy i sposób chodzenia są rejestrowane za pomocą kamery lub innych urządzeń pomiarowych.

Czasem do badania może być używany dodatkowy sprzęt jak na przykład platformy ciśnieniowe, celem dokładniejszego zbadania obciążenia stóp podczas chodzenia. Jeśli lekarz podejrzewa poważne problemy z chodzeniem, takie jak zaburzenia neurologiczne, ortopedyczne lub inne choroby, może zlecić dodatkowe badania, które mogą być bardziej inwazyjne. Jednakże samo badanie chodu jest zwykle bezbolesne i nieinwazyjne.

7. Jakie są różnice między badaniem chodu u dorosłych i u dzieci?

Jakie są różnice między badaniem chodu u dorosłych i u dzieci? Jeśli dziecko potrafi chodzić (poruszać się po platformie), sposób badania może wyglądać niemal identycznie. Badanie pracowni elektromiografii EMG jest wykonywane zarówno u dorosłych, młodzieży oraz dzieci. Jeśli chodzi o EMG, najmłodsze dzieci wymagają stabilograficznego stanowiska do badania niemowląt.

8. Badanie chodu - jak się przygotować?

Badanie chodu to procedura bezbolesna i nieinwazyjna. Nie wymaga ona także żadnego wcześniejszego przygotowania ze strony pacjenta. Przed rozpoczęciem badania pacjent musi zdjąć obuwie i skarpetki. Na macie wykorzystywanej podczas procedury wymagane jest stanie bosymi stopami. Gdy pacjent porusza się po macie z czujnikami, podłączony do platformy, elektroniczna maszyna analizuje i określa nacisk stopy na powierzchnię w poszczególnych jej częściach.

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze