Trwa ładowanie...

Ból nerek – przyczyny, objawy, diagnozowanie, leczenie

Ból nerek często bywa mylony z bólem kręgosłupa
Ból nerek często bywa mylony z bólem kręgosłupa (123rf.com)

Ból nerek nigdy nie powinien być lekceważony – do jego występowania mogą się przyczyniać bowiem różne choroby. Bardzo często ból ulokowany jest zupełnie gdzie indziej (np. w kręgosłupie), przez co nie kojarzymy go z nerkami. Na jakie choroby wskazuje ból nerek i jak go dokładnie rozpoznać?

spis treści

1. Co to jest ból nerek?

Ból nerek jest zwykle objawem specyficznym dla różnego rodzaju schorzeń tego narządu. Zwykle pojawia się on po jednej stronie a następnie promieniuje do kręgosłupa lub nóg. Czasem ból ma charakter uciskowy, kolkowy który dotyczy samej okolicy nerek.

2. Dlaczego nie można lekceważyć bólu nerek?

Nerki są naturalnym filtrem organizmu. Odpowiadają za oczyszczanie krwi z toksyn. Ich zadaniem jest też regulowanie gospodarki wodnej. To właśnie w nerkach powstają związki, które pomagają regulować ciśnienie krwi. Gdy ten narząd zaczyna szwankować, wpływa to na zdrowie całego organizmu.

3. Objawy bólu nerek

Zobacz film: "Co powoduje raka nerki?"

Kłuje cię w boku. Nie jesteś pewien, czy to kręgosłup, czy mięśnie. To pewnie nerki – myślisz. Przyczyn takiego bólu może być jednak dużo. A jeśli dokuczają nerki – muszą być zdiagnozowane wyjątkowo szybko. Jakakolwiek zwłoka może zakończyć się groźnym dla zdrowia powikłaniem. Dlatego warto wiedzieć, jak ten narząd boli. Po czym prawidłowo rozpoznać ból?

Czego nie wiesz o nerkach?
Czego nie wiesz o nerkach? [7 zdjęć]

Nerki to parzysty narząd układu moczowo-płciowego, który kształtem przypomina ziarno fasoli. Są one

zobacz galerię

Ból nerek często bywa mylony z bólem kręgosłupa, ponieważ odczuwamy go w tym samym miejscu. Różnica jednak jest taka, że ból nerek pojawia się z prawej lub lewej strony i promieniuje do środka, natomiast ból kręgosłupa – pionowo, w stronę nóg lub karku. Ból nerek jest pulsujący, a kręgosłupa tępy, dający sygnał o rozwijającym się zwyrodnieniu.

Bólu nerek towarzyszą często inne niepokojące objawy, takie jak:

Jeśli którekolwiek z nich wystąpią razem z bólem nerek, należy udać się do lekarza pierwszego kontaktu, a następnie do specjalisty. Objawów nie można lekceważyć, ponieważ mogą rozwinąć się w naprawdę poważne stany chorobowe.

4. Przyczyny bólu nerek

Ból może mieć zupełnie niegroźną przyczynę lub wskazywać na poważne schorzenie. Dolegliwości bólowe mogą być wynikiem przewiania nerek. Jeśli długo siedzimy w przeciągu, jesteśmy nieodpowiednio ubrani albo wychodzimy na balkon tuż po wzięciu prysznica, możemy narazić się na tzw. postrzał, który charakteryzuje się silnym, ale krótkotrwałym bólem. Trwa on około kilku dni.

Na bóle w okolicy nerek skarżą się często kobiety przed miesiączką. Powodem nie są jednak same nerki, a hormony, które wpływają na więzadła i mięśnie. Wystarczy wtedy chwila ruchu i ból znika.

Jeśli jednak takie dolegliwości pojawiają się regularnie, warto wykonać badanie ogólne moczu. Potwierdzi ono lub wykluczy ewentualne zmiany.

Ból nerek może być jednak także objawem wielu chorób, takich jak:

4.1. Kolka nerkowa

Kolka nerkowa tworzy się na skutek gromadzenia się, moczanowych czy szczawianowych. Napady kolki nerkowej związane są z kamicą nerkową, chorobą charakteryzującą się obecnością złogów, czyli kamieni nerkowych najczęściej fosforanowych, w drogach moczowych. Powstają one na skutek gromadzenia się kryształków moczowych, które się sklejają i tworzą konglomeraty. Mniejsze zostają wydalone z moczem podczas gdy większe zostają we wnętrzu nerek powodując ich uszkodzenie.

Ból nerki przy kamicy nerkowej związany jest z przemieszczaniem się złogu z nerki do moczowodu, który jest niedrożny, obkurczony i blokuje swobodny przepływ moczu. Towarzyszące schorzeniu bóle wymagają stosowana leków rozkurczowych. Przy kolce nerkowej, oprócz bólu nerek, mogą wystąpić też nudności, wymioty, uczucie silnego parcia na pęcherz, krwiomocz, spadek ciśnienia.

4.2. Ostre odmiedniczkowe i śródmiąższowe zapalenie nerek

Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek zazwyczaj powodują bakterie należące do flory jelitowej. Należy do jednej z najciężej przebiegających i może doprowadzić do schyłkowej niewydolności nerek. Leczenie obejmuje antybiotykoterapię. Zaleca się też przyjmowanie dużej ilości płynów. Jeśli mamy do czynienia ze śródmiąższowym zapaleniem nerek, ból nerek pojawia się w dole pleców.

Schorzenie to oprócz bólu nerek charakteryzuje się tez skąpomoczem i krwiomoczem, nadciśnieniem, bólem stawów, obrzękami, plamisto-grudkową wysypką. Często ten rodzaj zapalenia nerek wywołują leki – najczęściej niesteroidowe leki przeciwzapalne i antybiotyki. Przyczyną bólu nerek mogą być też zakażenia.

Śródmiąższowe zapalenie nerek często przez długi czas nie daje objawów a prowadzi do nieodwracalnego uszkodzenia nerek. Jest ono powodowane głównie przez stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (zawierających kwas acetylosalicylowy), antybiotyków, preparatów stosowanych podczas leczenia trądziku czy leków moczopędnych. Czasem jest skutkiem infekcji ogólnoustrojowych np. wirusowych.

4.3. Torbiel nerkowa

Torbiel to przestrzeń znajdująca się w okolicach nerki. Wypełniona jest płynem. Gdy torbiel osiągnie więcej niż 5 cm średnicy, może powodować ból, zaburzenia jelitowe i uczucie pełności w brzuchu. Te dolegliwości bólowe związane są z uciskiem na okoliczne nerwy. Małe torbiele zazwyczaj nie dają żadnych objawów i wymagają jedynie regularnej kontroli. W przypadku tych większych wykonuje się zabieg operacyjny w celu ich usunięcia.

4.4. Rak nerki

Guz zwykle nie daje objawów w postaci bólu, a symptomy, które się pojawiają, zwykle są bagatelizowane. Gdy pojawia się ból, zwykle guz jest już w bardzo zaawansowanej postaci. Ma miejsce również wodonercze, czyli gromadzenie się moczu w nerkach, a także naciekanie nowotworu na inne organy. Nowotworom często towarzyszy utrata masy ciała, nadciśnienie i krwiomocz.

W początkowych stadiach zmiana nowotworowa jest wykrywana podczas specjalistycznych badań diagnostycznych w późniejszych etapach natomiast guzy ze względu na ich rozmiary są wyczuwalne.

4.5. Wodonercze

W przebiegu wodonercza występuje utrudniony odpływ moczu z nerki na skutek zatkania moczowodu przez kamień ale też rozwijający się nowotwór. Ten stan zwykle rozwija się przez dłuższy czas nie dając objawów. Kiedy objawy bólowe się pojawiają to zmiany są już dosyć duże a ból dotyka szczególnie części lędźwiowej kręgosłupa.

4.6. Nefropatia zaporowa

Nefropatia zaporowa to dolegliwość powstająca w wyniku niedrożności dróg moczowych. Do niedrożności przyczynia się kamica nerkowa, rak okrężnicy, przerośnięta prostata, tętniak aorty, nowotwór szyjki macicy, tętniak tętnicy biodrowej lub nowotwory jajnika. W wyniku utrudnionego przepływu moczu w drogach moczowych rośnie ciśnienie. Miedniczki nerkowe, moczowód i kielichy zostają poszerzone. Wskutek gromadzonego się moczu nerki ulegają rozdęciu.

5. Ból nerek a rozpoznanie choroby

Diagnozowanie bólu nerek nie jest takie łatwe - trzeba wykonać szereg podstawowych badań (mocznik, morfologia, jonogram, kreatynina, badanie ogólne moczu, poziom glukozy na czczo, USG układu moczowego, pomiar ciśnienia tętniczego, badanie dna oka, poziom wapnia). Oprócz wyżej wymienionych specjalista może zlecić też wykonanie badań rozszerzonych, które ujawnią złogi, guzy, kamienie, torbiele i wyjaśnią, skąd bierze się ból nerek. Do takich specjalistycznych analiz należą: USG, scyntygrafia, urografia.

6. Leczenie bólu nerek

Leczenie bólu nerek wymaga najpierw przeprowadzenia odpowiedniej diagnostyki w celu określenia jego przyczyny. W zależności od rodzaju schorzenia podejmowane są różne schematy postępowania dobrane odpowiednio do jego typu. Niemniej jednak leczenie tego typu bólu nie może być prowadzone w domu ponieważ poprzez niewiedzę można doprowadzić do pogłębienia dolegliwości pierwotnych.

W leczeniu bólu nerek zazwyczaj stosuje się leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Pomagają one w złagodzeniu stanu zapalnego i zmniejszeniu obrzęku moczowodu. Dodatkowo zalecane są leki rozkurczowe takie jak m.in. ketoprofen lub hioscyna.

Jeśli powodem bólu nerek są kamienie nerkowe, może zajść konieczność zabiegu operacyjnego. Kamienie o średnicy do 10 mm zazwyczaj wydalane są same, jednak te większe muszą być usuwane chirurgicznie. Najczęściej wykonywane zabiegi operacyjne to litotrypsja pozaustrojowa, endoskopia lub klasyczne metody operacyjne.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Następny artykuł: Objawy zapalenia nerek
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze