Stres a choroby
W jaki sposób stres wpływa na nasz układ immunologiczny? Życie w chronicznym napięciu i przeciążeniu osłabia system odpornościowy, obniżając tym samym odporność na choroby.
1. Osobowość a odporność na stres
Stres zwiększa podatność nie tylko na infekcje wirusowe czy bakteryjne, ale też na choroby nowotworowe. Należy jednak pamiętać, że stres jest nam potrzebny - motywuje do działania, wspomaga rozwój. Nie sposób go więc uniknąć.
Jak zatem zwiększyć odporność organizmu? Przede wszystkim wypracowując techniki skutecznego radzenia sobie ze stresem. Okazuje się, że pojawienie się choroby w wyniku stresu zależy od tego, jak na niego reagujemy. Co myślimy, co czujemy, jak się zachowujemy.
Co ciekawe, istnieje kilka cech osobowości, które sprzyjają odporności na stres. Dowiódł tego naukowiec Henry Dreher, który prześledził szereg badań wykonanych przez amerykańskich psychologów. Na tej podstawie Dreher wyróżnił tak zwaną osobowość silną immunologicznie (Immune Power Personalisty).
- Wrażliwość na sygnały wewnętrzne
Jest to zdolność do słuchania własnego organizmu, zrozumienia jego sygnałów i dokonania koniecznych zmian na lepsze. Według Dr Gary E. Schwartza, psychologa z Arizona University, ludzie, którzy rozpoznają sygnały płynące ze swojego ciała (np. zmęczenie, ból, smutek, radość, gniew) lepiej sobie radzą psychiczne, mają silniejszą odporność i zdrowszy układ krążenia.
- Zdolność do zwierzeń
Dr James W. Pennebaker, psycholog z Southern Methodist University w Dallas, Texas wykazał, że zwierzanie się jest zdrowe. Ludzie, którzy ujawniają swoje sekrety, urazy i uczucia względem samych siebie i innych mają żywsze reakcje immunologiczne, zdrowsze profile psychologiczne i znacznie rzadziej chorują.
- Siła charakteru
Dr Suzanne Ouellette, psycholog z City University w Nowym Jorku, wyróżniła 3 elementy sprzyjające zdrowiu: zaangażowanie, kontrola, wyzwanie.
Przez zaangażowanie Quelette rozumie aktywne włączanie się w pracę, twórcze działanie oraz żywe związki z ludźmi. Kontrola oznacza tu poczucie, że możemy wpływać na jakość własnego życia, zdrowia i sytuację społeczną. Wyzwanie to postawa, która traktuje sytuacje stresujące nie jako zagrożenie, lecz jako sposobność do korzystnych zmian, do rozwoju. Ludzie obdarzeni tymi cechami rzadziej chorują i mają silniejszy układ immunologiczny.
Dr G. F. Solomon, jeden z pionierów psychoneuroimmunologii, udowodnił w serii badań spełniających wysokie naukowe standardy, że ludzie, którzy wyrażają swoje potrzeby i uczucia mają silniejszy i bardziej zrównoważony układ immunologiczny.
Łatwiej też opierają się chorobom immunologicznym, takim jak reumatoidalne zapalenie stawów, czy też AIDS. Zauważono także powiązanie między siłą immunologiczną a zdolnością odnalezienia sensu życia w stresujących okolicznościach.
- Tworzenie związków opartych na miłości
Dr David Mc Clelland, światowej sławy psycholog z Boston University wykazał, że ludzie o silnej motywacji do tworzenia związków opartych na miłości i zaufaniu mają bardziej żywotne systemy immunologiczne i mniej chorują.
- Zdrowe pomaganie
Allan Luks z Institute of Advanced Health badał uzdrawiającą moc altruizmu. Pokazał on, że osoby zaangażowane w pomaganie innym zyskują korzyści nie tylko w sferze psychicznej czy duchowej, lecz także w sferze fizycznej. Ci ludzie mniej chorują.
- Wszechstronność i integracja
Patricia Linville, psycholog z Duke University wykazała, że ludzie, których osobowość posiada różnorodne aspekty lepiej znoszą trudne sytuacje życiowe. Są odporniejsi na stres, depresję i grypę. Mają także większe poczucie własnej wartości.
2. Reakcja organizmu na stres
Kiedy poziom stresu jest wysoki, rośnie poziom epinefryny lub adrenaliny, mięśnie się napinają, serce bije szybciej, ciśnienie wzrasta, zostaje podwyższony poziom glukozy we krwi. Wszystko dlatego, że nasz organizm się broni. Reakcją na stres jest więc mobilizacja do działania, zwiększenie energii. Jednak jeżeli sytuacja ''podwyższonej gotowości'' utrzymuje się długo, obraca się to przeciwko organizmowi.
Stres może powodować:
- poczucie ciągłego zmęczenia,
- problemy ze snem,
- bóle głowy,
- bóle kręgosłupa,
- problemy trawienne,
- bóle brzucha,
- zmniejszenie albo znaczne zwiększenie apetytu,
- problemy z koncentracją,
- nadpobudliwość,
- przysłowiowe widzenie świata w czarnych barwach.
Oczywiście, tego typu problemy zależą od natężenia stresu i długości jego trwania. Długotrwały odbija się na stanie całego organizmu. Zwiększa możliwość złapania różnych infekcji, bo osłabia układ immunologiczny. Ostry stres psychogenny może doprowadzić nawet do zawału serca czy poronienia.
Psychologowie amerykańscy przekonują, że większość chorób ma podłoże psychiczne. Długotrwały stres odbija się więc nie tylko na komforcie życia, ale także na zdrowiu. Może powodować m.in. nadciśnienie, wrzody, migreny, a nawet nowotwory. W dodatku, w czasie stresu odzywają się dolegliwości naszych najsłabszych organów.
Młodszy i silniejszy organizm radzi sobie lepiej, jest odporniejszy. Poza tym, duża dawka długotrwałego stresu potrafi odbić się na zdrowiu w najgorszym momencie. Stres w połączeniu z innymi szkodliwymi czynnikami, takimi jak palenie papierosów, zanieczyszczenie środowiska, picie alkoholu, ciężkostrawna dieta, może być przysłowiowym gwoździem do trumny.
Jaki z tego wniosek? Nie warto odkładać dbania o zdrowie na później. Należy wspierać odporność organizmu. Dzięki temu nie tylko łatwiej będziemy sobie radzić z różnymi trudnymi sytuacjami, ale i będziemy zdrowsi.
Jak pokazują badania, trzy czwarte Polaków po 30. roku życia odczuwa stres codziennie lub prawie codziennie. Wyeliminowanie sytuacji stresowych jest niemożliwe, ale można się na nie uodpornić.
3. Jak poradzić sobie ze stresem?
Pomóc może rozmowa z przyjacielem, innym razem konieczna jest pomoc psychologa. Zalecana jest odpowiednia ilość snu i regularny wypoczynek.
- Sport na stres
Ważne jest także uprawianie sportu, dużo ruchu na świeżym powietrzu. Lekarze jako genialny sposób na radzenie sobie ze stresem zalecają zwłaszcza jogę. Uczy ona głębokiego oddychania, uspokaja tętno, odpręża mięśnie i pomaga złapać dystans do problemów.
- Odpowiednia dieta
Powszechnie wiadomo, że odpowiednia dieta pomaga radzić sobie ze stresem. Ważne jest, żeby nie zabrakło w niej źródła magnezu, czyli np. orzechów, płatków owsianych. Z kolei magnez "wypłukuje" kawa i napoje gazowane.
- Zioła na stres
Mamy do wyboru całą masę naturalnych ziół, które w przeciwieństwie do leków, nie uzależniają, za to pomagają radzić sobie z napięciem i zwiększają zdolności obronne organizmu. Nasze prababcie wprawdzie nie musiały radzić sobie z tak szybkim, jak obecnie tempem życia, ale stres nie był im obcy. Dlatego wykorzystywały uspokajające, zwiększające odporność czy opóźniające starzenie właściwości roślin.
Dziś nie musimy zbierać i suszyć ziół, w dodatku pamiętając o porach, w których należy to robić. Obecnie wystarczy, że pójdziemy do apteki i kupimy tabletki, syropy, mieszanki ziołowe, herbatki, nieraz oparte na recepturach stosowanych od wieków. Możemy np. wypić herbatę z rumianku czy napić się syropu z melisy.
- Relaksacja
Możemy też zmniejszać stres chociażby biorąc relaksującą kąpiel z dodatkiem olejku ze znanej z właściwości uspokajających lawendy.
Metod na walkę ze stresem jest mnóstwo. Dlatego warto nie odpuszczać, bo nie tylko polepszy się komfort naszego życia, ale - co najważniejsze - będziemy zdrowsi.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.