Alergia pokarmowa niemowląt
Alergia pokarmowa to schorzenie, która dotyka 3-5% dzieci. Największe ryzyko wystąpienia uczulenia na pokarm występuje u dzieci poniżej drugiego roku – zjawisko to jest spowodowane między innymi brakiem dojrzałości układu odpornościowego maluchów. U większości dzieci objawy alergii pojawiają się po spożyciu mleka i jego przetworów, jaj kurzych, soi, ryb, pszenicy oraz orzechów ziemnych. Badania wykazały, że dzieci uczulone na najsilniejsze alergeny pokarmowe w pierwszych dwunastu miesiącach życia i chorujące na atopowe zapalenie skóry są w większym stopniu narażone na wystąpienie schorzeń alergicznych układu oddechowego.
1. Przyczyny i objawy alergii pokarmowej u niemowląt
Do rozwoju alergii pokarmowej u dzieci przyczyniają się:
- czynniki genetyczne – niemowlęta, które mają w rodzinie przypadki chorób alergicznych częściej niż pozostałe dzieci zapadają na alergię,
- krótki okres karmienia piersią – mleko matki chroni dziecko przed alergenami,
- styczność z dymem papierosowym i zanieczyszczeniem środowiska,
- dieta matki uboga w kwasy Omega-3,
- niektóre choroby zakaźne.
Uczulenie na pokarm może objawiać się u niemowląt biegunką lub wymiotami, wysypką skórną (np. pokrzywką) a w cięższych przypadkach objawami ze strony układu oddechowego (np. kaszel lub świszczący oddech).
Warto pamiętać, że niemowlęta często reagują niechęcią na wprowadzone do ich diety produkty spożywcze. Fakt, iż dziecko nie lubi smaku danego produktu nie oznacza, że jest na nie uczulone. Maluchy potrzebują zwykle trochę czasu, by oswoić się ze smakiem i konsystencją nowości w swoim jadłospisie. Nie należy również mylić alergii pokarmowej z nietolerancją pokarmową. Nietolerancja danego produktu spożywczego oznacza, że niepożądane objawy (wzdęcia, bóle brzucha, wymioty) pojawiają się po spożyciu dużych jego ilości. Dobrym przykładem nietolerancji pokarmowej jest nietolerancja laktozy. Osoby dotknięte tym problemem nie są w stanie skutecznie trawić laktozy – naturalnego cukru znajdującego się w mleku i jego przetworach. Nietolerancja laktozy ma miejsce, gdy jelito cienkie nie wytwarza odpowiednio dużo laktazy. Jest to enzym potrzebny do rozkładu laktozy. Aby wspomóc proces trawienia laktozy, warto stosować probiotyki.
Jeśli podejrzewasz, że twoje dziecko może być uczulone na konkretny pokarm, na pewien czas zrezygnuj z jego podawania. Włącz produkt do diety po 2-3 miesiącach i sprawdź reakcję dziecka. Jeżeli pojawią się niepokojące objawy skonsultuj się z lekarzem.
2. Diagnozowanie alergii pokarmowej u niemowląt
Kluczową rolę w diagnostyce alergii pokarmowej u niemowlaków odgrywa dieta eliminacyjna. Polega ona na wyłączeniu z jadłospisu dziecka najczęstszych alergenów pokarmowych. Po tygodniu takiej diety widoczne są zwykle pierwsze oznaki złagodzenia objawów uczulenia. Jeśli symptomy nie ustępują, należy kontynuować dietę przez kolejny tydzień. Poprawa stanu dziecka jest sygnałem, by włączać pojedynczo wykluczone produkty. Jeżeli po spożyciu któregoś z nich pojawią się objawy uczulenia, wskazana jest całkowita eliminacja tego pokarmu z jadłospisu dziecka.
W diagnostyce alergii pokarmowej stosuje się również testy diagnostyczne. Najczęściej stosowane badania to: testy skórne oraz badania krwi na obecność przeciwciał. Wielu rodziców zastanawia się, kiedy wykonać badania tego typu. Specjaliści są zdania, że dopóki objawy alergii u dziecka udaje się kontrolować za pomocą leków antyhistaminowych i unikania alergenów, nie ma potrzeby przeprowadzania dodatkowych badań. Testy są zalecane, gdy oprócz alergii pokarmowej u dziecka stwierdzono atopowe zapalenie skóry o ciężkim przebiegu lub astmę.
3. Pielęgnacja niemowlęcia dotkniętego alergią pokarmową
Jeśli twoje dziecko ma alergię pokarmową, poprzez stosowanie się do następujących wskazówek możesz sprawić, że uczulenie na produkty żywnościowe nie będzie dawało mu się we znaki:
- Zadbaj o to, by niemowlę nie spożywało produktów, które wywołują u niego objawy alergii. Dokładnie czytaj etykiety produktów spożywczych – jeśli maluch nie toleruje jaj, nie powinien jeść żadnych produktów zawierających białko lub żółtko.
- Systematycznie podawaj dziecku preparaty probiotyczne. Bakterie kwasu mlekowego znajdujące się w probiotykach mają bowiem bardzo korzystny wpływ na barierę jelitową dzieci, uszczelniając ją i zwiększając tym samym ochronę przed alergenami. Ponadto probiotyki łagodzą objawy alergii pokarmowej.
- Jeśli na skórze dziecka pojawiły się zmiany typowe dla atopowego zapalenia skóry (AZS) i alergia pokarmowa często idą w parze), zacznij stosować emolienty. Są to preparaty o właściwościach natłuszczających i nawilżających, które zapobiegają nadmiernemu wysuszeniu skóry i zmniejszają ryzyko wystąpienia wysypki.
W czasie dwóch pierwszych lat życia dziecka kształtuje się jego mikroflora jelitowa, która ma znaczący wpływ na rozwój oraz proces dojrzewania układu odpornościowego. Przewód pokarmowy dziecka jest kolonizowany przez bakterie, a wszelkie zmiany mikroflory jelitowej mogą spowodować aktywację reakcji alergicznych. Można je umiejętnie kontrolować za pomocą preparatów probiotycznych – ich regularne stosowanie może zmniejszyć prawdopodobieństwo rozwoju schorzeń alergicznych u dziecka. Obecność właściwej liczby bakterii probiotycznych w przewodzie pokarmowym pozwala bowiem na rozwój pożądanej odpowiedzi immunologicznej na alergeny.
Aby działanie probiotyku było optymalne, należy wybierać produkty zawierające szczepy bakterii wyizolowane od zdrowych osobników z danej populacji.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.