Chemioterapia przy raku piersi a ciąża
O raku piersi związanym z ciążą mówimy, gdy choroba rozwinie się u ciężarnej lub do roku po porodzie. Nie jest to częsty rodzaj choroby-stanowi on około 3% przypadków raka piersi. Występuje głównie u kobiet po trzydziestym roku życia, jednak zważywszy na stale podnoszący się wiek rodzących należy się spodziewać, że ilość przypadków raka piersi związanego z ciążą będzie większa.
1. Rak piersi a ciąża
Początkowo sądzono, że ciąża pogarsza przebieg choroby, jednak ostatnie doniesienia wskazują, że ciąża nie wpływa na dynamikę przebiegu choroby, natomiast zmiany fizjologicznie zachodzące w gruczołach w czasie ciąży utrudniają wykrycie zmiany i prawidłowe jej zdiagnozowanie. Z powodu zwiększonego ukrwienia piersi oraz traktowania zmian guzowatych jako związanych z ciążą a także zmniejszona dokładność mammografii, wykrycie raka może być opóźnione od 2 do 7 miesięcy. Ważnym problemem w sytuacji wystąpienia choroby w czasie ciąży jest szkodliwość stosowanego leczenia dla rozwijającego się płodu.
Postępowanie terapeutyczne nie odbiega w znaczący sposób od tego stosowanego standardowo, natomiast ważne jest zaawansowanie choroby i stadium ciąży na podejmowane decyzje co do sposobu i tempa podejmowanych działań leczniczych.
2. Leczenie chirurgiczne raka w ciąży
Podstawowym i najważniejszym postępowaniem jest leczenie chirurgiczne. Jeśli chorobę wykryto w pierwszym trymestrze, to zabieg operacyjny raczej proponuje się przełożyć na drugi trymestr ciąży. Mastektomię bezpiecznie można wykonać w drugim i trzecim trymetrze. Jeśli choroba wykryta jest pod koniec ciąży to można ją ukończyć wcześniej i zastosować dalsze leczenie zgodne ze standardami postępowania. U ciężarnych zaleca się raczej wykonanie mastektomii radykalnej, niż zabiegów oszczędzających i radioterapii po porodzie.
3. Chemioterapia po mastektomii
Z powodu trudności diagnostycznych w czasie ciąży i opóźnionego rozpoznania, choroba wykrywana jest zwykle w wyższym stadium zaawansowania, co skutkuje koniecznością zastosowania leczenia uzupełniającego w postaci chemioterapii. Obserwacje wskazują, że zastosowanie chemioterapii po zakończeniu organogenezy (po zakończeniu pierwszego trymestru ciąży) nie wpływa w znaczący sposób na dalszy rozwój płodu, konieczna jest natomiast wnikliwa jego obserwacja. Dotychczasowe doniesienia wskazują na fakt, iż chemioterapia nie wiąże się z uszkodzeniem płodu, niemniej jednak możliwe jest wystąpienie u dziecka zmniejszonej masy urodzeniowej, pancytopenii (niedoboru komórek krwinkowych w rozmazie krwi) lub zahamowania wzrostu wewnątrzmacicznego płodu.
Chemioterapię w czasie trwania ciąży włącza się do 35 tygodnia ciąży. Po tym czasie płód jest wystarczająco rozwinięty i zdolny do samodzielnego życia, a bezpieczniejsze dla kobiety i dla dziecka jest ukończenie ciąży i dalsze postępowanie zgodne ze schematem leczenia raka piersi.
4. Leczenie uzupełniające chemioterapią
Zastosowanie chemioterapii ma na celu zniszczenie niewykrywalnych klinicznie ognisk nowotworowych. Mogą się one pojawić nawet już na początku rozwoju raka piersi. Wczesne zastosowanie leczenia uzupełniającego może zabezpieczyć lub znaczenie opóźnić powstanie przerzutów. Leczenie uzupełniające chemioterapią raka piersi należy rozpocząć w ciągu kilku tygodni po chirurgicznym wycięciu guza jednak nie później niż 8 tygodni po zabiegu. Obecnie najczęściej stosowane są schematy wielolekowe.
Najpopularniejszymi są:
- CMF- w jego skład wchodzą trzy leki: cyklofosfamid, metotreksat i fluorouracyl,
- FAC- wystepuje kombinacja trzech leków: , doksorubicyny i cyklofosfamidu,
- AC- schemat dwulekowy wykorzystujący doksorubicynę i cyklofosfamid.
Zwykle stosuje się od czterech do sześciu cykli leczenia w miesięcznych odstępach.
5. Leki w chemioterapii
Leki stosowane w chemioterapii są toksyczne i ich stosowanie wiąże się z dużą ilością działań niepożądanych. Leki stosowane w terapii nowotworów niszczą nie tylko komórki raka, ale też zdrowe, szybko dzielące się komórki organizmu człowieka. Najbardziej wrażliwe na działanie cytostatyków są szpik kostny oraz jajniki i jądra. Najczęściej występujące działania uboczne chemioterapii to zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego, takie jak: nudności, wymioty, biegunki, poza tym zmniejszenie ilości komórek krwi, zmniejszenie odporności, wypadanie włosów itp.
6. Hormonoterapia w ciąży
Leczenie uzupełniające w postaci hormonoterapii raka piersi w czasie ciąży jest przeciwwskazane ze względu na skomplikowany układ hormonalny w ciąży i duży potencjał teratogenny stosowanych leków. Leczenie raka piersi występującego w czasie ciąży jest skomplikowane ze względu na trudności diagnostyczne oraz konieczność kompromisu między maksymalną skutecznością leczenia i ratowania życia matki a bezpieczeństwem stosowanej terapii dla dziecka.
W przypadkach bardzo agresywnego przebiegu choroby nowotworowej konieczne może być rozważenie przerwania ciąży i wdrożenie agresywnego leczenia rozwoju raka piersi. Rak piersi występuje dość rzadko u kobiet w ciąży niemniej jednak jego leczenie wymaga dużej wiedzy i doświadczenia. Leczenie ciężarnej kobiety chorej dodatkowo na raka powinna się odbywać w specjalistycznych ośrodkach, a każda decyzja kliniczna musi być rozpatrywana indywidualnie w zależności od stanu pacjentki, zaawansowania choroby, etapu ciąży oraz preferencji pacjentki.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.