Czas reptylazowy
Czas reptylazowy (czas RT) jest to modyfikacja czasu trombinowego, w którym do badania wykorzystuje się zamiast trombiny odczynnik reptylazowy (trombinopodobny enzym), otrzymywany z jadu żmii Bothrops Atrox. Czas ten, podobnie jak czas trombinowy, służy do oceny przejścia fibrynogenu w fibrynę, czyli ostatniego etapu skomplikowanej kaskady reakcji, która w efekcie doprowadza do powstania skrzepu krwi i zahamowania krwawienia. Polega to na tym, że w wyniku aktywacji wewnątrzpochodnej lub zewnątrzpochodnej drogi krzepnięcia powstaje aktywny czynnik X. Pod jego wpływem nieaktywna protrombina (czyli II czynnik krzepnięcia) przechodzi w aktywną trombinę, a ta zamienia fibrynogen w fibrynę (włóknik), czyli główny element skrzepu krwi zatykającego krwawiące naczynie. Czas reptylazowy podobnie jak i protrombinowy jest wykorzystywany do oceny właściwego przebiegu końcowego etapu tych przemian i dlatego jego wynik nie zależy od aktywności czynników układu zewnątrzpochodnego ani układu wewnątrzpochodnego krzepnięcia. Bardzo ważne jest, że w przeciwieństwie do czasu trombinowego, na czas reptylazowy nie ma wpływu stosowanie heparyny czy obecność antytrombin. Jest on natomiast uzależniony od takich właściwości osocza, jak poziom fibrynogenu i jego prawidłowa budowa, obecność produktów degradacji fibryny, a także od zdolności do prawidłowej stabilizacji powstającej fibryny.
Czas reptylazowy
W tym artykule:
Sposób oznaczania i wartości prawidłowe czasu reptylazowego
Oznaczenia czasu reptylazowego dokonuje się w próbce krwi pobranej najczęściej z żyły łokciowej. Jak w przypadku każdego innego badania z krwi na pobranie należy przyjść na czczo, po co najmniej 8-godzinnej przerwie od ostatniego (lekkostrawnego) posiłku. Należy też poinformować przed badaniem o istnieniu skłonności do nadmiernych krwawień. Oznaczenia dokonuje się w osoczu cytrynianowym, które otrzymuje się przez umieszczenie pobranej krwi w probówce z 3,8% cytrynianem sodowym w celu wytrącenia jonów wapnia i przez to zahamowania procesu krzepnięcia krwi w probówce. Stosunek ilości osocza do cytrynianu powinien wynosić 9:1. W następnym etapie do osocza cytrynianowego dodaje się odczynnik reptylazowy (który podobnie jak dodana trombina aktywuje przekształcanie fibrynogenu w fibrynę) i sprawdza czas, po jakim dojdzie powstania skrzepu w probówce. W prawidłowych warunkach czas reptylazowy wynosi od 16 do 22 sekund.
Interpretacja wyników oznaczania czasu reptylazowego
Wydłużenie czasu reptylazowego obserwuje się w następujących sytuacjach:
- spadek poziomu fibrynogenu – są to tak zwane dysfibrynogenemie lub afibrynogenemie (całkowity brak fibrynogenu); w sytuacjach tych czas reptylazowy jest nawet bardziej wydłużony niż czas trombinowy;
- choroby wątroby, w tym także marskość wątroby – prowadzą one do zaburzeń syntezy czynników krzepnięcia, protrombiny i fibrynogenu;
- zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego, zespół DIC, koagulopatia ze zużycia – zużycie fibrynogenu w procesie wykrzepiania w naczyniach, powoduje obniżenie jego poziomu w osoczu poniżej normy i przez to wydłużenie czasu reptylazowego;
- obecność produktów degradacji fibryny.
Skrócenie czasu reptylazowego może świadczyć o stanach nadkrzepliwości krwi, ale nie ma większego znaczenia w ich diagnostyce.
Badanie czasu reptylazowego jest badaniem stosunkowo rzadko wykonywanym, głównie ze względu na to, że jest skutecznie zastępowane przez bardziej popularne oznaczanie czasu trombinowego.
Źródła
- Rozsiane wykrzepianie wewnątrznaczyniowe - aspekty kliniczne, laboratoryjne i terapeutyczne
- Jastrzębska M. Diagnostyka laboratoryjna w hemostazie, OINPHARMA, Warszawa 2009, ISBN 978-83-61364-05-4
- Dembińska-Kieć A., Naskalski J.W., Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej, Urban & Partner, Wrocław 2009, ISBN 978-83-7609-137-2
- Dunstan R. Interpretacja wyników badań laboratoryjnych, Via Medica, Gdańsk 2002, ISBN 83-89012-96-0
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
