Czas trombinowy - charakterystyka, przygotowanie do badania i opis badania, interpretacja wyników
Czas trombinowy (TT) jest to czas przejścia fibrynogenu w fibrynę. Przekształcenie fibrynogenu do fibryny stanowi ostatni etap skomplikowanej kaskady reakcji, jaką stanowi proces krzepnięcia krwi.
1. Czas trombinowy - charakterystyka
Na drodze aktywacji szlaku wewnątrzpochodnego lub zewnątrzpochodnego dochodzi do powstania aktywnego czynnika X krzepnięcia. Czynnik ten przekształca nieaktywną protrombinę w trombinę, która to właśnie prowadzi do przejścia fibrynogenu w fibrynę, czyli włóknik. Fibryna z kolei jest głównym składnikiem skrzepu zamykającego uszkodzone naczynie i tym samym hamującego krwawienie.
Czas trombinowy służy właśnie do oceny prawidłowego przebiegu tego ostatniego etapu. W związku z tym jego wartość nie jest zależna ani od aktywacji układu zewnątrzpochodnego ani od aktywacji układu wewnątrzpochodnego krzepnięcia, natomiast na czas trombinowy ma wpływ poziom i funkcja fibrynogenu, obecność i aktywność inhibitorów trombiny, sprawność polimeryzacji i stabilizacji fibryny oraz obecność produktów degradacji fibryny, które wydłużają czas trombinowy.
2. Czas trombinowy - przygotowanie do badania i opis badania
Materiałem do badania czasu trombinowego jest próbka krwi żylnej, pobrana najczęściej z żyły łokciowej. Należy pamiętać, że osoba, która poddaje się badaniu powinna być na czczo, co najmniej 8 godzin po ostatnim posiłku. Powinna także poinformować wykonującego badanie o ewentualnej skłonności do nadmiernych krwawień.
Pobraną krew umieszcza się w probówce zawierającej 3,8% roztwór cytrynianu sodu, co ma na celu związanie jonów wapnia i zahamowanie wykrzepiania krwi w probówce. Stosunek ilości osocza do cytrynianu powinien wynosić 9:1. Do otrzymanego w ten sposób osocza cytrynianowego dodaje się następnie aktywną trombinę i mierzy czas do powstania w probówce skrzepu krwi. W prawidłowych warunkach wynik badania czasu trombinowego powinien wynosić około 15 sekund.
Koszt czasu trombinowego wynosi około 16 złotych.
3. Czas trombinowy - interpretacja wyników
Do wydłużenia czasu trombinowego może dochodzić w następujących sytuacjach:
- obniżony poziom fibrynogenu – dysfibrynogenemia, afibrynogenemia;
- choroby miąższu wątroby, w tym marskość wątroby – dochodzi w tych przypadkach do upośledzenia syntezy czynników krzepnięcia, protrombiny i fibrynogenu;
- zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego, DIC, koagulopatia ze zużycia – obniżenie poziomu fibrynogenu w wyniku jego zużycia w procesie wykrzepiania w naczyniach;
- obecność inhibitorów trombiny – inhibitorem trombiny powszechnie wykorzystywanym w leczeniu jest heparyna, jej stosowanie prowadzi do wydłużenia czasu trombinowego;
- obecność inhibitorów polimeryzacji fibryny;
- gammapatie monoklonalne – na przykład szpiczak plazmocytowy, makroglobulinemia Waldenstroma;
- mocznica – w przypadku niewydolności nerek.
Musisz to wiedzieć
Oznaczanie czasu trombinowego może być także wykorzystywane w monitorowaniu leczenia fibrynolitycznego za pomocą streptokinazy, urokinazy, tkankowego aktywatora plazminogenu czy rekombinowanego tkankowego aktywatora plazminogenu. Wydłużenie czasu trombinowego około 1,5 razy świadczy o skuteczności zastosowanego leczenia.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.