Czy kobiety mają inny mózg?
Czy kobiety naprawdę są emocjonalne, a mężczyźni racjonalni? Istnieją zasadnicze różnice w działaniu żeńskiego i męskiego mózgu? Jakie badania leżą u podstaw tej powszechnie przyjętej teorii? Czy to prawda?
Męski mózg jest o około 10 proc. większy niż damski. Na podstawie tego odkrycia naukowcy w XIX wieku stwierdzili, że mężczyźni są mądrzejsi, a więc nadrzędni wobec kobiet. Testy na inteligencję wychodziły jednak tak samo dla obu płci. Działanie męskiego i kobiecego mózgu faktycznie jest jednak różne, ponieważ kształtowały je różne potrzeby. Prehistoryczni mężczyźni wyruszali na polowanie, dlatego potrzebna im była rozwinięta orientacja przestrzenna oraz koncentracja. Kobiety zaś zostawały z dziećmi w jaskiniach, gdzie, aby przeżyć, potrzebowały przede wszystkim umiejętności komunikacji, widzenia peryferyjnego oraz wykonywania więcej czynności naraz.
1. Praczłowiek w nas
Z tego powodu mózg mężczyzny, w odróżnieniu od kobiecego mózgu, zawiera więcej istoty szarej, w której przetwarzane są informacje. Dzięki temu mężczyźni mają lepszą orientację przestrzenną, a także lepiej radzą sobie ze stresem.
Kobiecy mózg z kolei zawiera więcej istoty białej, która zapewnia komunikację między poszczególnymi półkulami, dlatego kobiety mają lepszą pamięć i zdolności językowe.
Większą liczbę neuronów, obecną w męskim mózgu, rekompensuje w mózgu kobiecym grubsza kora mózgowa i większa złożoność istoty białej.
2. Za co odpowiada testosteron?
W latach 60. XX wieku powstała hipoteza organizacyjno-aktywacyjna, która twierdzi, że bardzo wyraźny wpływ na rozwój ludzkiego płodu "w męski sposób" ma testosteron, produkowany jeszcze w macicy, czyli testosteron prenatalny.
Na początku nie da się rozróżnić, czy płód jest płci męskiej, czy żeńskiej. Dopiero około szóstego tygodnia ciąży geny na męskim chromosomie Y powodują rozbudowę gruczołu płciowego, a w ósmym tygodniu jądra zaczynają produkować znaczną ilość testosteronu, którego produkcja jest największa w szesnastym tygodniu.
3. Kobiecy kontra męski mózg
Przy wsparciu testosteronu rozwija się przeważnie lewa półkula mózgu, która odpowiada za analityczne myślenie, zdolności matematyczne, logikę i liczenie. Chłopiec, a później mężczyzna będzie odnosił sukcesy w dziedzinach, które wymagają wysokiego stopnia skupienia i systematyzacji jak matematyka, fizyka czy na przykład prowadzenie firmy.
Z drugiej strony u kobiet, gdzie działanie prenatalnego testosteronu nie jest tak wyraźne, obie półkule mogą rozwijać się tak samo. Kobiety mogą dzięki temu łatwiej wyrażać emocje i potrafią lepiej wczuć się w innych.
4. Teoria Barona-Cohena
W 1997 roku Simon Baron-Cohen (ur. 1958), uznawany brytyjski psycholog kliniczny, przedstawił teorię E-S (Empathising-Systemising theory), która była uogólnieniem jego badań nad ludźmi cierpiącymi na autyzm.
Odkrył, że osoby z zaburzeniem autystycznego spektrum zawodzą w tak zwanej "teorii umysłu", brakuje im umiejętności patrzenia na świat oczami innych. Problem nie polega u nich tylko na braku empatii, lecz nie radzą sobie także z pracą z informacjami.
5. Empatyczne kobiety i systematyczni mężczyźni
Baron-Cohen posunął się w swoich twierdzeniach jeszcze dalej. Na autyzm cierpi cztery razy więcej mężczyzn niż kobiet.
Ta dysproporcja doprowadziła naukowca do wniosku, że systematyzujący, a więc w pewnym stopniu autystyczny wymiar, jest właściwy raczej mężczyznom, zaś ten empatyczny kobietom.
Tak powstała najpopularniejsza teoria o różnicy między męskim a kobiecym mózgiem, w którą wielu ludzi wierzy do dziś. Stała się również silną bronią do obrony genderowych stereotypów.
6. Autyści mają wyraźnie męski mózg
Zgodnie z nią przy niskim poziomie testosteronu podczas rozwoju płodu powstaje mózg żeńskiego typu E (empatyczny), przy średnim poziomie zrównoważony mózg, zaś wysoki poziom testosteronu kształtuje mózg męskiego typu S (systematyzujący).
Skrajnie męski mózg postrzegany jest jako autystyczny. Teoria Barona-Cohena traktuje zatem autyzm jak wyraźne odchylenie w równowadze między empatią a systematyzacją na korzyść systematyzacji.
7. Teoria pod ostrzałem
Słabym punktem teorii jest fakt, że między obiema płciami stosunkowo często dochodzi do pokrywania się poziomu testosteronu, niektóre dziewczęta zatem mogą mieć wyższy poziom testosteronu niż chłopcy.
David Scuse, profesor nauk behawiorystycznych na londyńskim University College, poddał wnioski Barona-Cohena krytyce, w której zwrócił uwagę na to, że nie istnieje związek przyczynowo-skutkowy między wyższym poziomem testosteronu prenatalnego a wyższym stopniem systematyczności w zachowaniu.
8. Każdy człowiek jest wyjątkowy
Kolejne badania dowiodły, że sprawa jest znacznie bardziej złożona, ponieważ osób z naprawdę kobiecym lub męskim mózgiem jest w rzeczywistości minimalna liczba.
Co więcej, wyraźnie męski mózg może posiadać także kobieta, zaś wyraźnie kobiecy z kolei mężczyzna. W żadnym z tych przypadków nie mamy jednak do czynienia z "błędem w systemie", lecz z indywidualnym specyficznym rozwojem danego człowieka.
Duży wpływ na ludzkie zachowanie ma bowiem także środowisko społeczne, w którym człowiek dorasta, wychowanie i próby, których jednostka doświadcza w swoim życiu.
Artykuł pochodzi ze "Świat na dłoni".
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.