Czynniki ryzyka obniżonej odporności
Obniżona odporność doprowadza do częstszych, przewlekłych i nawracających zakażeń, stając się tym samym przyczyną trwałych powikłań, znacznie upośledzić jakość życia, a nawet mu zagrozić. Dlatego też warto znać ten problem, wiedzieć, jakie są czynniki ryzyka obniżonej odporności, by móc w razie możliwości je wyeliminować, czy chociaż zminimalizować.
1. Profilaktyka w obniżonej odporności
W przypadku obecności czynników ryzyka niepoddających się modyfikacji należy wprowadzić odpowiednią profilaktykę: zdrowy tryb życia (odpowiednia dieta, aktywność fizyczna), suplementy diety i preparaty wzmacniające odporność. Ponadto należy unikać sytuacji sprzyjających zakażeniu, tj. przebywania w większych zbiorowiskach ludzi, picia wody o niepewnej czystości mikrobiologicznej, zaniedbywania higieny osobistej.
2. Pierwotne niedobory odporności
Osoby z pierwotnymi niedoborami odporności, tzn. wrodzonymi, uwarunkowanymi genetycznie defektami układu immunologicznego, są szczególnie narażone na infekcje. Prócz zasad ujętych we wstępie, należy w takim przypadku w miarę możliwości prowadzić substytucję dożylnymi preparatami immunoglobulin czy też leczenie interferonem.
3. Zakażenia
Obecność zakażenia, osłabiając odporność, predysponuje do wystąpienia kolejnych infekcji, np. w przebiegu chorób wirusowych dróg oddechowych często następuje nadkażenie bakteryjne, co powoduje już cięższy przebieg choroby i konieczność stosowania antybiotykoterapii. Dlatego w razie pierwszych objawów przeziębienia należy od razu działać, np. wziąć wolne w pracy, wygrzać się w łóżku i pić herbatę z miodem.
4. Leczenie immunosupresyjne
Leczenie immunosupresyjne znacznie obniża odporność, jest wdrażane u osób i tak już obciążonych poważnymi chorobami upośledzającymi działanie układu immunologicznego, np. chorobami autoimmunologicznymi, nowotworami, po przeszczepie szpiku czy też narządu. W związku z tym osoby takie powinny szczególnie uważać, by nie przebywać w zbiorowiskach ludzi, czy też nie kontaktować się z osobami z infekcją.
5. Choroby nowotworowe układu krwiotwórczego i nowotwory narządów litych
Choroby takie jak przewlekła białaczka limfatyczna, zespoły mielodysplastyczne, ziarnica złośliwa, szpiczak mnogi bezpośrednio uszkadzają układ immunologiczny. Ponadto często wymagają leczenia dodatkowo wpływającego niedobory odporności.
6. Zaburzenia metaboliczne
Osoby z chorobami przewlekłymi są kolejną grupą o zwiększonym ryzyku obniżonej odporności, zwłaszcza, jeżeli są to choroby metaboliczne. I tak: diabetycy powinni dążyć do osiągnięcia kryteriów wyrównania cukrzycy, chorzy z niewydolnością nerek muszą unikać czynników nasilających chorobą podstawową i stosować leczenie nefroprotekcyjne (chroniące nerki), itp. Osoby niedożywione ponadto, że mają zwiększone ryzyko infekcji, to jeżeli już ona wystąpi, będzie miała cięższy przebieg, ponieważ organizm nie ma sił się bronić.
7. Choroby z autoimmunizacji
Choroby autoimmunologiczne zwłaszcza ogólnoustrojowe z jednej strony wiążą się z zaburzeniem funkcji układu immunologicznego, a z drugiej często wymagają leczenia immunosupresyjnego. Oto przykłady: toczeń rumieniowaty układowy, eumatoidalne zapalenie stawów, zespół Felty-ego.
8. Wiek
Wiek jest niezależnym czynnikiem mającym wpływ na jakość układu immunologicznego. Niedojrzały system odpornościowy u dziecka, zwłaszcza noworodka i niemowlęcia, naraża je na częste infekcje o cięższym przebiegu. Ponadto wraz z wiekiem dochodzi do zmian w układzie odpornościowym osłabiających również jego wydolność.
9. Czynniki środowiskowe
Czynniki środowiskowe stanowią bardzo dużą grupę przeróżnych przyczyn doprowadzających do upośledzenia odporności. Ponadto jest to również ważna grupa z praktycznego punktu widzenia, ponieważ wiele z nich można zmodyfikować bądź zminimalizować. Jest tak w przypadku:
- Osób mających kontakt z związkami chemicznymi, np. metalami ciężkimi, przy okazji pracy zawodowej (produkcja farb, tworzyw sztucznych, górnicy, hutnicy itp.), narażonych na promieniowanie jonizujące, a także ludzi zamieszkujących obszary o większym zanieczyszczeniu powietrza, gleb czy też wód.
- Spożywania dużych ilości przetworzonej żywności, bogatej w szkodliwe związki chemiczne, które negatywnie wpływają na układ odpornościowy. Czynniki te niszczą witaminy i mikroelementy, które wzmacniają naszą odporność. Dieta uboga w świeże warzywa, owoce i ryby, czy też nadużywanie alkoholu.
- Gwałtownych różnic temperatury, tzn. szybkich ochłodzeń lub rozgrzania organizmu, szczególnie odczuwane jest to na przełomie jesieni i zimy oraz zimy i wiosny. Wachania temperatury negatywnie wpływają na nasz układ immunologiczny, co tłumaczy zwiększoną zapadalność na infekcje w tym czasie. Warto pomyśleć o dodatkowych sposobach wzmacniania odporności.
- Wdychania dymu tytoniowego, który zawiera ponad 4000 substancji chemicznych w tym około 60 związków o działaniu rakotwórczym, przez co odporność jest w istotny sposób pogarszana. Rozwiązanie jest tylko jedno – rzucenie palenia oraz nie przebywanie w towarzystwie osób palących.
- Częstego przyjmowania antybiotyków które niszczą naturalne siły obronne organizmu przed drobnoustrojami.
- Stresu, przemęczenia i braku snu. Niemałym wyzywaniem jest w dzisiejszych czasach tak zaplanować dzień, by móc się wyspać, odpocząć i znaleźć chwilę na czynności, które przynoszą nam przyjemność i odprężenie. Pomimo to warto spróbować!
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.