Działania niepożądane po podaniu insuliny
Dla wielu osób insulina jest wspaniałym lekiem umożliwiającym prawidłowe funkcjonowanie, a niekiedy wręcz ratującym życie. Niestety ciągłe podawanie insuliny, w leczeniu cukrzycy, wiąże się z pewnymi skutkami ubocznymi. Wiążą się one z wielokrotnymi iniekcjami w to samo miejsce, reakcją alergiczną organizmu na insulinę, a także z insulinoopornością. Większość działań niepożądanych, stosowania insuliny, to niegroźne dolegliwości, które w krótkim czasie mijają samoistnie. Zdarzają się jednak znacznie groźniejsze powikłania, które mogą nawet zagrażać życiu.
1. Konsekwencje podawania insuliny
W wyniku ciągłego wstrzykiwania insuliny w to samo miejsce może pojawić się lipoatrofia poinsulinowa, która polega na zaniku tkanki tłuszczowej. Lipoatrofia zazwyczaj lokalizuje się w miejscu wstrzyknięcia, chociaż niekiedy może się także pojawić w innej okolicy ciała. Jeśli w miejscu iniekcji dochodzi do przerostu tkanki podskórnej, która staje się widocznie gąbczasta, mamy wtedy do czynienia z hipertrofią poinsulinową. Zmianom tym, określanym wspólną nazwą lipodystrofii, można zapobiegać dzięki stosowaniu insuliny humanizowanej oraz częstej zmianie miejsc iniekcji. Najgorszym rozwiązaniem, w przypadku pojawienia się pozbawionej unaczynienia i unerwienia zwłókniałej tkanki, jest kontynuowanie podawania w to miejsce insuliny. Zdarza się, że chorzy postępują tak, gdyż miejsce to pozbawione jest czucia, przez co wkłucia nie powodują bólu.
2. Skutki uboczne insuliny
Jednym z działań niepożądanych po insulinie jest reakcja alergiczna. Wpływ na pojawienie się uczulenia mają takie czynniki, jak:
- rodzaj insuliny – insuliny zwierzęce sprzyjają reakcjom alergicznym;
- obecność różnych domieszek w preparacie;
- pH substancji;
- sposób podawania leku – czynnikiem ryzyka wystąpienia uczulenia jest stosowanie insulinoterapii przerywanej;
- brak odpowiedniej higieny terapii – używanie zanieczyszczonych urządzeń do iniekcji może prowadzić do uczulenia.
2.1. Poinsulinowe odczyny typu natychmiastowego
Poinsulinowe odczyny typu natychmiastowego to reakcje organizmu na insulinę pojawiające się już w 10 – 15 minut od jej podania. Mogą być ogólne, a wtedy objawiają się:
- skurczem oskrzeli;
- pokrzywką;
- obrzękiem Quinckego – obejmuje okolice twarzy, stawy i kończyny dolne, a niekiedy również błony śluzowe dróg oddechowych i przewodu pokarmowego;
- kołataniem serca;
- omdleniami;
- wstrząsem anafilaktycznym.
Poinsulinowe odczyny typu natychmiastowego to także reakcje miejscowe:
- bąbel w miejscu wstrzyknięcia;
- świąd;
- zaczerwienienie;
- naciek;
- rumień.
2.2. Poinsulinowe odczyny typu opóźnionego
Reakcja następuje po około 12-24 godzinach, co oznacza, że chory zdążył wcześniej zastosować insulinę kilkakrotnie. W tym przypadku objawami odczynu jest zaczerwienienie skóry, w miejscu iniekcji, a także małe nacieki, które wywołują świąd. Niekiedy zajmują większe powierzchnie, wówczas pojawia się rumień, a chory odczuwa ból.
Długotrwałe podawanie insuliny może z czasem doprowadzić do zmniejszenia wrażliwości na insulinę, czyli insulinooporności. Powikłania stosowania tego leku są stosunkowo powszechne, jednak można im zapobiegać przyjmując odpowiednie dawki insuliny, przestrzegając podstawowych zasad ich podawania oraz właściwie konserwując niezbędne oprzyrządowanie.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.