Glikoliza - czym jest, etapy, gdzie zachodzi, choroby
Glikoliza to jeden z najważniejszych procesów metabolicznych organizmu, który zapewnia prawidłowe funkcjonowanie wszystkich komórek. Odbywa się zarówno w warunkach tlenowych, jak i beztlenowych. Co warto wiedzieć o glikolizie?
1. Co to jest glikoliza?
Glikoliza to łańcuch reakcji, które prowadzą do przekształcenia glukozy w pirogronian. Glikoliza występuje u większości organizmów żywych, służy produkcji energii i dostarczaniu elementów budujących do komórek.
Glikoliza stanowi główny szlak metaboliczny glukozy, który może odbywać się w warunkach tlenowych i beztlenowych. Reakcja dotyczy też innych spożywanych węglowodanów, na przykład fruktozy czy galaktozy.
Glikoliza jest konieczna do utrzymania pracy mięśni w sytuacji kiedy brakuje odpowiedniej ilości tlenu, wówczas tkanki pobierają energię z procesu glikolizy.
2. Gdzie zachodzi glikoliza?
Glikoliza zachodzi w każdej komórce organizmu. Niektóre z nich funkcjonują jedynie za sprawą tego procesu, są to na przykład erytrocyty, które pozbawione glikolizy prowadzą do wystąpienia niedokrwistości hemolitycznej.
Glikoliza odbywa się w warunkach tlenowych i beztlenowych. Jednak przy braku odpowiedniej ilości tlenu powstają jedynie 2 mole ATP (adenozynotrifosforanu), dla porównania w warunkach tlenowych organizm uzyskuje aż 38 moli ATP.
3. Etapy glikolizy
Proces składa się z dziesięciu reakcji, które można podzielić na dwie główne fazy. Pierwszy etap glikolizy to przekształcenie glukozy w fruktozo-1,6-bisfosforan za sprawą zużycia dwóch cząsteczek ATP na każdą cząsteczkę cukru.
Drugi etap glikolizy to rozpad fruktozo-1,6-bisfosforanu na dwa związki, ulegające wzajemnym przekształceniom. Następnie aldehyd 3-fosfoglicerynowy ulega utlenianiu i fosforylacji, dzięki czemu następuje tworzenie ATP.
W warunkach tlenowych pirogronian zostaje przetransportowany do mitochondrium, dołączając do cyklu Krebsa. W warunkach beztlenowych zostaje przekształcony w cytozolu do mleczanu.
4. Choroby związane z procesem glikolizy
Glikolizy to jeden z najważniejszych procesów metabolicznych, bez którego dochodzi do nieprawidłowego funkcjonowania organizmu. Na przykład w przypadku nadmiernego spożywania alkoholu w komórkach gromadzi się pirogronian i przyczynia się bezpośrednio do powstawania zaburzeń metabolicznych.
Z kolei u osób chorych na cukrzycę niedobór glukozy w komórce wymaga wykorzystania lipidów, co przekłada się na zwiększenie ilości wolnych kwasów tłuszczowych, a w konsekwencji do wystąpienia kwasicy ketonowej. U niektórych osób może wystąpić również insulinooporność, która zakłóca przenikanie glukozy do komórek i odbywanie się reakcji glikolizy.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
