Trwa ładowanie...

Krztusiec u dorosłych – co warto wiedzieć?

Avatar placeholder
28.03.2022 13:56
Krztusiec u dorosłych – co warto wiedzieć?
Krztusiec u dorosłych – co warto wiedzieć? (123rf)

Krztusiec to choroba podstępna. Daje niespecyficzne objawy i bardzo mocna obciąża organizm. Co warto o niej wiedzieć? Jak się ją leczy? I najważniejsze, czy istnieje sposób, by się przed nią obronić?

spis treści

Krztusiec (zwany też kokluszem) to choroba bakteryjna, która kojarzy się najczęściej z kaszlem. I słusznie zresztą, bo to jeden z jego objawów.

1. Odruch kaszlowy

Czynnikiem etiologicznym choroby jest Gram-ujemna pałeczka tlenowa Bordetella pertussis, która wytwarza toksynę krztuścową. To ona właśnie powoduje martwicę nabłonka dróg oddechowych, co skutkuje zaburzeniem wydzielania śluzu (staje się lepki i gęsty). Prowadzi to do pobudzenia odruchu kaszlowego.

Zobacz film: "Koszmary senne mogą być objawem choroby"

Choroba jest bardzo zakaźna i często maskuje się pod objawami infekcji górnych dróg oddechowych (przeziębienie, grypa), co może utrudniać postawienie diagnozy.

2. Kaszel w przebiegu krztuśca

Charakter kaszlu w przebiegu krztuśca ulega zmianie wraz ze stopniem nasilenia się infekcji. Na początku jest suchy, pojawia się zazwyczaj w nocy, potem również w ciągu dnia. Po kilku tygodniach staje się napadowy, duszący. Chory się „zanosi” bez nabierania powietrza, by na końcówce ataku zakończyć epizod kaszlu głębokim wdechem z głośnym świstem krtaniowym, który przypomina pianie, lub wymiotami. W kaszlu towarzyszącym krztuścowi pojawia się gęsta, lepka wydzielina.

Atak kaszlu jest bardzo obciążający. Może mu towarzyszyć sinica twarzy, pojawić się mogą wybroczyny na spojówkach. U dzieci, co jest bardzo niebezpieczne, kaszel może prowadzić do bezdechu.

W przebiegu choroby kaszel z czasem zmniejsza swoje nasilenie. Nie oznacza to jednak, że możemy o nim zapomnieć. Może się ponownie pojawiać w momencie osłabienia organizmu, po wysiłku lub podczas innego zakażenia.

3. Jak leczy się krztusiec?

W przypadku noworodków i nieuodpornionych niemowląt krztusiec jest chorobą bardzo niebezpieczną. Niesie ze sobą ryzyko poważnych powikłań. Do najczęściej występujących należą: zapalenie płuc, oskrzeli, ucha środkowego, drgawki, bezdechy, zapalenie mózgu, krwawienia do ośrodkowego układu nerwowego. Osoby dorosłe mogą nabierać sił w domu, ściśle stosując się do zaleceń lekarza, o ile nie chorują przewlekle lub przebieg choroby nie jest poważny.

Po rozpoznaniu krztuśca stosuje się antybiotykoterapię. Jeśli zostanie odpowiednio szybko wdrożona, pozwala złagodzić objawy choroby. Podanie jej w późniejszym czasie skraca okres, w którym zakaża się innych.

4. Krztusiec? Zaszczep się!

Najskuteczniejszą formą ochrony przeciwko krztuścowi jest szczepienie. Występuje ono w postaci skojarzonej, co oznacza, że za jednym wkłuciem otrzymuje się ochronę również przeciwko błonicy i tężcowi.

Szczepionki z obniżoną zawartością antygenów (Tdap), stosowane u dorosłych, zawierają bowiem antygeny krztuśca, błonicy i tężca. W przypadku dzieci, w ramach szczepień podstawowych, szczepienia przeciwko krztuścowi są realizowane w 2, 4, 5-6, 16-18 miesiącu życia; podaje się również dawki przypominające w 6 i 14 roku życia, jednak – o czym niewiele osób pamięta – szczepienia chronią tylko przez pewien czas.

Stąd konieczność powtarzania szczepień, co zaleca się wszystkim dorosłym raz na 10 lat, a szczególnie kobietom w ciąży (w każdej ciąży) oraz osobom, które mają lub niedługo będą miały kontakt z niemowlętami (dziadkowie, personel medyczny przychodni, opiekunowie). Dlaczego to takie ważne?

Krztusiec to choroba niezwykle niebezpieczna dla małych dzieci, zwłaszcza noworodków i niemowląt. W ich przypadku przebieg choroby jest bardzo gwałtowny. Stąd zaleca się, aby kobieta między 27 a 36 tygodniem ciąży została zaszczepiona, by zdążyły się namnożyć przeciwciała zwalczające bakterie krztuśca i zdążyły zostać przetransportowane przez łożysko do dziecka w łonie matki. To zapewni mu ochronę w pierwszych miesiącach życia.

Osoby dorosłe, które chcą zapewnić sobie ochronę przeciwko tej poważnej chorobie, muszą zgłosić się po skierowanie do lekarza pierwszego kontaktu. I warto to zrobić choćby dlatego, by ochronić się przed powikłaniami związanymi z chorobą. Doświadcza ich co czwarty zakażony dorosły, a ryzyko ich wystąpienia rośnie wraz z wiekiem. Wśród osób powyżej 60 roku życia powikłań doświadcza ok. 40% pacjentów.

Krztusiec to choroba przez lata bagatelizowana. Dziś już wiemy, że ani przechorowanie, ani szczepienie nie daje odporności na całe życie. Odpowiedź poszczepienna utrzymuje się do 10 lat po szczepieniu. Po tym czasie nasz organizm jest łatwym celem dla bakterii Bordetella pertussis, a my z kolei możemy nieświadomie zakażać innych.

5. Co trzeba wiedzieć o szczepionce przeciwko krztuścowi?

Szczepienia przypominające przeciwko krztuścowi u dorosłych są realizowane szczepionkami skojarzonymi, przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (Tdap).

U dzieci szczepienie przeciwko krztuścowi jest obowiązkowe, u dorosłych – zalecane. Przyjmuje się ją w postaci pojedynczej dawki przypominającej podawanej co 10 lat.

Szczepionkę przeciwko krztuścowi zaleca się przyjąć każdej osobie dorosłej (od 19 roku życia) raz na 10 lat a w szczególności personelowi medycznemu, osobom w podeszłym wieku, kobietom w ciąży i osobom z otoczenia noworodków i niemowląt.

Na krztusiec najczęściej chorują osoby, które regularnie nie przyjmują dawek przypominających szczepienia.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze