Trwa ładowanie...

Niszczy szare komórki. Może doprowadzić do "cukrzycy mózgu"

 Katarzyna Grzęda-Łozicka
11.02.2023 17:02
W mózgu osób otyłych zauważono zmiany podobne do tych, jakie pojawiają u pacjentów z chorobą Alzheimera
W mózgu osób otyłych zauważono zmiany podobne do tych, jakie pojawiają u pacjentów z chorobą Alzheimera (Getty Images)

Otyłość to choroba przewlekła, która może powodować ponad 200 różnych powikłań we wszystkich układach. Naukowcy z Kanady wskazują na kolejne groźne skutki nadmiaru kilogramów. Odkryli, że zmiany w mózgu u osób otyłych odzwierciedlają procesy neurodegeneracyjne obserwowane w chorobie Alzheimera.

spis treści

1. Tak otyłość niszczy mózg

Naukowcy z McGill University w Montrealu porównali skany mózgu ponad 1300 osób - pacjentów cierpiących na otyłość, chorobę Alzheimera oraz osób szczupłych i zdrowych.

Okazało się, że u pacjentów z otyłością i chorobą Alzheimera zaobserwowano podobne zmiany w mózgu - dotykające obszaru odpowiedzialnego za proces uczenia się, zapamiętywania i zdolności formułowania osądów. Badania opublikowano na łamach "Journal of Alzheimer's Disease".

Otyłość może przyspieszać starzenie mózgu. Zmiany są widoczne
Otyłość może przyspieszać starzenie mózgu. Zmiany są widoczne (Getty Images)
Zobacz film: "Masz nadwagę? Grozi ci 12 nowotworów"

Diabetolog, prof. Grzegorz Dzida podkreśla, że odkrycie Kanadyjczyków rzuca nowe światło na kwestie zależności otyłości i powikłań neurologicznych.

- To jest dosyć zaskakujące. Od dawna obserwowaliśmy, że osoby z nadciśnieniem, ze źle leczoną cukrzycą, ze źle leczonymi zaburzeniami lipidowymi mają większą predyspozycję do zaburzeń demencyjnych. Jednak sądziliśmy, że jest to demencja pochodzenia naczyniowego. A okazuje się, że może być to demencja pochodzenia alzheimerowskiego, czyli jej przyczyną są zaniki substancji szarej, podobne jak w chorobie Alzheimera - mówi prof. Grzegorz Dzida z Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, hipertensjolog i diabetolog.

2. "Cukrzyca mózgu"

Lekarz przypomina, że nadal nie są znane również dokładne przyczyny rozwoju choroby Alzheimera. To powoduje, że nie ma możliwości jej leczenia przyczynowego. Do charakterystycznych objawów choroby należą: zaniki pamięci oraz zaburzenia orientacji w czasie i przestrzeni. W zaawansowanym stadium chorzy przestają rozpoznawać nawet swoich bliskich.

- Chorobę Alzheimera często określa się jako "cukrzycę mózgu". To jest tajemnicza choroba. Wiemy, że w jej przebiegu dochodzi do nadmiernego gromadzenia się białka - beta-amyloidu. To doprowadza do tego, że zmniejsza się ilość istoty szarej - niezbędnej do wykonywania wyższych czynności intelektualnych, a zwiększa się masa neuronów, w których odkłada się beta-amyloid. To jest ta zasadnicza przyczyna choroby Alzheimera, a podobne zmiany stwierdzono u pacjentów z otyłością - tłumaczy prof. Dzida.

3. Coraz częściej mówi się o tzw. otyłym mózgu

Ekspert zwraca uwagę na to, że związek otyłości i zmian zachodzących w mózgu jest wielotorowy. Naukowcy od dawna wskazują, że nadmierna masa ciała nie wynika wyłącznie ze stylu życia, a do jej rozwoju doprowadzają też czynniki genetyczne, zaburzenia hormonalne, problemy psychologiczne.

- To jest bardzo ciekawe i złożone zagadnienie, które w dalszym ciągu wymaga wyjaśnienia. Coraz częściej mówi się o tzw. otyłym mózgu. Badania wskazują, że to właśnie mózg przyczynia się do tego, że mamy skłonność do gromadzenia tkanki tłuszczowej. Chodzi tu nie tylko o regulację apetytu, ale całego procesu metabolizmu. Z drugiej strony powikłania otyłości oddziałują na mózg, doprowadzając do zmian takich jak zanik istoty szarej, co udowodnili kanadyjscy naukowcy - podkreśla prof. Dzida.

Lekarz przypomina, że pacjenci z otyłością często cierpią na dodatkowe schorzenia, które mogą przyspieszać rozwój demencji.

- Klasycznie uważamy, że duża masa i aktywność metaboliczna tkanki tłuszczowej, aktywność endokrynna i prozapalna również wpływają na mózg. Otyłości towarzyszą również zaburzenia lipidowe, wzrost ciśnienia tętniczego, cukrzyca, które poprzez uszkodzenie naczyń doprowadzają do zmian w mózgu - zaznacza prof. Dzida.

Wiadomo, że zmiany wywołane przez chorobę Alzheimera są nieodwracalne, a leczenie pozwala jedynie ograniczyć ich postęp. Czy utrata masy ciała może zatrzymać lub zmniejszyć degenerację mózgu towarzyszącą otyłości? Odpowiedź nie jest jednoznaczna.

- Nasze badanie sugeruje, że zapobieganie otyłości, utrata wagi, ale też zmniejszenie innych metabolicznych czynników ryzyka związanych z otyłością, takich jak cukrzyca typu 2 lub nadciśnienie, może zmniejszyć ryzyko choroby Alzheimera i korzystnie wpłynąć na funkcje poznawcze - skomentował neurolog dr Filip Morys, jeden z autorów badania.

Katarzyna Grzęda-Łozicka, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze