Tego kleszcza spotkasz zimą. Przenosi choroby tropikalne
Haemaphysalis concinna, kleszcz stepowy i ciepłolubny za sprawą zmian klimatycznych może adaptować się także w Polsce. Pierwszy raz spotkany w naszym kraju w latach 50. ubiegłego wieku, a od trzech lat jest coraz bardziej ekspansywny. To nosiciel tropikalnych chorób.
1. Nowy, groźny kleszcz
Haemaphysalis concinna zamieszkuje ogromne tereny od Półwyspu Iberyjskiego aż po Kamczatkę i Japonię oraz Chiny. Najczęściej spotykany jest na stepach i lasostepach, bo to gatunek, który lubi suche i wysokie temperatury. Młode postaci kleszcza żerują głównie na ptakach i jaszczurkach, dorosłe natomiast na dużych ssakach, w tym na ludziach.
Kleszcz ten jest bardzo pospolity w Chinach, w Polsce dotąd stanowił prawdziwą rzadkość. Pierwszy raz odnotowano jego obecność w okolicach Szczecina w 1953 r., lata później, bo w 2018 r. pojawił się w Słoninie koło Kościana i Nowym Młynie pod Obornikami w Wielkopolsce.
Naukowcy z Uniwersytetu Wrocławskiego zlokalizowali Haemaphysalis concinna na północny zachód od Wrocławia, w okolicach miejscowości Miękinia. Co istotne, nasi sąsiedzi w 2019 r. donosili, że do Niemiec zawędrował inny kleszcz, z gatunku Hyalomma, w tym Hyalomma marginatum i Hyalomma rufipes, ten drugi należący do najpospolitszego kleszcza w Afryce. Są kilkukrotnie większe od rodzimych gatunków i także mogą przenosić groźne choroby.
Badacze uważają, że pojawienie się nowych kleszczy w Europie to skutek zmian klimatycznych. Choć na świecie wyróżnia się 900 gatunków kleszczy, to najbardziej powszechnym gatunkiem w Europie, a także w Polsce jest Ixodes ricinus, czyli kleszcz pospolity, zaliczany do tzw. kleszczy twardych.
Drugim równie powszechnym gatunkiem na kontynencie europejskim jest kleszcz łąkowy, Dermacentor reticulatus. Od końca lat 90. rozprzestrzenia się ze wschodu na zachód Polski. Inne gatunki, które są typowe dla Europy, to kleszcz psi czy jeżowy, a także obrzeżek gołębi. Swoje nazwy kleszcze te zawdzięczają żywicielom, którym najczęściej towarzyszą.
2. Choroby przenoszone przez kleszcze
Kleszcze są nosicielami wielu groźnych chorób. W Polsce do najczęstszych należą bakteryjna borelioza czy spowodowane przez wirusa kleszczowe zapalenie mózgu (KZM).
Niektóre gatunki pajęczaków, takie jak Haemaphysalis concinna, mogą odpowiadać także za przenoszenie tropikalnych chorób. Według chińskich raportów kleszcze te mogą przenosić gorączkę Q, kleszczowy tyfus syberyjski czy gorączkę krwotoczną krymsko-kongijską.
Póki co obawy polskich ekspertów najbardziej wzbudzają wspomniane już borelioza czy KZM, w przypadku których nieustannie notowane są wzrosty zakażeń. Nie ma jednak wątpliwości, że ocieplenie klimatu będzie sprzyjało pojawianiu się także rzadszych schorzeń.
Warto pamiętać, że wbrew utartym przekonaniom, kleszcze wcale nie żerują tylko wiosną i latem. Zimą także pozostają aktywne, wystarczy, że temperatura skoczy do pięciu stopni Celsjusza. Uważajmy zatem podczas spaceru po lesie czy po parku, zwróćmy też uwagę na choinkę, jeśli decydujemy się na żywą.
Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
