Trwa ładowanie...

Ta grupa jest najbardziej narażona na raka jelit. Eksperci radzą "onkologiczną czujność"

 Karolina Rozmus
oprac. Karolina Rozmus 09.10.2022 11:03
Rak jelita grubego może rozwijać się po cichu nawet kilkanaście lat
Rak jelita grubego może rozwijać się po cichu nawet kilkanaście lat (Getty Images)

"Czujność onkologiczną", jak podkreślają eksperci, powinni zachować chorzy na nieswoiste zapalenie jelit - w tym wrzodziejące zapalenie jelita grubego oraz chorobę Leśniowskiego-Crohna. Nieustannie tlący się stan zapalny naraża pacjentów z tymi schorzeniami na raka jelita grubego.

spis treści

1. Te choroby stanowią czynnik ryzyka

- Choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego - należą do czynników ryzyka zachorowania na raka jelita grubego. Wynika to z faktu, że w tych chorobach latami, praktycznie przez całe życie toczy się przewlekły proces zapalny w jelitach, co sprzyja pojawieniu się nowotworu. Mechanizm rozwoju raka różni się od mechanizmu powstawania raka sporadycznego i dlatego w niektórych przypadkach rozwój nowotworu może nastąpić bardzo szybko – wyjaśnia prof. Jarosław Reguła, konsultant krajowy w dziedzinie gastroenterologii, cytowany w informacji przesłanej PAP przez Fundację EuropaColon Polska. Pacjenci z tymi schorzeniami są w chwili zachorowania zwykle osobami młodymi - w drugiej i trzeciej dekadzie życia.

W związku z tym ustalono zasady nadzoru endoskopowego u chorych z nieswoistymi zapaleniami jelit.

Zobacz film: "Szczepienie przeciwko HPV"

- Niektórzy chorzy z dodatkowymi czynnikami ryzyka wymagają kontroli kolonoskopowej co roku, inni znacznie rzadziej - np. co pięć lat. Zasady te powinny być znane, upowszechniane i przestrzegane - podkreśla prof. Reguła.

2. Ryzyko raka jelita grubego rośnie z biegiem czasu

Według prof. Zagórowicz, im dłużej trwa choroba, i im słabiej jest kontrolowana, tym ryzyko wystąpienia raka jest wyższe.

- Przyjmuje się, że okres trwania NChZJ (nieswoistej choroby zapalnej jelit, przyp.red.), po którym ryzyko wystąpienia choroby nowotworowej rośnie, wynosi osiem-dziesięć lat – przyznaje specjalistka.

Jak wyjaśniła, po tym czasie trwania choroby zapalnej jelit należy objęć pacjentów szczególnym nadzorem onkologicznym.

Kolonoskopia to badanie, które pozwala na wykrycie zmian w jelicie grubym
Kolonoskopia to badanie, które pozwala na wykrycie zmian w jelicie grubym (Getty Images)

- Wówczas wykonuje się u pacjenta badanie endoskopowe całego jelita, najlepiej w okresie remisji choroby. Badanie to pomaga określić aktualny zasięg choroby i umożliwia pobranie wycinków z różnych odcinków jelita, w celu ich oceny mikroskopowej – tłumaczy.

Zależnie od wyników badania endoskopowego (kolonoskopii) lekarz decyduje o wprowadzeniu szczególnego nadzoru onkologicznego nad pacjentem.

- Oznacza to wykonywanie badań endoskopowych w pewnych odstępach czasu po to, by wychwycić zmiany przedrakowe (tzw. dysplazję w błonie śluzowej) i zdecydować o ich ewentualnym usunięciu – wyjaśnia prof. Zagórowicz.

Dodaje, że odstępy między kolejnymi badaniami zależą od dodatkowych czynników ryzyka rozwoju raka jelita grubego u danego pacjenta.

- Przy ich braku oraz gdy pierwsze badanie w ramach nadzoru onkologicznego nie uwidoczni dysplazji i jeśli jelito jest wygojone, a w rodzinie chorego nie występowały nowotwory jelita grubego w młodym wieku, to następne badanie może odbyć się za pięć lat – mówi specjalistka.

Aby uwrażliwić pacjentów z nieswoistymi zapalnymi chorobami jelit na konieczność zachowania zwiększonej czujności onkologicznej, Fundacja wspólnie z dr hab. Edytą Zagórowicz z Kliniki Gastroenterologii Onkologicznej Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie - Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie przygotowała dla nich materiały edukacyjne. Jest to poradnik pt. "Rak jelita grubego w nieswoistych chorobach zapalnych jelit".

Z cyklu "Dzień Zdrowy" nagrany został podcast z udziałem prof. Zagórowicz. Wszystkie materiały dostępne są na stronie internetowej fundacji.

Fundacja EuropaColon Polska została powołana w marcu 2017 roku. Jej działanie ma na celu zwiększenie świadomości społeczeństwa nt. nowotworów układu pokarmowego, a zwłaszcza raka jelita grubego.

3. Objawy raka jelita grubego

Rak jelita grubego to podstępny nowotwór, który może rozwijać się w ukryciu nawet przez 15 lat. Na wczesnych etapach może nie dawać żadnych lub subtelne, mało charakterystyczne objawy.

Sygnałem alarmowym na pewno jednak mogą być takie dolegliwości jak:

  • zmiana rytmu wypróżnień,
  • krwawienie z odbytu lub krew w stolcu,
  • gorączka, nudności, wymioty,
  • nieuzasadniona utrata masy ciała,
  • brak apetytu,
  • niekiedy wyczuwalny guz w jamie brzusznej.

Źródło: PAP

Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze