Testy na koronawirusa - rodzaje, metody, przeciwciała anty-SARS-CoV-2, interpretacja wyników

Testy na koronawirusa to dzisiaj jedne z najczęściej wykonywanych badań. Każdego dnia personel medyczny pobiera tysiące próbek, aby następnie wykonać szereg działań, mających na celu potwierdzenie atywnego zakażenia wirusem SARS-CoV-2 lub ustalenie, czy organizm wytworzył już przeciwciała na skutek obecnego wcześniej zakażenia (które mogło już zostać zwalczone). Na ten moment w Polsce i na świecie istnieje kilka różnych testów na koronawirusa, a każdy z nich ma nieco inny cel. Zobacz, jakie badania możesz wykonać, jeśli podejrzewasz u siebie Covid-19, ile kosztują i jak się do nich przygotować.

1. Testy na koronawirusa

Od kiedy koronawirus zaatakował po raz pierwszy, służba medyczna i naukowcy z całego świata dokładają wszelkich starań, aby opracować innowacyjne systemy diagnostyczne i metody leczenia choroby Covid-19. Dzięki ich pracy obecnie na rynku medycznym dostępnych jest kilka testów na koronawirusa. Każdy z nich ma nieco inny cel i przebieg. Część z nich wykrywa aktywne zakażenie, a częśc pozwala jedynie na wykrycie przeciwciał wytworzonych przez organizm na skutek zakażenia, ale nie daje informacji na temat tego, kiedy badana osoba przeszła Covid-19.

Wyróżnia się cztery podstawowe metody diagnostyczne. Dwie z nich służą do wykrywania aktywnej postaci wirusa, dwie pomagają ustalić obecność przeciwciał w organizmie badanego.

2. Metoda PCR i RT-PCR

Test PCR i RT-PCR to badania genetyczne, inaczej molekularne. Pozwalają na wykrycie RNA koronawirusa w naszym materiale genetycznym, dzięk czemu są najlepszą metodą diagnostyczną w przypadku aktywnej postaci zakażenia. Testy PCR (z ang. polymeraze chain reaction) służą nie tylko w przypadku koronawirusa, ale także innych chorób zakaźnych - wirusowych i bakteryjnych.

W obu przypadkach materiałem do badania jest wymaz z nosa lub gardła. Z próbki izoluje się materiał genetyczny wirusa i na tej podstawie potwierdza się lub wyklucza zakażenie.

Test RT-PCR (real time polymeraze chain reaction) są dokładniejsze i skuteczniejsze, ale proces analizy materiału genetycznego jest nieco bardziej skomplikowany. Niemniej jednak to właśnie ten rodzaj testu jest zalecany przez WHO i wykonywany najczęściej w punktach diagnostycznych i placówkach medycznych.

Koronawirus w Polsce. Jak zrobić skuteczny żel antybakteryjny? [6 zdjęć]

Ceny produktów higienicznych w ostatnim czasie poszybowały w górę. Jest to bezpośrednio związane z tym,...

zobacz galerię

Niestety testy PCR i RT-PCR należą do badań drogich - prywatnie musimy zapłacić za nie ok. 400-500 złotych. Jeśli chcemy wykonać takie testy w ramach NFZ, musimy najpierw skontaktować się z lekarzem (najlepiej poprzez teleporadę), który następnie skieruje nas na testy, jeśli uzna, że jest taka potrzeba.

Przeczytaj więcej na temat testów PCR oraz RT-PCR.

3. Test antygenowy

Test antygenowy jest podobny do testów PCR, a do jego wykonania również potrzebny jest wymaz z nosa lub gardła. Wyglądem przypomina test ciążowy, a na wynik zwykle czeka się od 10 do 30 minut. Jego ogromną zaletą jest fakt, iż test można przeprowadzić w warunkach domowych, bez konieczności udania się do placówki medycznej.

Badanie antygenowe różni się od testu PCR sposobem analizy próbki geentycznej. W przypadku metody PCR, w wymazie wykrywa się RNA wirusa, natomiast w przypadku testu antygenowego wykrywa się specjalny rodzaj białek, które są niejako otoczką dla wirusa. W obu przypadkach możliwe jest potwierdzenie aktywnego zakażenia koronawirusem.

Badanie antygenowe jest znacznie tańsze od molekuarnego - jego koszt to ok. 50-150 złotych w zależności od placówki, w której chcemy wykonać badanie.

Przeczytaj więcej na temat testu antygenowego

4. Badanie serologiczne

Badanie serologiczne różni się od dwóch poprzednich nie tylko sposobem wykonania, ale także wynikiem, jaki otrzymujemy. W tym przypadku materiałem do badań jest krew pobrana z palca lub żyły łokciowej. Badanie to dzieli się na jakościowe i ilościowe.

W przypadku badań jakościowych krew pobiera się zwykle z palca i umieszcza w specjalnej kasetce, która również przypomina test ciążowy. Wynik wskazuje na to, czy organizm wytworzył przeciwciała any-SARS-CoV-2. Jeśli decydujemy się na test ilościowy, dodatkowo otrzymujemy informację na temat tego, jak dużo przeciwciał posiadamy w organizmie.

Test jakościowy jest tańszy od ilościowego, a na wynik czeka się znacznie krócej (nawet 10minut, przy czym na wynik testu ilościowego należy poczekać kilka godzin).

Pozytywny wynik w obu przypadkach świadczy jedynie o tym, że do zakażenia już doszło, ale nie pozwala określić, czy infekcja toczy się w tym momencie. Negatywny wynik nie wskazuje jednocześnie na to, że zakażenia nie ma. Możemy być chorzy na Covid-19, ale w momencie przeprowadzenia testu organizm jeszcze nie zdążył wytworzyć przeciwciał. Dlatego powtarzanie badań jest tak istotne.

Dowiedz się więcej na temat testów serologicznych

5. Domowy test na Covid-19

Oprócz domowego testu antygenowego, który możemy zamówić do domu, istnieje także możliwość przeprowadzenia innych badań w warunkach domowych, ale już nie samodzielnie. Jeśli chory ma bardzo silne objawy, takie jak wysoka gorączka czy duszności albo nie jest w stanie dotrzeć do punktu diagnostycznego (bo np. nie ma własnego samochodu), może poprosić o wykonanie testu w domu. Wówczas personel medyczny przyjeżdża pod wskazany adres i tam pobiera od pacjenta wymaz.

Istnieją pogłoski na temat testów dostępnych w aptekach, jednak ani WHO, ani Ministerstwo Zdrowia nie potwierdzają ich skuteczności ani bezpieczeństwa stosowania. Dlatego wszelkie decyzje należy podejmować po konsultacji z lekarzem, a antygenowe testy domowe zamawiać tylko ze sprawdzonych placówek medycznych.

Dowiedz się więcej na ten temat domowych testów na Covid-19

6. Gdzie zrobić badania na koronawirusa?

Badanie na obecność aktywnego patogenu lub przeciwciał anty-SARS-Cov-2 najlepiej wykonać w specjalnym punkcie diagnostycznym obecnym w większości placówek medycznych w całej Polsce. Można także udać się samochodem do specjalnych punktów wymazowych drive-thru.

Testy domowe należy zamawiać wyłącznie ze sprawdzonych miejsc.

6.1. Testy na Covid prywatnie i na NFZ

Prywatne testy na koronawirusa można wykonać niemal we wszystkich placówkach medycznych. Ich koszt waha się między 50 a 500 złotymi, w zależności od jego rodzaju (czy jest to test genetyczny, czy serologiczny). Jeśli chcemy wykonać testy w ramach NFZ, musimy najpierw zgłosić się do lekarza POZ, który wypisze nam specjalne skierowanie.

7. Kiedy najlepiej wykonać testy?

Testy na koronawirusa lub jego przeciwciała należy wykonać, jeśli podejrzewamy u siebie zakażenie, to znaczy:

• kiedy mamy silne objawy grypopodobne
• jeśli mieliśmy kontakt z osobą zakażoną (nie musiały u niej wystąpić objawy)
• jeśli chcemy sprawdzić, czy już chorowaliśmy (np. w celu oddania osocza dla chorych z ciężkimi objawami).

Dołącz do nas! Na wydarzeniu na FB Wirtualna Polska - Wspieram Szpitale - wymiana potrzeb, informacji i darów będziemy na bieżąco informować, który szpital potrzebuje wsparcia i w jakiej formie. #WSPIERAM

Zapisz się na nasz specjalny newsletter o koronawirusie.