Uszkodzenie oka energią promienistą
Uszkodzenie oka energią promienistą zdarza się podczas oglądania zaćmienia słońca lub opalania się na silnym słońcu bez przyciemnianych okularów. Promienie świetlne, a przede wszystkim niewidzialne promieniowanie UV wnikające do oka, mogą uszkodzić część plamkową siatkówki, co objawia się osłabieniem wzroku i mroczkiem w polu widzenia. Oprócz tego mogą pojawić się: obrzęk, zaczerwienienie oka, zapalenie spojówki i rogówki. Czasami występuje także zmętnienie rogówki.
1. Rodzaje promieniowania uszkadzającego wzrok
Promieniowanie, które może uszkodzić oko, to:
- promieniowanie widzialne – promieniowanie o najdłuższej długości fali, między 400 a 500 nanometrami;
- promieniowanie UVA – promieniowanie najbliższe widzialnemu światłu, o najmniejszej energii i najdłuższej długości fali spośród promieniowań niewidzialnych; przenika przez rogówkę i dostaje się do soczewki i siatkówki; badania pokazały, że ten rodzaj promieniowania może doprowadzić do zaćmy i zwyrodnienia plamki żółtej;
- promieniowanie UVB – promieniowanie o długości fali 280-315 nanometrów, częściowo zatrzymywane przez warstwę ozonową; jest odpowiedzialne za produkcję melaniny w skórze, ale w zbyt dużych ilościach powoduje przedwczesne starzenie się skóry, może uszkodzić oko i doprowadzić do powstania tzw. tłuszczyku, skrzydlika lub ślepoty śnieżnej;
- promieniowanie UVC – najbardziej szkodliwe promieniowanie o długości fali 10-280 nanometrów i o największej energii spośród innych; na szczęście jest niemal w całości blokowane przez warstwę ozonową.
2. Objawy uszkodzenia oka energią promienistą
Promieniowanie nadfioletowe może spowodować ostry stan zapalny spojówki i rogówki. Narażeni są na to spawacze, osoby poddające się naświetlaniu lampą kwarcową oraz przebywające w wysokich górach. Problemy ze wzrokiem mogą pojawić się także u osób przebywających na świeżym powietrzu przy silnym nasłonecznieniu (także w zimie, kiedy światło odbija się od śniegu).
Zwiększone ryzyko uszkodzeń występuje u osób z niedoborem witaminy C i innych antyoksydantów, które chronią komórki przed uszkodzeniami.
W kilka lub kilkanaście godzin po naświetleniu występują: bardzo gwałtowny ból oczu, światłowstręt, łzawienie, skurcz powiek, obrzęk spojówek, przymglenie rogówki. Objawy mijają po aplikacji leków znieczulających i przeciwzapalnych, ale mimo to konieczna jest wizyta u okulisty.
Promieniowanie jonizujące (rentgen, pierwiastki promieniotwórcze) również może mieć negatywny wpływ na wzrok. Powieki mogą być przekrwione, obrzęknięte, skóra na nich może się łuszczyć, rzęsy wypadać. Spojówka jest stale zaczerwieniona, rogówka ulega przymgleniu, a soczewka zmętnieniu. By temu zapobiec, podczas naświetlań stosuje się ołowiowe osłony na oczy.
Możliwe długofalowe skutki szkodliwego działania światła na oko:
- zaćma,
- zwyrodnienie plamki żółtej,
- tłuszczyk (żółtawe zwyrodnienie i zgrubienie spojówki),
- skrzydlik (zgrubienie spojówki w kształcie trójkąta),
- ślepota śnieżna (poparzenie siatkówki lub nabłonka rogówki, prowadzące do utraty wzroku na 24-48 godzin).
Wszystkie powyższe choroby mogą doprowadzić nawet do całkowitej utraty wzroku.
Nie ma skutecznego leczenia na uszkodzenie oka energią promienistą. Należy zatem chronić oczy za pomocą odpowiednich okularów i starać się nie patrzeć bezpośrednio na słońce lub inne silne źródło światła bez odpowiedniej ochrony. Zaleca się także suplementację preparatami zawierającymi witaminy A, C i E oraz składniki mineralne, przede wszystkim cynk, lub też dostarczanie ich w owocach i warzywach. Warto także stosować suplementy diety z lecytyną.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.