Wysoka skuteczność czwartej dawki. "Dostęp do szczepień powinni mieć nie tylko najstarsi"
- Ministerstwo Zdrowia powinno jak najszybciej zmienić decyzję. Drugi booster tylko dla najstarszych seniorów to zdecydowany błąd. Dodatkowej ochrony wymagają też 50-60-latkowie - apelują lekarze i naukowcy. Zwracają uwagę, że miliony niewykorzystanych dawek mogą wylądować w koszu, zamiast pomóc pacjentom.
1. Resort zdrowia popełnił błąd?
W magazynach Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych zalega 25 milionów dawek szczepionek przeciwko COVID-19. Zdaniem lekarzy i naukowców to dodatkowy argument, poza medycznymi, przemawiający za rozserzeniem grupy pacjentów, którzy mogą korzystać z czwartej dawki.
- Absolutnie żadne zalecenia nie będą formułowane na podstawie stanów magazynowych. One powstają przede wszystkim na podstawie zaleceń Europejskiej Agencji Leków, ale też obserwujemy decyzje w tym obszarze w innych krajach - podkreślił na konferencji w Zabrzu minister zdrowia Adam Niedzielski.
Izrael jako pierwszy kraj na świecie, już pod koniec ubiegłego roku, umożliwił przyjęcie drugiego boostera dla osób powyżej 60. roku życia, a także medyków i osób z obniżoną odpornością.
- To była bardzo dobra decyzja, podobnie jak regulacje w Stanach Zjednoczonych, gdzie aktualnie jest już możliwość przyjęcia czwartej dawki szczepionki dla osób powyżej 50. roku życia - komentuje prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska z Katedry Wirusologii i Immunologii UMCS w Lublinie.
Dodaje, że ograniczenie dostępu do szczepień do grupy seniorów po 80. roku życia to zdecydowany błąd.
- Układ odpornościowy zaczyna się starzeć już po 50. roku życia. Dodatkowo w tym wieku zaczynają się pojawiać choroby przewlekłe również niekorzystnie oddziałujące na układ odpornościowy, m.in. cukrzyca, nadciśnienia czy problemy kardiologiczne. To wszystko zwiększa ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19 wymagającego hospitalizacji, a także zgonów - tłumaczy prof. Szuster-Ciesielska.
- Śmiertelność w przypadku COVID-19 dotykała nie tylko najstarszych seniorów. Te wskaźniki były wysokie już w grupie osób 60+. Takie osoby wymagają więc dodatkowej ochrony i po upływie sześciu miesięcy od przyjęcia trzeciej dawki, powinny mieć możliwość skorzystania ze szczepienia przypominającego - ocenia wirusolog.
2. "Rekomendacje EMA to nie wszystko"
Pacjenci powyżej 80. roku życia mogą korzystać z czwartej dawki od 20 kwietnia. Dotychczas przyjęło ją około 10 tys. osób. Minister zdrowia Adam Niedzielski tłumaczył, że decyzja o umożliwieniu przyjęcia drugiego boostera tylko w tej grupie wiekowej została podjęta w oparciu o rekomendacje Europejskiej Agencji Leków (EMA) oraz Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC).
- To są tylko rekomendacje, a każde państwo ma możliwość wprowadzenia własnych regulacji opartych na szerszej analizie tego, jak postępują w tej kwestii inne kraje na świecie - zaznacza tymczasem prof. Szuster-Ciesielska.
- Tym bardziej, że rozszerzenie szczepień nie byłoby żadnym problemem, bo w magazynach RARS-u zalega mnóstwo szczepionek. Lepiej byłoby je więc wykorzystać dla zdrowia większej grupy osób niż zutylizować - podkreśla wirusolog.
Dodaje, że nie ma dowodów na to, że przyjęcie drugiego boostera wpływa na osłabienie odpowiedzi immunologicznej.
3. Jak działa czwarta dawka szczepionki przeciwko COVID-19?
Czwarta dawka szczepionki Comirnaty w blisko 80 proc. chroni przed zgonem z powodu COVID-19 i w ponad 70 proc. przed hospitalizacją - wynika z badań izraelskich naukowców, którzy porównali jej skuteczność z trzecią dawką preparatu u osób po 60. roku życia.
Wyniki badań zostały opublikowane w prestiżowym czasopiśmie naukowym “Nejm”. Naukowcy oceniali skuteczność czwartej dawki szczepionki Pfizer-BioNTech w porównaniu z trzecią dawką, podaną co najmniej cztery miesiące wcześniej u osób w wieku 60 lat lub starszych.
Badacze wykorzystali dane zebrane między 3 stycznia a 18 lutego tego roku, kiedy w Izraelu dominował wariant Omikron.
- Nasze wyniki wskazują, że czwarta dawka szczepionki zwiększa ochronę przed potwierdzonym PCR zakażeniem SARS-CoV-2, objawowym COVID-19, hospitalizacją związaną z COVID-19, ciężkim COVID-19 i zgonem związanym z COVID-19 w porównaniu z trzecią dawką - czytamy w raporcie.
Na ile skuteczny jest drugi booster? Badania wykazały, że po 14-30 dniach od przyjęcia czwartej dawki, ochrona przed zakażeniem SARS-CoV-2 wynosiła 52 proc., przeciwko objawowemu COVID-19 - 61 proc., hospitalizacji - 72 proc., ciężkiemu przebiegowi - 64 proc. i zgonowi - 76 proc.
- Wyniki naszych badań sugerują, że czwarta dawka szczepionki jest, przynajmniej początkowo, skuteczna przeciwko odmianie omikronowej - czytamy w raporcie.
Naukowcy zastrzegają, że potrzebne będą dalsze badania, aby ustalić, czy oferowanie kombinacji różnych szczepionek przeciwko COVID-19 może być lepszą długoterminową strategią.
Dawki przypominające w przypadku szczepień przeciwko COVID-19 to nic nowego.
- Podobnie jest chociażby w przypadku grypy czy kleszczowego zapalenia mózgu - tłumaczy Bartosz Fiałek, reumatolog i popularyzator wiedzy medycznej.
4. Młodzi mogą poczekać do jesieni
Zdaniem prof. Szuster-Ciesielskiej, młode osoby bez osłabionej odporności czy chorób przewlekłych, mogą spokojnie poczekać na drugi booster do jesieni.
- W przypadku młodych, zdrowych osób nie ma pilnej potrzeby przyjęcia drugiego boostera, bo organizm jest sobie w stanie poradzić bazując na trzech dawkach - wskazuje wirusolog.
Dodaje, że na rynku szczepionek szykują się zmiany.
- Moderna poinformowała już o zaktualizowanej dawce przypominającej szczepionki skonstruowanej w oparciu o wariant podstawowy SARS-CoV-2 i wariant Beta, która mogłaby być dostępna już tej jesieni. Nad takim nowym preparatem pracuje też firma Novavax - dodaje wirusolog.
Katarzyna Prus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.