Zaburzenia miesiączkowania po szczepieniu na COVID-19. Eksperci wyjaśniają związek
W związku z coraz częściej pojawiającymi wątpliwościami naukowcy sprawdzili doniesienia dotyczące zaburzeń menstruacyjnych po podaniu wakcyny przeciw COVID-19. Dotychczasowy brak opracowań poruszających ten problem był źródłem wielu nieporozumień i zniechęcał do szczepień.
1. Zaburzenia menstruacji po szczepieniu - wątpliwości
Badacze z Illinois przeprowadzili badanie, którego preprint ukazał się właśnie na platformie medRXiv.
Jak podkreślili amerykańscy badacze, coraz więcej osób zgłaszało wystąpienie "nieoczekiwanego" krwawienia menstruacyjnego czy zaburzeń miesiączkowania po zaszczepieniu przeciw COVID-19. W Wielkiej Brytanii odnotowano już kilkadziesiąt tysięcy zgłoszeń od kobiet zaszczepionych różnymi szczepionkami przeciw COVID-19.
Badacze przyznali, że występowanie zaburzeń cyklu menstruacyjnego jest niezaprzeczalnym faktem, ale dotychczas nikt tego zjawiska dostatecznie nie zbadał.
- Takie zaburzenia miesiączkowania były zgłaszane dotychczas przez kobiety nieoficjalnie. Pisały one o tym na różnych forach czy mówiły o problemie swoim lekarzom. Ale żadna do tej pory publikacja naukowa nie odniosła się do tego, na ile jest to istotny problem – podkreśla w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska, która wyniki badań opublikowała w mediach społecznościowych.
Jak zaznaczyli badacze, w dotychczasowych opracowaniach lekarze i eksperci ds. zdrowia publicznego twierdzili, że nie ma takiego „biologicznego mechanizmu” lub „brakuje danych” potwierdzających zaburzenia menstruacji po podaniu wakcyny. Jeszcze inni sugerowali, że tego typu problemy być może związane były nie ze szczepionką, ale ze stresem powiązanym pandemią. Miał on sprawić, że cykl miesiączkowy wielu kobiet uległ zmianie.
Brak opracowań wyjaśniających te wątpliwości, zdaniem badaczy, pogłębia niechęć do szczepień i jest źródłem wielu nieporozumień. Ich eskalacja nastąpiła wówczas, gdy szczepionka przeciw COVID-19 stała się dostępna dla grup wiekowych od 12. roku życia – rodzice zaczęli mieć wątpliwości, czy zaburzenia menstruacyjne po podaniu szczepionki nie przełożą się na problemy z płodnością ich nastoletniego potomstwa w przyszłości.
W opinii badaczy z Illionois wiele szkodliwych mitów, w tym ten dotyczący płodności, należy wyjaśnić i temu miało służyć to badanie.
- Dlaczego to jest takie ważne? Pojawiła się wreszcie publikacja naukowa, która podnosi ten problem i mówi, że jest to rzecz zauważalna – podkreśla ważność badań prof. Szuster-Ciesielska.
2. Jak szczepionka wpływa na menstruację?
- Ta publikacja jest pierwszą, która przeprowadziła badanie ankietowe z udziałem ponad 39 tysięcy kobiet w różnym wieku, różnej narodowości, etniczności. Były to kobiety, które miesiączkowały i te, które nie miały miesiączki, bo korzystały z długoterminowej antykoncepcji, a także panie w okresie menopauzy – tłumaczy wirusolożka.
Jakie były ich odczucia po przyjęciu pełnego cyklu szczepień przeciw COVID-19?
- Po tym, jak wszystkie te kobiety przyjęły szczepionkę, pytano je, jak wyglądało krwawienie menstruacyjne. Około 40 proc. kobiet, które regularnie miesiączkowały, zadeklarowały, że okres był obfitszy niż zwykle i odnotowały obecność skrzepów krwi. Natomiast podobna grupa – około 40 proc. – nie zgłosiła żadnych zmian dotyczących cyklu menstruacyjnego po szczepieniu przeciw COVID-19. Z kolei te, które nie miesiączkowały ze względu na stosowaną antykoncepcję (71 proc.), i te, które przyjmowały z różnych względów hormony płciowe (ponad 40 proc.) oraz 60 proc. pań po menopauzie odnotowano pojawienie się tzw. przełomowych krwawień (niespodziewanych) – relacjonuje wyniki badania prof. Szuster-Ciesielska.
"Szczepionki działają poprzez mobilizację układu odpornościowego do ochrony przed chorobą w przypadku ekspozycji" – informują naukowcy w artykule. Ta "mobilizacja" może nieść za sobą szereg spodziewanych reakcji zapalnych – od bolesności w miejscu wkłucia przez ogólnoustrojowe jak zmęczenie czy gorączka, aż po wpływ na cykl menstruacyjny.
- U podłoża tych zmian leży krótkotrwały stan zapalny, który jest wywoływany odpowiedzią organizmu na antygen szczepionkowy – na białko, które się tworzy naszym organizmie. To nie jest rzecz przynależna wyłącznie szczepionkom przeciw COVID-19 – tłumaczy ten mechanizm wirusolożka.
Już w 1913 r. zaobserwowano nieprawidłowości w cyklu menstruacyjnym spowodowane szczepieniem przeciw durowi brzusznemu. Ponad połowa uczestniczek badania zgłaszała takie zaburzenia jak brak krwawienia menstruacyjnego, opóźniająca się miesiączka czy przedwczesne wystąpienie menstruacji oraz zwiększony dyskomfort czy obfite krwawienie.
Nieregularne miesiączki zgłaszała także ¼ uczestniczek badań klinicznych nad szczepionką przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. Te rewelacje ze świata nauki przypominają amerykańscy badacze.
Dlatego nie zaskakuje, że szczepionka przeciw COVID-19 też może powodować poza ogólnoustrojowymi stanami zapalnymi, stany zapalne w organach takich jak macica.
- Nawet choroby infekcyjne powodują zaburzenia miesiączkowania, a każdy stan zapalny może wywrzeć wpływ na równowagę hormonalną – przypomina prof. Szuster-Ciesielska.
3. Nie tylko szczepienie
- To pokazuje tylko, jak system rozrodczy kobiety i układ hormonalny są wrażliwe na wszelkie zmiany, które dotykają jej ciała – mówi ekspertka.
Amerykańscy badacze podkreślili, że choć ich praca dotyczy wpływu szczepienia przeciw COVID-19, to w rzeczywistości wiele czynników może wpływać na zaburzenie menstruacji. Jak podkreślają autorzy, "układ rozrodczy charakteryzuje się dużą elastycznością w obliczu stresorów". Obserwujemy krótkoterminowe skutki adaptacji organizmu do nich, ale – co podkreślają autorzy – w znaczeniu długoterminowym płodność pozostaje nienaruszona. Jako przykład wymieniają najczęstsze czynniki mogące wpływać na stężenie hormonów płciowych w taki sposób, że objawia się to zaburzeniami menstruacji.
"Wiemy, że przebiegnięcie maratonu może w krótkim czasie wpłynąć na stężenie hormonów, podczas gdy nie czyni tej osoby bezpłodną" – piszą. Poza wysiłkiem fizycznym intensywne odchudzanie ma wpływ na hormony płciowe, podobnie jak "stresory psychospołeczne". Potwierdza to ponad 40 lat badań, przypominają Amerykanie.
- Panie, które intensywnie uprawiają sporty biegowe, biegały w maratonach, zgłaszały, że u nich dochodzi do znacznego zmniejszenia obfitości miesiączki, a nawet jej czasowego zaniku. Bardzo intensywny wysiłek fizyczny, długotrwały stres – to wszystko może wpłynąć na wrażliwy układ hormonalny kobiety, a konsekwencją tego mogą być zmiany w miesiączkowaniu – potwierdza ekspertka.
Jednak ten krótkotrwały wpływ szczepionki na układ rozrodczy kobiety nie niesie za sobą takich skutków jak chociażby przechorowanie COVID-19 – u osób z long COVID cykl menstruacyjny może być zaburzony długotrwale. O tym przypominają badacze.
Z kolei prof. Szuster-Ciesielska podkreśla, by nie zatracać czujności – zaburzenia menstruacji po szczepieniu mogą nie mieć związku z samym podaniem wakcyny, a jedynie zbiec się w czasie z tym wydarzeniem.
- To nie są odosobnione przypadki, bo przecież grupa badanych była bardzo liczna. Co istotne jednak, po jakimś czasie te zmiany uregulowały się – prawidłowość, obfitość okresu wracała do normy. Natomiast na pewno nie powinno się takich objawów lekceważyć. Należy obserwować, czy wszystko wraca do normy, bo dzięki takiej obserwacji i szybkiej reakcji u niektórych z kobiet można było wykryć inną przyczynę tych nieprawidłowości – podkreśla ekspertka.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
