Ciągłe uczucie głodu – najczęstsze przyczyny

Ciągłe uczucie głodu może być dokuczliwe, a zaburzenie łaknienia może wynikać z wielu powodów. Często za nieustanne podjadanie odpowiada stres i niedospanie, a także złe nawyki żywieniowe. Wilczy apetyt może również pojawiać się fizjologicznie w niektórych sytuacjach. Nie można jednak wykluczyć choroby, także psychicznej. Co warto wiedzieć?

1. Co to jest ciągłe uczucie głodu?

Ciągłe uczucie głodu jest zaburzeniem łaknienia i zmorą wielu osób. Aby zrozumieć problem, warto wiedzieć, co sprawia, że czujemy się głodni. Okazuje się, że to złożona kwestia.

Za odczuwanie głodu jest odpowiedzialna głównie glukoza. Gdy jej poziom we krwi spada, apetyt wzrasta, i odwrotnie: gdy poziom cukru rośnie, apetyt zmniejsza się. Detektory cukru w organizmie regularnie przekazują do podwzgórza informacje o ilości cukru we krwi.

Zobacz film: "Dlaczego warto wykonywać badania profilaktyczne?"

Znajduje się tam ośrodek sytości, który reguluje apetyt za pomocą:

• neuropeptydu Y (ten informuje o głodzie i zwalnia metabolizm),
• neuropeptydu (CART) – (ten przyśpiesza metabolizm, hamuje apetyt).

Warto również wspomnieć o cholecystokininie. To hormonem wydzielany pod wpływem pokarmu przez ściany jelita cienkiego. Wpływa na rozszerzenie ścian żołądka, co wywołuje uczucie sytości. Ważna jest także serotonina, czyli hormonem hamujący ochotę na węglowodany proste oraz produkowana przez trzustkę insulina. To hormonu odpowiadający za regulację gospodarki glukozy.

Insulina uruchamia w tkance tłuszczowej produkcję leptyny. To hormonu, który wywołuje poczucie sytości i hamuje wydzielanie NPY (neuropeptydu odpowiedzialnego za wzmożone łaknienie). Odwrotną funkcję pełni grelina, czyli hormon głodu produkowany w żołądku.

2. Przyczyny ciągłego uczucia głodu

Ciągłe uczucie głodu może być wywołane czynnikami środowiskowymi, ale i być objawem choroby. Zaburzenie może mieć tym samym różne podłoże. Najważniejsze przyczyny ciągłego uczucia głodu to:

• przewlekły stres, który powoduje wzrost produkcji kortyzolu, który wzmaga poczucie głodu oraz neuropeptydu Y, zmniejsza także produkcję leptyny regulującej sytość. Stresowi towarzyszy również wzmożona produkcja noradrenaliny, stąd niekontrolowany apetyt, ale tylko na węglowodany proste, czyli słodycze. W rezultacie mechanizmy odpowiedzialne za odczuwanie głodu i sytości są zaburzone,
• błędy żywieniowe: zbyt mała podaż białka, błonnika lub płynów, źle zbilansowana dieta pod względem składników odżywczych, brak regularności w jedzeniu, stosowanie diet restrykcyjnych czy niskokalorycznych. Bardzo duże znaczenie ma spożywanie nadmiernych ilości cukrów prostych. Ich spożycie szybko i znacznie podnosi poziom glukozy we krwi, ale równie szybko powoduje jego spadek,
• brak lub zbyt mała dawka snu, co prowadzi do zaburzenia syntezy hormonów głodu i sytości,
• tzw. głód psychiczny. Mówi się o nim, gdy jedzenie nie służy zaspokojeniu głodu, a pocieszeniu, zwiększeniu poczucia bezpieczeństwa (tzw. jedzenie kompulsywne) bądź jest formą nagrody. Ciągłe uczucie głodu może pojawiać się fizjologicznie w niektórych sytuacjach: w okresie dorastania i dojrzewania, w ciąży i podczas karmienia piersią, jak również przy intensywnym wysiłku fizycznym.

3. Ciągłe uczucie głodu a choroby

Ciągłe uczucie głodu może mieć również związek z chorobą. Najczęściej pojawia się w cukrzycy typu 2, kiedy to produkowana jest nadmierna ilość insuliny. To prowadzi do przyśpieszonej zamiany glukozy w glikogen, a następnie w tłuszcz.

Za wilczy apetyt może odpowiadać hipoglikemia. To sytuacja, gdy ilość glukozy we krwi spada poniżej 55 mg/dl (3,0 mmol/l). Objawia się to silnym uczuciem głodu, osłabieniem, nudnościami. Brak szybkiej reakcji może doprowadzić do śpiączki hipoglikemicznej.

Nadmierny głód i zaburzony metabolizm towarzyszą także nadczynności tarczycy. Co charakterystyczne, duży apetyt nie prowadzi do nadwagi i otyłości, a wręcz przeciwnie. Masa ciała zmniejsza się, a metabolizm jest przyspieszony, co zwiększa uczucie głodu.

Kolejną przyczyną ciągłego uczucia głodu może być polifagia. To nadmierne zwiększenie łaknienia, będące raczej rzadkim objawem zaburzeń neurologicznych i psychicznych. Objawia się koniecznością jedzenia nadmiernych ilości pokarmów.

Może pojawiać się w cukrzycy, zespole Kleinego-Levina, zespole Klüvera-Bucy’ego, zespole Pradera i Williego, uszkodzeniu brzuszno-przyśrodkowej części podwzgórza, bulimii czy zaburzeniach nastroju (depresja, zaburzenia maniakalne).

Z nieustannym poczuciem głodu może wiązać się akoria. To pojawiający się w przebiegu chorób psychicznych brak uczucia sytości po posiłku. Pacjenci są nieustannie głodni, narzekają na pusty żołądek.

Głód towarzyszy także bulimii, czyli żarłoczności psychicznej. To zaburzenie odżywiania cechujące się napadami objadania się, po których występują zachowania kompensacyjne, takie jak: wywoływanie wymiotów, użycie środków przeczyszczających i diuretyków, głodówki, wykonywanie lewatyw, forsujące ćwiczenia fizyczne.

Nadmiernego apetytu nie wolno lekceważyć, ponieważ prowadzić do zaburzenia mechanizmów odczuwania głodu i sytości, co w rezultacie ma poważne konsekwencje. Skutkiem nieustannego podjadania może być nie tylko nadwaga i otyłość, ale i choroby układu sercowo-naczyniowego (np. miażdżyca), zaburzenia hormonalne i psychiczne, cukrzyca. To dlatego tak ważne jest, by jak najszybciej podjąć kroki mające na celu rozwiązania problemu.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.