COVID-19 postarza mózg nawet o siedem lat. Nie potwierdzono, czy skutki są odwracalne
Naukowcy stale badają wpływ przebytych infekcji COVID-19 na organizm. Ostatnio coraz więcej mówi się o tych dotyczących regresu funkcji poznawczych, spadku ilorazu inteligencji oraz przyspieszonego starzenia się mózgu.
O tzw. mgle mózgowej po przebyciu COVID-19 mówi się już od dawna. Termin ten opisuje zjawisko znacznego obniżenia zdolności zapamiętywania, analizy danych i wydarzeń oraz trudności z utrzymaniem koncentracji, na które skarżyło się wielu pacjentów po przebytej infekcji koronawirusem. Symptomy te szybko zainteresowały badaczy, którzy zaczęli przyglądać się skali i poziomowi natężenia problemu. Wyniki wyglądają niepokojąco.
1. Spadek IQ u chorujących na COVID-19
"Istnieją badania porównujące osoby, które chorowały na COVID-19, z osobami, które nie chorowały. Wszystkie poddano testom poznawczym, aby zmierzyć ich zdolność do przetwarzania informacji i określić IQ. Istnieją bardzo wyraźne różnice w ilorazie inteligencji osób zakażonych SARS-CoV-2 w porównaniu z osobami, które nie chorowały. Nawet łagodna infekcja może spowodować utratę IQ o około trzy punkty" - pisze prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska z Katedry Wirusologii i Immunologii w Instytucie Nauk Biologicznych UMCS.
Ekspertka podkreśla, że u niektórych pacjentów po przebyciu infekcji zostały już udowodnione nieprawidłowości w strukturze i obrazowaniu mózgu, które mogą być porównywalne z efektami starzenia się tego organu na przestrzeni aż siedmiu lat. Badania, których przedmiotem były problemy poznawcze, wykazują także, że u pacjentów po przebytej infekcji stwierdzano np. zbyt niski poziom kortyzolu (zwanego także hormonem stresu) czy serotoniny (zwanej hormonem szczęścia), co może zaburzać pracę mózgu.
- Mogę stwierdzić, że jest to dość powszechne zjawisko, które pacjenci zgłaszają np. w gabinetach psychoterapeutycznych i psychiatrycznych. Ludzie nagle stwierdzają, że nie kojarzą faktów, nie potrafią się skupić, mają problemy z utrzymaniem wydajności w pracy, a w domu np. zapominają, po co poszli do kuchni. Na przykład ktoś sobie chciał zrobić kanapkę, ocknął się z nożem w dłoni i nie wie, po co tu przyszedł. Do tego mogą dochodzić nawet objawy w postaci stanów lękowych, depresji czy zaburzeń snu - mówi prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska w rozmowie z WP abcZdrowie.
🧶 Badania sugerują, że infekcje Covid-19 powodują spadek IQ i starzenie się mózgu o lata.
— Agnieszka Szuster-Ciesielska (@AgnieszkaSzust3) April 13, 2024
Jednym z kluczowych objawów, jakich doświadczają ludzie po zakażeniu SARS-CoV-2, jest to, co potocznie nazywa się mgłą mózgową. To „mentalne zamglenie”, niezdolność do zapamiętywania i
O podobnych objawach mówił już w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Konrad Rejdak, kierownik Katedry i Kliniki Neurologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie i prezes Polskiego Towarzystwa Neurologicznego.
- Stan zapalny, który towarzyszył zakażeniu, ma duży wpływ na rejony mózgu regulujące cykle dobowe, stąd rzeczywiście zwiększona zgłaszalność osób, które mają problemy ze snem, z jego cyklicznością, głębokością. (...) Powstają też wtórne problemy związane z chronicznym zmęczeniem, z chwiejnością emocjonalną. Ma to też silny wpływ na funkcje poznawcze, czyli zdolność koncentracji, pamięć, szybkość procesowania informacji - potwierdzał ekspert.
2. Mgła mózgowa? Nie tylko przy COVID-19
O własnych problemach ze skupieniem i zdolnościami kognitywnymi po koronawirusie rozpisują się pacjenci w komentarzach pod wpisem badaczki z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
''Pamiętam swoją mgłę covidową. To był koszmar. Znane mi trasy musiałam wrzucać w Google Maps. Musiałam wpisać na listę nawet pojedynczą rzecz, po którą szlam do sklepu. Mój zasób słownictwa zmniejszył się o połowę (wiedziałam, co chcę powiedzieć, ale nie pamiętałam słowa)'' - pisze jedna z internautek.
''Zawsze miałam doskonałą, wręcz fotograficzną pamięć, wszystko łapałam w lot. Po COVID-19 posypało się i wcale nie wraca do stanu wyjściowego. Na ten moment mam potwierdzone badaniami łagodne zaburzenia poznawcze" - dzieli się swoją historią inna komentująca.
- To wszystko, to efekt stanu zapalnego, który powoduje koronawirus w organizmie, białka zapalne mogą przenikać przez rozszczelnioną barierę krew-mózg. Jednak to nie jest tak, że tzw. mgła mózgowa jest charakterystyczna tylko dla SARS-CoV-2. Wszystkie infekcje, które wiążą się z wysokim, długotrwałym stanem zapalnym, mogą przynieść tego typu zaburzenia funkcji poznawczych - wyjaśnia prof. Szuster-Ciesielska.
- Warto jednak cały czas mieć na uwadze ryzyko zakażenia koronawirusem, bo w dalszym ciągu nie można jeszcze mówić o jego endemii. Większość zakażeń nie jest dziś diagnozowanych, dlatego duża liczba zakażonych może zrzucać tego typu osłabienie funkcji poznawczych na karb zmęczenia czy nadmiernego stresu i zupełnie nie mieć świadomości, że przyczyna jest inna. A symptomy te mogą występować także przy bezobjawowej infekcji SARS-CoV-2 - dodaje.
3. Badania niepokoją, ale dają nadzieję
Ekspertka UMCS podkreśla, że większość z cytowanych badań przeprowadzono w pierwszej fazie pandemii, kiedy nie były jeszcze dostępne szczepionki, a wiedza na temat leczenia COVID-19 była niższa niż obecnie. Naukowcy w dalszym ciągu badają także, czy straty poznawcze u pacjentów po infekcjach są trwałe, czy też odwracalne w wyniku naturalnej neuroplastyczności mózgu.
- Na razie, na podstawie jeszcze ograniczonych informacji i obserwacji, można mieć nadzieję, że są to zmiany odwracalne, choć jestem tu nastawiona optymistycznie, bo gdyby te poinfekcyjne zaburzenia się nie cofały, to praktycznie każdy z nas byłby nimi obarczony ze względu na liczne infekcje, które nas dotykają. Obecne obserwacje wskazują, że tego typu zmiany mogą utrzymywać się średnio przez 6-7 miesięcy - ocenia prof. Szuster-Ciesielska.
- Te powikłania mają tendencję do ustępowania, pod warunkiem, że się na nowo nie odrodzą przy kolejnych infekcjach. Pamiętajmy, że nakładają się na to jeszcze inne powszechne schorzenia, które to jeszcze bardziej wikłają i potęgują - oceniał również prof. Rejdak.
Aleksandra Zaborowska, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.