Dla tych osób upały mogą być wyrokiem. Lekarze przestrzegają
Mamy obecnie wyjątkowo gorące dni, co nie dla każdego jest dobrą wiadomością. Okazuje się, że całkiem spory odsetek Polaków będzie musiał zachować wzmożoną ostrożność. Wysoka temperatura może nasilić dolegliwość i doprowadzić do progresji wielu chorób. Sprawdź, czy nie znajdujesz się w grupie osób narażonych na skutki upałów.
1. Czy upał ma wpływ na zdrowie?
Nasz organizm jest skonstruowany w taki sposób, by bronić się zarówno przed nadmiernie niską, jak i nadmiernie wysoką temperaturą. Jednak w tym drugim przypadku jest to trudniejsze, a gdy mechanizmy termoregulacji zawodzą – może dojść do groźnego udaru słonecznego czy cieplnego.
Upały wpływają na cały organizm i mogą szkodzić układowi pokarmowemu, nerwowemu, krążenia czy oddechowemu. Wysoka temperatura i promieniowanie UV nie pozostają też bez wpływu na skórę czy oczy. Mogą być groźne dla seniorów, a także dzieci czy osób nadużywających alkoholu.
- Każdy organizm reaguje w sposób indywidualny, więc na to trzeba zwrócić uwagę. Dotyczy to w pierwszej kolejności dzieci. U nich jest większy problem z zaburzeniami elektrolitowymi, a także osób starszych – mówi w rozmowie z WP abcZdrowie dr Beata Poprawa, kardiolog, internista, ordynator oddziału szpitala w Tarnowskich Górach.
- Osoby starsze niestety często nie odczuwają pragnienia i wystawiając się na promieniowanie słoneczne czy wysokie temperatury, nie pamiętają, by uzupełniać płyny. Seniorzy nie potrafią często w porę zareagować i dostrzec skutków odwodnienia, w tym osłabienia czy obniżenia ciśnienia tętniczego krwi – mówi w rozmowie z WP abcZdrowie dr Michał Domaszewski, lekarz rodzinny oraz autor bloga "Doktor Michał".
Kolejną grupą szczególnie narażoną na skutki upałów są osoby zażywające leki, u których może dojść do groźnych interakcji spowodowanych promieniowaniem słonecznym.
- Niektóre leki mogą wejść w interakcję ze słońcem – to m.in. leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, np. ibuprofen, leki przeciwcukrzycowe, niektóre antybiotyki, leki stosowane w chorobach sercowo-naczyniowych, nawet niektóre leki neurologiczne – dodaje ekspert, podkreślając, żeby pamiętać o zachowaniu ostrożności. Zaleca też, by szczególnie w tak gorące dni szukać raczej miejsc zacienionych i nie zapominać o nawodnieniu organizmu.
Kto jeszcze powinien uważać na upały? To kilka grup osób z chorobami przewlekłymi.
2. Choroby układu krążenia
Temperatura przekraczająca już 25 stopni Celsjusza sprawia, że osoby borykające się z chorobami serca, w tym z nadciśnieniem, czują się znacznie gorzej. Z kolei temperatura zbliżająca się do 30 stopni Celsjusza jest dla nich już poważnym zagrożeniem.
- Ciśnienie powyżej 180/120 mm/Hg to sygnał, by zgłosić się pilnie, nawet na SOR. Mogą pojawić się wtedy bóle głowy, bóle w klatce piersiowej, duszność. Wtedy nie należy zwlekać – ostrzega w rozmowie z WP abcZdrowie dr Michał Chudzik z Kliniki Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.
Wskutek wysokiej temperatury rozszerzają się naczynia krwionośne i spada ciśnienie krwi, a serce zaczyna intensywniej pracować. U osób, które leczą nadciśnienie, może dojść do gwałtownego i nadmiernego obniżenia ciśnienia tętniczego krwi. Można to porównać wręcz do podwójnej dawki leków. Najgroźniejszym tego skutkiem może być niedotlenienie mózgu.
Osobom z chorobą wieńcową grozi z kolei nawet niedokrwienie serca. Z kolei zbyt mała podaż płynów przy obfitym poceniu spowodowanym upałem może zaburzyć równowagę elektrolitową, przyczyniając się do zawału serca.
3. Choroby skóry
Czy słońce może leczyć? Wiele osób wierzy, że wystawiając skórę na intensywne promieniowanie słoneczne, poprawi stan swojej cery, wyleczy trądzik i wreszcie – zyska zdrową opaleniznę. Czy to mit? Owszem, choć nie wziął się znikąd.
- Są choroby skóry, w których używamy promieniowania UV, np. w leczeniu łuszczycy. Ale problem polega na tym, że nasze leczenie wiąże się z tym, że jest to obosieczny miecz. Podobnie jak radioterapia, która nie jest zdrowa dla pacjenta, ale jeszcze bardziej szkodzi nowotworowi. Dlatego wybieramy pewne terapie jako mniejsze zło – mówi w rozmowie z WP abcZdrowie prof. dr hab. med. Piotr Rutkowski, Kierownik Kliniki Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków, Przewodniczący Zespołu Ministra Zdrowia ds. Narodowej Strategii Onkologicznej.
Ekspert podkreśla, że rozsądne i umiarkowanie korzystanie ze słońca jest wskazane, ale nie jego nadmiar. W upały zatem lepiej zachować ostrożność.
- Promieniowanie ultrafioletowe jest bardzo szkodliwe: działa kancerogennie, powodując nowotwory, ale jednocześnie też uszkadza skórę, odpowiadając za zmarszczki czy przebarwienia – mówi ekspert i podkreśla: - Polacy mają bardzo jasną karnację, zazwyczaj jest to fototyp A lub B skóry, który opala się bardzo szybko. W związku z tym mamy bardzo wysoką podatność na uszkodzenia spowodowane promieniowaniem UV.
Słońce może wpłynąć na znamiona barwnikowe i spowodować rozwój czerniaka, ale także zaostrza stan w chorobach skóry o podłożu alergicznym, np. AZS.
4. Choroby nerek
Upały mogą szkodzić nerkom, a główną tego przyczyną jest zbyt mała podaż płynów w stosunku do nadmiernej ich utraty w mechanizmie pocenia się i nadmiernego zagęszczenia moczu. W tym czasie nawet zdrowym osobom bardziej grozi kolka nerkowa – nerki nie są w stanie prawidłowo pracować, a zbyt mała ilość płynów sprawia, że odkłada się piasek.
Jeszcze większym ryzykiem obarczeni są pacjenci z przewlekłymi chorobami nerek – w tym z niewydolnością. Są zarówno bardziej narażeni na odwodnienie, jak i jego skutki – zaostrzenie choroby, a także i udar.
- Dotyczy to osób, które mogą mieć zaburzenia wodno-elektrolitowe wynikające z chorób takich jak cukrzyca, niewydolność serca czy nerek – one są bardziej narażone na udar cieplny – podkreśla dr Poprawa.
5. Cukrzyca i inne choroby
Leki stosowane w cukrzycy mogą wchodzić w interakcje ze słońcem, ale to niejedyne zagrożenie dla diabetyków. Wysoka potliwość spowodowana upałem może spowodować zaburzenia glikemii, dlatego w czasie upału ta grupa chorych szczególnie powinna pamiętać o kontrolowaniu poziomu cukru we krwi.
Wysoka temperatura ma też negatywny wpływ na śluzówkę dróg oddechowych – prowadząc do jej nadmiernego wysuszenia, może nasilać objawy astmy czy PoChp.
Promieniowanie słoneczne może wreszcie negatywnie wpływać także na narząd wzroku, w tym przyczyniając się do bardzo rzadkiego, ale wyjątkowo podstępnego nowotworu - czerniaka gałki ocznej.
Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
