Echogeniczność tkanek – obniżona i podwyższona. Co to znaczy?

Echogeniczność tkanek to zdolność badanej struktury do odbijania kierowanych ku niej fal dźwiękowych o wysokiej częstotliwości. Dzięki temu podczas obrazowania ultrasonograficznego (badania USG) możliwe jest uzyskanie przekroju badanego narządu. To pozwala na ocenę jego kształtu, wielkości i położenia, jak również powierzchni i wnętrza.

Ultrasonografia jest nieinwazyjną metodą obrazowania narządów i tkanek organizmu ludzkiego, która wykorzystuje fizyczne zjawisko rozpraszania i rozchodzenia się fali ultradźwiękowej na granicy ośrodków o różnej gęstości.

Różne struktury, poddawane badaniu USG, mogą okazywać się normoechogeniczne, hypoechogeniczne lub hiperechogeniczne. I tak:

• obraz hypoechogeniczny (obszary o obniżonej echogeniczności) mogą dawać struktury miękkie o zwiększonym ukrwieniu,
• obraz hiperechogeniczny (obszary o podwyższonej echogeniczności) dają gazy oraz struktury twarde i zbite, takie jak kości czy zwapnienia,
• obraz normoechogeniczny dają zbiorniki płynów (torbiele, krwiaki, tętniaki, ropnie).

Echogeniczność w obrazie USG objawia się jasnością tkanki na obrazie, przy czym obszar o zaburzonej echogeniczności jest odpowiednio ciemniejszy (hypoechogeniczny) lub jaśniejszy (hiperechogeniczny) od otoczenia. Im bardziej dana tkanka odbija ultradźwięki, tym obraz na ekranie jest jaśniejszy.

W rezultacie, ponieważ różne tkanki i narządy mają różną echogeniczność, uzyskiwany obraz badania USG składa się z ciemniejszych i zdecydowanie jaśniejszych obszarów.

Hypoechogeniczność widoczna jest w postaci obszarów zdecydowanie ciemniejszych od otoczenia. Zmniejszona echogeniczność pojawia się w obrazie USG w sytuacji, gdy badany obszar ma mniejszą - niż otaczające go tkanki - zdolność do odbijania fal ultradźwiękowych.

Obniżona echogeniczność nie musi oznaczać choroby (pojawia się, ponieważ w obrębie tkanki doszło do znacznego ukrwienia), choć może ją wskazywać. Obszary o obniżonej echogeniczności mogą wskazywać na zmiany nowotworowe.

Podwyższona echogeniczność także nie zawsze wskazuje na patologię. Fizjologicznie w USG cechują się nią kości, ścięgna, więzadła i niektóre nerwy. Hiperechogenny obraz pojawia się również, gdy wiązka fal ultradźwiękowych kierowana jest ku upowietrznionym obszarom organizmu.

Podwyższona echogeniczność w USG widoczna jest w postaci obszarów jaśniejszych niż ich otoczenie. Hiperechogeniczność może mieć związek z różnymi schorzeniami i obecnością w badanej tkance zwapnień czy zwłóknień bądź stanu zapalnego.

Podwyższona echogeniczność wątroby

Jaka jest prawidłowa echogeniczność wątroby? Zdrowy narząd jest normoechogenny, a jego miąższ jednorodny. Tym samym niejednorodna echogeniczność i podwyższona echogeniczności organu może wskazywać na stłuszczenia wątroby. To zaburzenie polegające na gromadzeniu się lipidów (trójglicerydów) w hepatocytach.

Ponieważ patologia przekłada się na warunki akustyczne w wątrobie, dochodzi do zwiększonego odbicia fali ultradźwiękowej od narządu. Pojawia się opis wątroba o podwyższonej echogeniczności lub wątroba hyperechogeniczna.

Podwyższona echogeniczność nerek

W prawidłowych warunkach echogeniczność nerek powinna być taka, jak i innych otaczających je narządów. Podwyższona echogeniczność miąższu nerki może wskazywać na stan zapalny narządu. Najczęściej odpowiada za to odmiedniczkowe zapalenie nerek.

Wówczas podwyższenie echogeniczności to skutek zwiększonego przepływu krwi przez korę nerki. Po przebytym stanie zapalnym podwyższenie echogeniczności miąższu nerki ma związek ze zwiększoną ilością tkanki łącznej.

Widoczne obszary hipoechogenne mogą bowiem dawać torbiele i nowotwory. W obrębie nerki mogą być także obserwowane ogniska hiperechogenne wskazujące na łagodną zmianę określana jako angiomyolipoma.

Echogeniczność tarczycy

Echogeniczność tarczycy powinna być podobna jak otaczających ją tkanek. Prawidłowy gruczoł tarczowy jest normoechogeniczny.

Obniżona echogeniczność, określana jako hipoechogeniczność, może świadczyć o toczącym się procesie zapalnym. Obecności pasm włókien łącznotkankowych obrazowana jest jako obszary hiperechogeniczne. Niejednorodna echogeniczność tarczycy może wskazywać na obecność guzków lub stanu zapalnego (ostrego bądź przewlekłego).