Gliklazyd – skutki uboczne, wskazania i działanie
Gliklazyd to doustny lek przeciwcukrzycowy, który pobudza wydzielanie insuliny z komórek trzustkowych beta wysp Langerhansa. Przyczynia się do utrzymania prawidłowego poziomu glukozy we krwi u pacjentów z cukrzycą typu 2. Jak działa? W jakich dawkach go stosować? Czy występują skutku uboczne terapii?
1. Co to jest gliklazyd?
Gliklazyd jest substancją czynną leków przeciwcukrzycowych. Ma działanie hipoglikemizujące - obniża poziom cukru we krwi. Mechanizm jego działania polega na stymulowaniu wydzielania insuliny z komórek beta wysp Langerhansa trzustki.
Gliklazyd wprowadzono na rynek farmaceutyczny w 1972 roku. Obecnie wykorzystuje go diabetologia, gastroenterologia, geriatria i medycyna rodzinna. Należy do pochodnych II generacji sulfonylomocznika, który jest stosowany w leczeniu cukrzycy typu 2.
2. Wskazania do stosowania gliklazydu
Wskazaniem do stosowania gliklazydu jest cukrzyca typu 2 w sytuacji, gdy leczenie niefarmakologiczne, obejmujące takie działania jak: zmiana diety na tak zwaną dietę cukrzycową, wysiłek fizyczny oraz zmniejszenie masy ciała nie zapewniają pożądanego stężenia glukozy we krwi (nie prowadzą do wyrównania glikemii). Gliklazydu nie można stosować do leczenia cukrzycy typu 1.
Gliklazyd – preparaty
Gliklazyd należy do grupy doustnych leków przeciwcukrzycowych, pochodnych sulfonylomocznika. Preparaty na polskim rynku farmaceutycznym, które go zawierają to:
- tabletki Diabrezide i Diazidan,
- tabletki o zmodyfikowanym uwalnianiu: Clazicon, Diagen, Diaprel MR, Gliclada, Oziclide MR, Salson, Symazide MR 30, Symazide MR 60,
- tabletki o przedłużonym uwalnianiu: Gliclada, Gliclastad, Glikuron.
Można je traktować jako gliklazyd zamienniki.
3. Działanie gliklazydu
Jakie są efekty terapeutyczne aktywności gliklazydu? W cukrzycy typu 2 substancja:
- pobudza produkcję insuliny, przywraca zwiększenie wydzielania insuliny w obecności glukozy,
- nasila drugą fazę wydzielania insuliny,
- zwiększa wrażliwość komórek na insulinę,
- zmniejsza stężenie glukozy we krwi,
- hamuje uwalnianie glukozy z wątroby,
- zmniejsza proces formowania mikrozakrzepów. Wykazuje działanie przeciwzakrzepowe.
Po podaniu doustnym gliklazyd całkowicie się wchłania. Jego stężenie we krwi rośnie w ciągu 6 godzinach, po czym pozostaje na stałym poziomie przez kolejne 6 godzin. Tym samym jednorazowa dawka gliklazydu w postaci tabletek o zmodyfikowanym uwalnianiu umożliwia utrzymanie odpowiedniego stężenia leku przez ponad dobę. Lek jest metabolizowany głównie w wątrobie i wydalany wraz z moczem.
4. Dawkowanie gliklazydu
Gliklazyd zażywa się podczas posiłku. W sytuacji, gdy stosowana dawka jest jednorazowa, powinno to mieć miejsce w czasie śniadania. Dawki dobowe stosowane u osób dorosłych, w zależności od formulacji gliklazydu, wynoszą od 30 mg do 320 mg. Zasadniczo dawkę leku zwiększa się stopniowo, a okresy między zmianami dawkowania, w zależności od postaci leku, powinny wynosić od kilku do nawet kilkudziesięciu dni. Gliklazyd można podawać łącznie z insuliną oraz lekami z grupy biguanidów i inhibitorów alfa-glukozydazy.
Bardzo ważne jest, by podczas leczenia gliklazydem przestrzegać zasad diety cukrzycowej, być aktywnym fizycznie, unikać spożywania alkoholu oraz zredukować wagę (gdy problemem jest nadwaga lub otyłość). Dzięki temu można utrzymać prawidłowe stężenie glukozy we krwi przez długi czas i uniknąć retinopatii cukrzycowej.
5. Gliklazyd - skutki uboczne i przeciwwskazania
Ze stosowaniem leków zawierających gliklazyd wiąże się ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Najczęściej obserwowane skutki uboczne to hipoglikemia, która może objawiać się bólem głowy, zawrotami głowy, zmęczeniem, uczuciem splątania, silnym głodem, nudnościami, wymiotami, bradykardią, sennością, utratą świadomości, a nawet doprowadzić do utraty przytomności oraz zgonu.
W przypadku wystąpienia objawów sugerujących hipoglikemię, trzeba zmierzyć poziom glukozy we krwi i uzupełnić węglowodany (cukier).
Przeciwwskazaniem do stosowania gliklazydu jest:
- nadwrażliwość na gliklazyd, sulfonamidy oraz pochodne sulfonylomocznika,
- powikłania cukrzycowe (ketonuria, kwasica, śpiączka cukrzycowa oraz stany przedśpiączkowe).
- ciężka niewydolność wątroby i nerek,
- ciąża, okres karmienia piersią,
- leczenie mikonazolem,
- wyraźnie zwiększone zapotrzebowanie na insulinę.
Pacjentom z niewydolnością wątroby zaleca się zmniejszenie dawki. Podczas leczenia należy kontrolować stężenie glukozy we krwi i w moczu.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.