Szczepienia na COVID. Ile niepożądanych odczynów poszczepiennych odnotowano w Polsce?
Miliony osób przyjęły już szczepionkę przeciw COVID-19 w Polsce. Na stronie gov.pl właśnie ukazał się nowy raport dotyczący niepożądanych odczynów poszczepiennych. Od pierwszego dnia szczepienia odnotowano 11443 NOP-ów, z czego 9648 miało charakter łagodny. Zgromadzone dane dotyczącą reakcji, które wystąpiły do 20 czerwca b.r.
1. Najnowszy raport o NOP-ach
Do 22 czerwca wykonano w Polsce łącznie 26 494 562 szczepień. Pierwszą dawkę przyjęło 16 152 134 osób, drugą 10 342 428 osób. W pełni zaszczepionych osób jest 11 190 284. Ministerstwo Zdrowia opublikowało najnowszy raport dotyczący niepożądanych odczynów poszczepiennych odnotowanych do 20 czerwca.
Wynika z niego, że od pierwszego dnia szczepień (27.12.2020 r.) do Państwowej Inspekcji Sanitarnej zgłoszono 11443 niepożądane odczyny poszczepienne, z czego 9648 miało charakter łagodny. Mowa o zaczerwienieniu oraz krótkotrwałym bólu w miejscu wkłucia.
Pojawiły się także cięższe reakcje poszczepienne. W ciągu czterech dni, na 1 174 216 szczepień, u pięciu kobiet i trzech mężczyzn odnotowano wstrząs anafilaktyczny po szczepieniu. Zakrzepicę odnotowano u czterech kobiet i dwóch mężczyzn. Najczęściej zakrzepy pojawiały się w kończynach dolnych. Większość z nich nie wymagała pobytu w szpitalu.
Inne odczyny poszczepienne, które pojawiły się u Polaków, to: półpasiec, utrata słuchu, paraliż nerwu twarzowego oraz utrata włosów. W ciągu czterech dni nie odnotowano żadnego zgonu po szczepieniu. Od początku szczepień odnotowano ich natomiast 94.
Ministerstwo Zdrowia przypomina jednak, że nie wszystkie zgony wykazały związek przyczynowo-skutkowy z podaniem preparatu. NOP-em jest każde zdarzenie, do którego dochodzi w ciągu czterech tygodni od przyjęcia szczepionki.
2. Najczęściej zgłaszane NOP-y po szczepieniu
Najczęściej zgłaszane skutki uboczne po podaniu szczepionek mRNA i wektorowych to:
- tkliwość w miejscu wstrzyknięcia (63,7 proc.),
- ból w miejscu wstrzyknięcia (54,2 proc.),
- ból głowy (52,6 proc.),
- zmęczenie (53,1 proc.),
- bóle mięśni (44,0 proc.),
- złe samopoczucie (44,2 proc.),
- gorączka (33,6 proc.), w tym gorączka powyżej 38 st. C (7,9 proc.),
- dreszcze (31,9 proc.),
- bóle stawów (26,4 proc.),
- nudności (21,9 proc.).
Jeśli gorączka po szczepieniu ciągle rośnie i zaczyna sprawiać dyskomfort, należy po prostu przyjąć leki przeciwgorączkowe.
- W takich przypadkach zalecany jest paracetamol - wyjaśnia dr Wojciech Feleszko, immunolog. Najnowsze badania naukowców dowodzą, że po szczepieniu można przyjąć także niesteroidowe leki przeciwzapalne, ponieważ nie obniżają skuteczności preparatów przeciwko COVID-19.
3. Przeciwwskazanie do szczepień
Polskie Towarzystwo Alergologiczne informuje, że alergia jako taka nie jest przeciwskazaniem do przyjęcia szczepionki na COVID-19.
- Zgodnie ze stanowiskiem PTA wywiad ciężkich reakcji alergicznych po kontakcie z jadem owadów błonkoskrzydłych lub lekami, alergie wziewne czy miejscowe reakcje po innych szczepieniach nie stanowią przeciwwskazań do szczepienia, a wskazana jest jedynie nieco dłuższa, 30-minutowa obserwacja po podaniu szczepionki - informuje Polskie Towarzystwo Alergologiczne.
Jedynym przeciwskazaniem jest uczulenie na konkretny składnik szczepionki. W przypadku mRNA reakcję anafilaktyczną wywołuje glikol polietylenowy (PEG), w przypadku szczepionek wektorowych polisorbat 80. Osobom mającym alergię na PEG odradzano szczepienia preparatami firm Pfizer i Moderna. Czy preparat AstraZeneca może być dla nich alternatywą? Eksperci są podzieleni.
- Brytyjscy lekarze sugerują, że tak. Niemniej jednak należy tu zachować pewną ostrożność. Szczepionka firmy AstraZeneca nie ma w składzie PEG, ale zawiera Polisorbat 80. Ta substancja również jest składnikiem wielu leków i kosmetyków, ale w niektórych przypadkach może wywołać krzyżową reakcję alergiczną u osób uczulonych na PEG - wyjaśnia prof. dr hab. Marcin Moniuszko, specjalista alergologii i chorób wewnętrznych.
- Mieszanie szczepionek raczej nie jest praktykowane. W AstraZenece jest polisorbat 80, składnik podobny do glikolu polietylenowego obecnego w preparatach mRNA. Tu mogą się pojawić reakcje krzyżowe, a ponieważ nie jesteśmy pewni, czy tak się będzie działo, to powinniśmy dyskwalifikować osoby z anafilaksją po pierwszej dawce do przyjęcia drugiej dawki - uważa prof. Kruszewski.
Polisorbat 80, czyli monooleinian polioksyetylenosorbitolu, jest częstym składnikiem szczepionek. Jest również szeroko stosowany w przemyśle spożywczym. Jego symbol to E433. Wśród możliwych objawów reakcji alergicznej na szczepionkę na COVID-19 producent wymienia:
- swędzącą wysypkę skórną,
- duszność,
- obrzęk twarzy lub języka.
Podobne reakcje powoduje glikol polietylenowy.
4. Wstrząs anafilaktyczny po szczepieniu na COVID-19
Jak podkreśla prof. Marcin Moniuszko, specjalista z Kliniki Alergologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu w Białymstoku, reakcje alergiczne po przyjęciu szczepionki na COVID-19 są najpoważniejszymi niepożądanymi odczynami poszczepiennymi, jednak zdarzają się niezwykle rzadko.
- Obserwacje kilku milionów osób zaszczepionych przeciw COVID-19 wskazują, że ciężkie reakcje alergiczne po podaniu szczepionki opartej na technologii mRNA występują przeciętnie w 1 przypadku na 100 tysięcy podań - prezycuje w rozmowie z WP abcZdrowie ekspert.
Osobom, które nie wiedzą, czy mogą się zaszczepić, zaleca się konsultację z lekarzem POZ.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.