Co osłabia odporność? Prof. Flisiak: Jednym z najważniejszych czynników jest tryb życia
W zdecydowanej większości przypadków układ immunologiczny zawodzi z naszej winy. Zdaniem prof. Roberta Flisiaka na obniżenie odporności wpływa wiele czynników, jednak jeden z decydujących - to nasz tryb życia. - Osoby przemęczone są znacznie bardziej podatne na infekcje - podkreśla ekspert.
Artykuł jest częścią akcji "Pomyśl o sobie – sprawdzamy zdrowie Polaków w pandemii". Wypełnij TEST i dowiedz się, czego tak naprawdę potrzebuje twój organizm.
1. Co obniża naszą odporność?
Jak podnieść swoją odporność? - to od początku pandemii koronawirusa było jedno z najczęstszych pytań zadawanych ekspertom. Niestety odpowiedź nie zawsze brzmi pocieszająco.
- Odporność organizmu jest przede wszystkim uwarunkowana genetycznie. Na poziom odporności mogą wpływać różne czynniki ze środowiska, jak na przykład zanieczyszczenie czy niezdrowe odżywianie się, ale to wszystko nie dzieje się z dnia na dzień, tylko ma wpływ długoterminowy. Więc nie oszukujmy się, żadne suplementy diety albo ludowe metody nie sprawią, że nagle zaczniemy być bardziej odporni - wyjaśnia prof. Robert Flisiak, kierownik Kliniki Chorób Zakaźnych i Hepatologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku oraz prezes Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych.
Nie wszystko jest jednak stracone. Nie możemy nagle stać się bardziej odporni, jednak możemy wyeliminować z naszego życia czynniki, które powodują, że układ immunologiczny pracuje znacznie gorzej. Oto najważniejsze z nich.
2. Brak snu i zmęczenie
Jak zaznacza prof. Robert Flisiak, na obniżenie odporności może wpływać bardzo wiele czynników. Jednym z najważniejszych jest tryb życia.
- Chcąc zwiększyć swoją odporność, na pewno zwracałabym uwagę na stan wypoczynku, bo osoby przepracowane albo zmęczone są znacznie bardziej podatne na infekcje. Również na funkcjonowanie układu odporności wpływa stan psychiczny – podkreśla ekspert.
W dużym uproszeniu można powiedzieć, że u osób wypoczętych również komórki odpornościowe są zregenerowane i gotowe do walki z patogenami. A zatem nieustanna praca i zmęczenie do niczego dobrego nie prowadzą. Układ immunologiczny zaczyna nieefektywnie pracować, co oznacza zmniejszoną produkcję limfocytów. Osłabieniu ulega również ich zdolność niszczenia chorobotwórczych drobnoustrojów.
Jeśli więc organizm nie ma zapewnionej optymalnej dawki snu (7-8 godzin), wówczas jego system odpornościowy ulega zaburzeniu. W takie sytuacji podatność na infekcje wzrasta.
3. Używki burzą system obronny organizmu
Chyba nie ma osoby, która nie wiedziałaby, że palenie tytoniu szkodzi zdrowiu. Niestety, choć liczba palaczy zwykłych papierosów stopniowo spada, to rośnie grono użytkowników e-papierosów i innych urządzeń do palenia tytoniu. W ten sposób dalej narażamy siebie na wystąpienie wielu poważnych chorób (z POChP i rakiem płuc na czele), ale też w znacznym stopniu obniżają odporność organizmu.
Niebezpieczna dla układu immunologicznego jest również ekspozycja na dym tytoniowy, który podrażnia śluzówki i zaburza ich funkcjonowanie.
Dla układu odpornościowego szkodliwe jest także picie alkoholu.
- Nawet jednorazowa, duża dawka alkoholu może na całą dobę osłabić system immunologiczny. Natomiast przewlekłe picie alkoholu hamuje reakcje układu immunologicznego, co może spowodować zwiększoną podatność na choroby zakaźne oraz nowotworowe. W tym przypadku nie chodzi tylko o koronawirusa, ale o większość zakażeń bakteryjnych, wirusowych czy grzybiczych. Alkohol osłabia działanie komórek NK (naturalnych zabójców, "natural killers") poprzez hamowanie produkcji interferonu, który wykazuje działanie przeciwwirusowe. Uniemożliwia to wczesną, właściwą odpowiedź układu immunologicznego - wyjasnia dr hab. n. med. Michał Kukla, kierownik Zakładu Endoskopii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie, adiunkt habilitowany Kliniki Chorób Wewnętrznych i Geriatrii, Collegium Medicum UJ.
4. Dieta uboga w witaminy
Nic nie jest w stanie zastąpić naturalnych witamin i składników odżywczych, których źródłem są warzywa i owoce. Powszechnie stosowane suplementy diety nie mogą równać się ze zdrową i racjonalną dietą.
Zdaniem naukowców jedyne, co możemy zrobić dla swojej odporności, to po prostu prowadzić zdrowy styl życia i dobrze bilansować dietę tak, żeby była bogata w owoce i warzywa. Przy tym eksperci zwracają uwagę, że dla organizmu może być groźne zarówno przekarmienie jak i niedożywienie. Innymi słowy, osoby zbyt chude oraz otyłe mają gorzej działający układ immunologiczny.
Można też rozważyć suplementację, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, gdy nasza odpornośc spada. Oprócz witamin i składników mineralnych, coraz więcej mówi się też o cennych właściwościach laktoferyny. To białko, które odgrywa kluczową rolę w przypadku noworodków, chroni przed infekcjami i zapewnia odpowiedni poziom żelaza, działa przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo, podnosi odporność organizmu i wspiera rozwój bakterii probiotycznych.
5. Brak aktywności fizycznej
Problem ten dotyczy zwłaszcza osób wykonujących pracę siedzącą, jak również – co stanowi ogromne wyzwanie współczesnej medycyny – dzieci.
Człowiek nie jest stworzony do życia w bezruchu. By organizm mógł prawidłowo funkcjonować, potrzebuje sportu. I nie chodzi tu wcale o intensywny trening – wystarczy codzienny spacer lub bieganie. W ten sposób organizm może się hartować. Zwiększa się przy tym produkcja białych ciałek krwi i ich aktywność.
Wrogiem odporności we współczesnym świecie jest stres – wszechobecny i nieustanny. Eksperci są zdania, że w 80 proc. to on odpowiada za osłabienie układu immunologicznego. Gdy żyjemy w ciągłym napięciu, wówczas organizm przygotowuje się, by odeprzeć zagrożenie – wzrasta stężenie kortyzolu we krwi, zmniejsza się ilość leukocytów i przeciwciał.
6. Leki zaburzające odporność
Ogromnym problem jest również nieuzasadnione stosowanie antybiotyków, które osiągnęło swoje apogeum podczas pandemii. Lekarze od początku ostrzegali, aby pacjenci nie stosowali takich leków na własną rękę, zwłaszcza biorąc pod uwagę fakt, że antybiotyki działają tylko na bakterie.
Jeśli chorobę wywołały wirusy, wówczas antybiotyk jedynie osłabi układ immunologiczny, zniszczy bowiem naturalną florę bakteryjną jelit (a ta ma ogromne znaczenie dla odporności organizmu).
7. Nadużywanie środków chemicznych w domu
Preparaty do czyszczenia, jakie obecne są w niemal każdym domu, podrażniają naskórek i błony śluzowe, co zaburza funkcjonowanie układu immunologicznego (zachwiana zostaje naturalna flora bakteryjna, której zadaniem jest obrona przed chorobotwórczymi bakteriami). Odporności nie sprzyja również oddychanie zanieczyszczonym powietrzem (smog), obecność kurzu w domu i suche powietrze.
Warto zatem ograniczyć ilość używanych w czasie sprzątania środków chemicznych (zwłaszcza że mogą one wchodzić między sobą w reakcje i wywoływać alergie). Można zwrócić się ku naturalnym preparatom, tj. ocet, soda oczyszczona, sok z cytryny.
Istotne jest odpowiednie nawilżanie powietrza i dbanie o to, by temperatura w mieszkaniu nie przekraczała 20 stopni Celsjusza.
Zobacz także: Co jeść podczas COVID-19 i rekonwalescencji? Eksperci wskazują błędy, które wszyscy popełniamy
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
