Kobiety przyjmujące HTZ są o połowę mniej narażone na zgon z powodu COVID-19. Nowe badania
Przyjmowanie hormonalnej terapii zastępczej (HTZ) o połowę zmniejsza ryzyko zgonu przy COVID. Tak sugerują badania szwedzkich naukowców. Badacze przypisują to estrogenowi, który wzmacnia układ immunologiczny. Eksperci jednak ostrzegają: nie wszystkie kobiety, które przyjmują leki z tymi hormonami, są chronione. Chociaż estrogeny rzeczywiście wpływają na lżejszy przebieg COVID-19, to nie dotyczy to pewnych grup osób, jak np. otyłych czy z chorobami współistniejącymi.
1. Hormonalna terapia zastępcza a COVID-19
Na łamach czasopisma "British Medical Journal" ukazały się badania, w których naukowcy sugerują, iż kobiety, które przyjmują hormonalną terapię zastępczą (HTZ), są o połowę mniej narażone na zgon z powodu COVID-19. Szwedzcy badacze łagodniejszy przebieg choroby przypisują estrogenom – grupom hormonów płciowych, do których zalicza się trzy główne postacie estrogenu naturalnie występujące u kobiet. Badania powstały w okresie od lutego do września 2020 r., podczas pierwszej fali pandemii.
Naukowcy monitorowali 2500 kobiet w wieku 60 lat, które przyjmowały hormonalną terapię zastępczą (czyli estrogeny), z których większość była w okresie menopauzy i zaraziła się koronawirusem SARS-CoV-2.
Następnie porównali je z 12 000 kobiet w tym samym wieku, które nie przyjmowały HTZ i 200 osobami z nowotworem, które przyjmują blokery estrogenów. Okazało się, że grupa, która przyjmowała estrogen, była o połowę mniej narażona na śmierć w porównaniu z tą, która nie przyjmowała HTZ. Co więcej, każdy, kto przyjmował blokery, był dwukrotnie bardziej narażony na śmierć z powodu koronawirusa.
W liczbach wygląda to następująco:
- śmiertelność wśród kobiet przyjmujących HTZ – 2,1 proc.
- kobiety, które nie przyjmowały HTZ – 4,6 proc.
Profesor Malin Sund z Uniwersytetu Umeå w Szwecji stwierdził, że badanie wskazuje na związek między poziomem estrogenu a śmiercią z powodu COVID-19.
- W konsekwencji leki zwiększające poziom estrogenu mogą odgrywać rolę w terapii mającej na celu złagodzenie nasilenia COVID-19 u kobiet po menopauzie. Leki mogą być poddane analizie w randomizowanych badaniach kontrolnych – stwierdza prof. Sund.
2. Dlaczego estrogeny mogą łagodzić przebieg COVID-19?
Jak tłumaczą naukowcy, estrogeny dzięki swym właściwościom mogą zapobiegać rozwojowi nadmiernej reakcji układu odpornościowego, czyli tzw. burzy cytokinowej.
"Obecność estrogenu może pomóc w tłumieniu ACE2, receptora na powierzchni wielu komórek, który jest używany przez SARS-CoV-2 do wnikania do komórek. I odwrotnie, męski hormon androgen wydaje się zwiększać zdolność wirusa do infekowania komórek. Badanie wykazało, że mężczyźni poddawani terapii deprywacji androgenów z powodu raka prostaty wydają się mniej podatni na zakażenie wirusem SARS-CoV-2" – tłumaczą autorzy badań z laboratorium Iwasaki, którzy analizowali odmienne odpowiedzi immunologiczne mężczyzn i kobiet.
Również praca naukowców z Uniwersytetu Illinois w Chicago przeprowadzona w 2021 roku sugerowała, że żeńskie hormony, takie jak estrogen, progesteron oraz allopregnanolon mogą w przypadku inwazji wirusa działać przeciwzapalnie.
- Estrogeny powodują lepsze ukrwienie wszystkich narządów, a to na pewno pozytywnie wpływa na przebieg COVID-19. Pewne jest, że żeńskie hormony, o ile są w normie, działają pożytecznie na wszystkie układy, zwiększają ukrwienie serca, mózgu, nerek i innych narządów. Obserwujemy, że wszystkie choroby przebiegają lżej, kiedy kobieta ma prawidłowy cykl hormonalny, z prawidłowym poziomem estrogenów i progesteronu – tłumaczy w rozmowie z WP abcZdrowie dr Ewa Wierzbowska, endokrynolog, ginekolog.
3. Kiedy hormony mogą nie wystarczyć?
Prof. Maria Gańczak, epidemiolożka i specjalistka chorób zakaźnych z Katedry Chorób Zakaźnych Uniwersytetu Zielonogórskiego, potwierdza, że już na początku pandemii pojawiły się doniesienia, sugerujące, że to mężczyźni ciężej przechodzą COVID-19. Ekspertka ostrzega jednak przed myśleniem, iż lżejszy przebieg choroby COVID-19 może zależeć wyłącznie od posiadania estrogenów – tak naprawdę to, czy objawy będą łagodne, zależy od wielu czynników.
- Znamy taką zależność, która pokazuje, że przebieg danej choroby jest uzależniony od płci. W epidemii COVID-19, szczególnie na początku, rzeczywiście ciężej chorowali mężczyźni, teraz również takie obserwacje się pojawiają. Kobiety mogą być lepiej "uzbrojone" do walki z COVID-19 dzięki hormonom. HTZ, czyli hormonalna terapia zastępcza, jest takim sztucznym zamiennikiem różnych hormonów, w tym estrogenów – tłumaczy prof. Maria Gańczak, epidemiolożka i specjalistka chorób zakaźnych z Katedry Chorób Zakaźnych Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Ekspertka dodaje jednak, że nawet kobiety, które przyjmują hormonalną terapię zastępczą, są narażone na ciężki przebieg choroby, a nawet zgon z powodu COVID-19.
- Nie zakładałabym a priori, że kobiety tylko przez fakt, że posiadają estrogeny, przechodzą COVID-19 łagodniej. Przede wszystkim dlatego, że na przebieg choroby nakładają się także inne czynniki, takie jak wiek, otyłość czy choroby współistniejące. Przykładowo kobieta, która jest otyła i przyjmuje HTZ, będzie w grupie ryzyka ciężkiego przebiegu COVID-19. Poza tym, w badaniu BMJ nie podano, jakie dawki HTZ przyjmowały uczestniczki ani jak długo trwała terapia. Nie było to badanie randomizowane, ale obserwacyjne, zatem trudno jest ustalić rzeczywisty związek przyczynowo-skutkowy między HTZ a zmniejszeniem śmiertelności w przebiegu COVID-19 – podsumowuje prof. Gańczak.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
