Medycyna paliatywna (opieka paliatywna) - na czym polega, kwalifikacja, plan opieki
Medycyna paliatywna (opieka paliatywna) to działanie, mające na celu poprawę jakości życia chorych oraz ich rodzin. Medycyna paliatywna zajmuje się nieuleczalnie chorymi pacjentami, by poprawić ich stan i zmniejszyć odczuwane dolegliwości, na tyle na ile jest to możliwe. Co warto wiedzieć o opiece paliatywnej?
1. Co to jest medycyna paliatywna?
Medycyna paliatywna (opieka paliatywna) to dział medycyny i specjalność lekarska, która zajmuje się opieką nad pacjentami nieuleczalnie chorymi. Celem świadczeń medycznych w tym zakresie nie jest powstrzymanie choroby ani przywrócenie zdrowia, ale poprawa jakości życia chorego na tyle na ile jest to możliwe.
Medycyna paliatywna jest sprawowana przez odpowiednio przeszkolony personel, posiadający doświadczenie medyczne oraz niemedyczne. W skład zespołu wchodzą lekarze, pielęgniarki, wolontariusze, psychiatrzy, fizjoterapeuci, psycholodzy, pracownicy socjalni, terapeuci zajęciowi, kapelani oraz asystenci pastoralni.
Pracownicy mają za zadanie złagodzenie dolegliwości, związanych z zaawansowaną chorobą, zlikwidowanie lub maksymalne zmniejszenie odczuwanego bólu oraz świadczenie pomocy w zakresie wsparcia psychicznego dla pacjenta i jego najbliższych.
W Polsce medycyna paliatywna rozwija się dynamicznie od lat 90. XX wieku, obecnie istnieje około 200 placówek wyspecjalizowanych w opiece nad osobami nieuleczalnie chorymi. Opieka paliatywna ma na celu zaspokajanie potrzeb pacjenta w szpitalu bądź w domu aż do momentu jego śmierci.
2. Kwalifikacja do opieki paliatywnej
Pierwszym krokiem jest zebranie wywiadu medycznego i całej historii choroby, a także przeprowadzenie rozmowy z najbliższą rodziną chorego i pacjentem, jeżeli jest to możliwe.
Bardzo istotne informacje to występujące objawy, ich dotkliwość, stwierdzenie upośledzenia sprawności fizycznej, ocena stanu psychicznego, a także sytuacji materialnej rodziny.
Kolejnym etapem jest badanie pacjenta, jego stanu ogólnego, układu krążeniowo-oddechowego, ocena wyglądu błon śluzowych i jamy ustnej, stanu odżywienia, ograniczeń ruchomości kostno-stawowej, badanie neurologiczne i układu moczowego, a także wiele innych.
3. Plan opieki paliatywnej
Po zakwalifikowaniu pacjenta do opieki paliatywnej lekarz wraz z zespołem specjalistów ustala plan leczenia oraz terapii. Bierze pod uwagę wolę chorego, a także jego najbliższej rodziny.
Warto pamiętać, że medycyna paliatywna nie przewiduje podtrzymywanie życia za wszelką ceną, jeżeli wywołuje to ból i szereg dolegliwości, doprowadzając do cierpienia. Natomiast zawsze pacjent otrzymuje pomoc, która przynosi ulgę w dolegliwościach natury fizycznej i psychicznej.
Lekarz w trakcie przygotowywania planu opieki ustala również z kim powinien rozmawiać na temat stanu pacjenta i przekazywać informacje, dotyczące rokowań.
4. Na czym polega opieka paliatywna?
- higiena osobista chorego,
- zmiany pozycji pacjenta,
- pielęgnacja skóry,
- masaże wodne i ręczne,
- higiena jamy ustnej,
- profilaktyka i leczenie odleżyn,
- zmniejszanie lub likwidowanie bólu,
- przekazywanie informacji odnośnie choroby,
- podawanie leków,
- obsługa aparatury,
- wsparcie żywieniowe,
- wsparcie psychologiczne,
- interwencje w zagrażających życiu stanach nagłych
- zapobieganie objawom i skutkom ubocznym zastosowanego leczenia.
Lekarz i pielęgniarka są zaopatrzeni w obszerną torbą z lekami, które pomagają w zwalczaniu bólu, redukują wymioty, zmniejszają gorączkę lub znieczulają miejscowo.
Wśród asortymentu nie brakuje opioidów, neuroleptyków, kortykosteroidów, benzodiazepin, rękawiczek, wenflonów, igieł, strzykawek, cewników czy opatrunków. Dodatkowo rodzina może wypożyczyć z poradni medycyny paliatywnej materace przeciwodleżynowe, koncentratory tlenu czy sprzęt rehabilitacyjny.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
