Naparstnica – niebezpieczna czy lecznicza?
Naparstnica, choć owiana złą sławą, a przy tym piękna, jest znaną rośliną leczniczą. W medycynie ludowej wykorzystywana była od wieków, ale z zachowaniem dużej ostrożności. Kiedy zaleca się stosować leki z naparstnicą? Czy zatrucie naparstnicą jest niebezpieczne?
1. Naparstnica w Polsce
Naparstnica to roślina zielna z rodziny babkowatych. Rośnie na terenie całej Europy i Azji – w lasach, szczególnie świerkowych, na polanach śródleśnych i na łąkach. Są różne jej rodzaje, z których najpopularniejsze to naparstnica purpurowa, naparstnica zwyczajna oraz naparstnica wełnista.
Naparstnica w ogrodzie jest rośliną często spotykaną. Jej kwiaty stanowią piękną ozdobę balkonu i tarasu. Dawniej wierzono, że chroni dom i jego mieszkańców.
W naszym kraju naparstnica purpurowa znajduje się pod ochroną. Uprawia się ją na potrzeby przemysłu farmaceutycznego.
2. Zastosowanie naparstnicy w medycynie
W naparstnicy główną substancją leczniczą są glikozydy nasercowe. Wykazują one zdolność pobudzania pracy serca. Zwiększają siłę skurczu mięśnia sercowego przy jednoczesnym obniżeniu jego częstotliwości (zwolnienie tętna). Serce pracuje więc bardziej ekonomicznie. Leki z naparstnicą znalazły zastosowanie w leczeniu niewydolności krążenia, migotania przedsionków, niewydolności mięśnia sercowego, dusznicy sercowej. Wspomagają też serce po przebytych chorobach zakaźnych.
Preparaty z naparstnicy działają też moczopędnie, wspomagają leczenie chorób wątroby i śledziony oraz epilepsji, łagodzą nudności i objawy nerwicy.
Trzeba jednak pamiętać, że samodzielne przygotowywanie leków z naparstnicą jest niemożliwe i skrajnie niebezpieczne. Samo dotykanie liści tej rośliny może spowodować podrażnienie skóry, bóle głowy i nudności, które to objawy wymagają kontaktu z lekarzem. Nigdy nie wolno spożywać jakichkolwiek preparatów z naparstnicą, które zostały przygotowane przez amatorów lub są sprzedawane w Internecie. Nalewka z naparstnicy, choć polecana przez niektórych zielarzy, nigdy nie może być stosowana na własną rękę.
3. Objawy zatrucia naparstnicą
Glikozydy naparstnicy są substancją bardzo silnie działającą, przez co ich stosowanie jest możliwe wyłącznie w ściśle określonych przez lekarza dawkach. Są przepisywane na receptę.
Zatrucie naparstnicą objawia się m.in. szumami w uszach, sinicą, osłabieniem wzroku, nudnościami i wymiotami, dusznościami, porażeniem mięśni oraz objawami depresji. Skutki uboczne naparstnic są więc bardzo niebezpieczne, w skrajnych przypadkach mogą doprowadzić do zatrzymania akcji serca.
Zatrucie naparstnicą w EKG objawia się m.in. bradykardią zatokową, zwolnieniem rytmu komór do 40–60/min, blokiem przedsionkowo-komorowym I stopnia.
Istnieje bardzo cienka granica między właściwościami leczniczymi naparstnicy a efektem toksycznym. Ma ona ponadto tendencje do odkładania się w organizmie. Wyciąg z naparstnicy nie może być też łączony z wieloma substancjami czynnymi, m.in. witaminą C, salicylanami, penicyliną, neomycyną czy kortykosteroidami. Stosowanie preparatów ją zawierających powinno się odbywać pod ścisłą kontrolą lekarza.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
