Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (874 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (403 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Nowotwory – czy są zapisane w genach?

Avatar placeholder
25.02.2017 20:29
Wczesne wykrycie raka piersi zwiększa szanse na wyleczenie
Wczesne wykrycie raka piersi zwiększa szanse na wyleczenie (123RF)

Za większość nowotworów odpowiedzialne są wady w genach. Najczęściej pojawiają się wskutek czynników zewnętrznych (np. palenie papierosów), jednak u ok. 5-10 proc. ludzi mają podłoże dziedziczne. By ocenić ryzyko wystąpienia nowotworu, warto wykonać specjalne testy DNA i poradzić się lekarza genetyka.

1. Uszkodzenie genu – jak powstaje nowotwór?

Nowotwór powstaje w momencie, kiedy mutacje genetyczne zaczynają działać w danej komórce organizmu – wówczas staje się ona komórką rakową. Rozpoczyna się niekontrolowane jej namnażanie, co prowadzi do powstania guza. Wada w genie może pojawić się zarówno jako skutek działania różnego typu czynników (np. papierosy, alkohol, nieprawidłowa dieta, narażenie na promieniowanie UV), jak i być obecna od urodzenia.

Komórki rakowe powstają zwykle wtedy, kiedy w organizmie dochodzi do nagromadzenia się kilku uszkodzeń genetycznych, które pojawiają się stopniowo.

Warto pamiętać, że odziedziczona obecność mutacji w danym genie sprawia jedynie, że dana osoba ma większe predyspozycje do zachorowania. Nie oznacza więc, że na pewno zachoruje. Pojawienie się komórek rakowych w tym przypadku będzie wypadkową predyspozycji rodzinnych i narażenia na inne czynniki.

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Czym jest ból?"
10 czynników, które podnoszą ryzyko zachorowania na nowotwór
10 czynników, które podnoszą ryzyko zachorowania na nowotwór [10 zdjęć]

Czy wiesz, że złe nawyki żywieniowe oraz brak aktywności fizycznej mogą przyczynić się do wystąpienia

zobacz galerię

2. Czy znajdujesz się w grupie ryzyka?

Rodzinne występowanie danego rodzaju nowotworu można podejrzewać, gdy rak zaatakował więcej niż jedną osobę w twojej rodzinie. Ważne jest także to, czy nowotwór występował w rożnych pokoleniach i czy były to guzy złośliwe. O obecności predyspozycji do zachorowania na raka mogą świadczyć także występowanie u członka rodziny więcej niż jednego typu choroby i/lub nowotworu obustronnego (np. w obu piersiach).

Skorzystać z badań DNA warto także wtedy, gdy uszkodzenia genetyczne zwiększające ryzyko zachorowania zostały wykryte u jakiegoś krewnego. Co więcej, rozpoznanie u członka rodziny nowotworu w młodym wieku również może być związane z dziedziczeniem predyspozycji.

Dlaczego? Ryzyko zachorowania na raka u osoby do 30. roku życia wynosi ok. 0,5 proc. Młode osoby chorują więc zwykle wtedy, gdy wadliwy gen obecny jest od urodzenia .

3. Mutacje w genie BRCA1 i/lub BRCA2 – ryzyko wystąpienia raka piersi to nawet 70 proc.

Na świecie najczęściej rozpoznaje się właśnie te mutacje – zwiększające ryzyko zachorowania na raka piersi oraz raka jajnika. U nosicielki mutacji BRCA1 ryzyko wystąpienia raka piersi wynosi 50-70 proc., a raka jajnika – 20-30 proc. Jeśli kobieta posiada natomiast gen BRCA2, nowotwór piersi wystąpi u niej z prawdopodobieństwem 40-50 proc., a jajnika – 10-20 proc.

6 zaskakujących czynników, które zwiększają ryzyko raka piersi
6 zaskakujących czynników, które zwiększają ryzyko raka piersi [6 zdjęć]

Antykoncepcja hormonalna to jeden z najczęściej wybieranych przez kobiety sposobów na zapobieganie ciąży.

zobacz galerię

4. Inne nowotwory występujące rodzinnie to np. rak płuc

Odziedziczenie jednego wadliwego genu odpowiedzialnego za raka płuc sprawia, że ryzyko zachorowania na tę postać nowotworu wynosi 30 proc. Odziedziczenie dwóch wadliwych genów zwiększa to ryzyko aż do 80 proc.

O częstym występowaniu rodzinnym (10-20 proc. wszystkich zachorowań) można mówić także w przypadku nowotworu jelita grubego. Również za ok. 9 proc. przypadków raka prostaty odpowiadają geny dziedziczone. Warto wiedzieć, że w przypadku tego nowotworu większe ryzyko obecne jest nie u synów czy wnuków chorego, a u jego braci. Rodzinnie występujący rak nerki to natomiast ok. 4 proc. przypadków, jednak obejmuje on najczęściej obie nerki.

5. Badanie na obecność wadliwego genu może uratować życie

Realizacja takiego testu umożliwia zyskanie pewności co do tego, czy wadliwy gen obecny jest w organizmie. Szybkie wykrycie pozwoli zmniejszyć ryzyko zachorowania na nowotwór, ponieważ od razu zostanie wdrożona odpowiednia profilaktyka.

Częstsze badania, obserwacja własnego organizmu, minimalizacja innych czynników ryzyka – to wszystko umożliwi całkowite uniknięcie choroby lub rozpoznanie jej we wczesnym stadium, kiedy będzie jeszcze wyleczalna. W wielu przypadkach wykrycie obecności wadliwego genu na wczesnym etapie pozwala więc po prostu uratować życie.

6. Badanie predyspozycji – jak wygląda?

Badanie genetyczne na obecność mutacji w danym genie jest szybkie i bezbolesne. Polega na pobraniu materiału genetycznego (najczęściej wymazu z policzka lub krwi), a następnie przeanalizowaniu DNA badanej osoby. Specjalista może wtedy stwierdzić, czy występują jakieś mutacje. Tego typu testy można wykonać w poradniach genetycznych lub w centrach onkologicznych.

7. Porada genetyka – pomoże ocenić ryzyko wystąpienia raka

Po otrzymaniu rezultatu badań genetycznych warto udać się do lekarza genetyka. Na podstawie przedstawionych wyników oraz wywiadu rodzinnego specjalista oceni ryzyko wystąpienia danego nowotworu. Przedstawi również schemat dalszego postępowania, który obejmuje m.in. kolejne badania oraz profilaktykę.

Z porady genetyka można skorzystać także przed realizacją badania genetycznego, przedstawiając mu wyniki innych badań, medyczną historię rodziny i swoje wątpliwości. Przekaże on wtedy informacje na temat dostępnych badań i podpowie, które z nich warto wykonać.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze