Polip - rodzaje, przyczyny, objawy, leczenie polipów jelita

Polipowatość jelita grubego to uwypuklenie błony śluzowej jelita grubego do wewnątrz. Polipy jelita grubego mogą mieć charakter nowotworowy, ale nie jest tak we wszystkich przypadkach. Występowanie licznych zmian, szczególnie o charakterze gruczolaków jest charakterystycznym objawem rodzinnej polipowatości jelita grubego. Można o niej mówić, gdy liczba polipów w całym jelicie grubym przekracza 100. Tak duża ich ilość jest zazwyczaj uwarunkowana genetycznie i w większości przypadków prowadzi do raka jelita grubego. Warto jednak wiedzieć, że polipy mogą pojawić się też w macicy czy nosie.

1. Co to jest polip?

Zmiany wyglądem przypominające balonik, wyrastające z błon śluzowych – to właśnie polipy. Dzielimy je na:

• polipy uszypułowane - zmiany posiadające rodzaj „nóżki”,
• polipy nieuszypułowane - narośl na powierzchni śluzówki.

Zobacz film: "Kolonoskopia sposobem na wykrycie raka?"

Polipy najczęściej spotykane są w górnych drogach oddechowych: nos, zatoki, macica, żołądek, jelito grube. Przyczyny występowania polipów mogą być związane ze skłonnością do ich dziedziczenia i zaburzeniami rozwojowymi (np. zespołem Gorlina). Polip to zmiana nienowotworowa, jeśli jednak będzie zlekceważona, może stać się złośliwa.

2. Polip żołądka

Ten rodzaj polipa również może przekształcić się w nowotwór. U kogo zazwyczaj pojawiają się polipy żołądka? U osób po 60. roku życia, stosujących niezbyt zdrową dietę – ubogą w warzywa, owoce, natomiast obfitującą w niezdrowe tłuszcze.

Często polipom żołądka towarzyszy choroba wrzodowa, mogą też współistnieć z zakażeniem bakterią Helicobacter pylori. Zmiany muszą zostać usunięte chirurgicznie.

3. Polip macicy

Polipy, które rozrastają się w narządach rodnych kobiet często nie dają żadnych objawów. Dopiero, gdy osiągną znaczne rozmiary, mogą wystąpić pewne symptomy, takie jak krwawienia pomiędzy miesiączkami, po stosunku, problemy z zajściem w ciążę, a nawet poronienia.

Polipy mogą rozwinąć się w szyjce macicy, wykrywa się je w trakcie badania ginekologicznego. Mogą też powstać wewnątrz macicy (polipy endometrialne). O ich istnieniu można dowiedzieć się dzięki USG.

Na polipy macicy częściej cierpią kobiety po menopauzie, najpierw leczy się je terapią hormonalną. Jeżeli rezultaty będą niezadowalające specjalista skieruje pacjentkę na zabieg wyłyżeczkowania lub histeroskopii.

4. Polip nosa

Polipy nosa najczęściej rosną przy ujściu zatok do nosa. Powstają one często u osób zmagających się z astmą oskrzelową lub nadwrażliwością na salicylany. Objawy, świadczące o rozwinięciu się zmian to niedrożność nosa i brak możliwości swobodnego oddychania. Polipy mogą też przyczynić się do deformacji nosa. Jak je wyleczyć? Jedyna metoda to zabieg operacyjny przy użyciu endoskopu.

5. Polip krtani

Nauczyciele, osoby śpiewające, czyli wszystkie te osoby, które pracują głosem są w grupie ryzyka. Polipy krtani mogą rozwinąć się też u nałogowych palaczy. Mogą być one przyczyną chrypy i duszności, a także przeobrazić się w nowotwór. Po rozpoznaniu muszą być usunięte operacyjnie.

6. Polip jelita grubego

Tego rodzaju polip nie daje zazwyczaj żadnych objawów, dlatego jest wykrywany przypadkowo w trakcie badań, np. kolonoskopii. Polipy w jelicie grubym po dłuższym okresie, gdy nie są leczone przekształcają się w nowotwory.

Jest to główny powód do ich usunięcia podczas zabiegu chirurgicznego. Później bardzo ważne jest przestrzeganie zdrowej diety i regularne wykonywanie kolonoskopii. Zmiany mogą pojawić się również w jelicie cienkim, zazwyczaj wtedy wywołują krwawienia z przewodu pokarmowego.

6.1. Rodzaje polipów jelita grubego

Istnieją różne podziały polipów w jelicie grubym.

• kształt: polipy uszypułowane i siedzące,
• budowa komórkowa: polipy nowotworowe i nienowotworowe.

Polipy nowotworowe:

• gruczolak,
• rak - związany z zespołem polipowatości rodzinnej.

Polipy nienowotworowe:

• młodzieńcze,
• Peutza i Jeghersa,
• zapalne,
• hiperplastyczne,
• tworzące się pod błoną śluzową.

6.2. Przyczyny polipów jelita grubego

Jak dotąd nie udało się odkryć przyczyny powstawania polipów jelita grubego, w rzadkich przypadkach mogą być dziedziczne. Wiele polipów diagnozowanych u młodych ludzi rozwija się od dzieciństwa. Badania przesiewowe u dzieci z większych grup ryzyka wykonuje się od 12. roku życia. Polipy występują zazwyczaj około 30. roku życia i dotyczą 7% populacji.

6.3. Objawy polipów jelita grubego

Do najczęstszych objawów polipów jelita grubego zalicza się ból brzucha. Bardzo często bywa on ciężki, a chory nie jest w stanie opisać dokładnego miejsca skąd pochodzi. Kobiety często mylą go z bólem menstruacyjnym, natomiast mężczyźni z zapaleniem pęcherza moczowego.

Kolejnym objawem jest krwawienie z odbytu. Krew obserwuje się najczęściej w stolcu. Bardzo często krwawienie to jest tak silne, że doprowadza do anemii w wyniku braku odpowiedniej ilości żelaza w organizmie.

Ponadto może pojawić się także śluz w kale. Polipy jelita grubego wiążą się również z uczuciem zwiększonego parcia na stolec. Innym objawem są też biegunki.

6.4. Leczenie polipów jelita grubego

Leczenia polipowatości jelita grubego dokonuje się zazwyczaj w czasie kolonoskopii. Zabieg ten odbywa się za pomocą cienkiego instrumentu, wprowadzonego po endoskopii.

Szyjkę polipa łapie się pętlą instrumentu i oddziela od ściany jelita, wykonując elektrokoagulację naczyń krwionośnych, aby uniknąć krwawienia. Usunięty w całości polip jest badany w pracowni histopatologicznej.

Czasami konieczne jest wykonywanie kontrolnych badań endoskopowych co 1-2 lata - dla sprawdzenia, czy nie tworzą się nowe zmiany. Jeśli jednak średnica polipa jest większa niż 3-4 cm zaleca się chirurgiczne otwarcie powłok brzucha.

Jeśli chodzi natomiast o rodzinną polipowatość jelita grubego należy usunąć całe jelito grube, gdyż ryzyko raka u chorych między 30. a 40. rokiem życia wynosi sto procent.

Dieta przy polipach jelita grubego powinna przede wszystkim zawierać dużo błonnika pokarmowego, a zatem powinny się w niej znaleźć otręby, warzywa strączkowe (groch, fasola, bób, soja), orzechy, ciemne makarony, pieczywo razowe, oraz kasze, szpinak i ziemniaki.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.