Trwa ładowanie...

Prototekoza – co warto wiedzieć

Avatar placeholder
16.11.2020 13:43
Prototekoza jest rzadką chorobą zakaźną, którą wywołują glony pozbawione chlorofilu
Prototekoza jest rzadką chorobą zakaźną, którą wywołują glony pozbawione chlorofilu (123rf)

Prototekoza jest rzadką chorobą zakaźną, którą wywołują glony pozbawione chlorofilu, należące do grupy Prototheca. Infekcja powstaje wskutek wniknięcia patogenów do skóry, co wywołuje miejscowe zakażenie w obrębie skóry, tkanki podskórnej lub w tkankach położonych głębiej. Co warto wiedzieć?

spis treści

1. Co to jest prototekoza?

Prototekoza (łac. protothecosis) to rzadka choroba wywołana przez pozbawione chlorofilu glony należące do rodzaju Prototheca (rodzina Chlorellaceae). Infekcja przez nie wywołana może wystąpić zarówno u ludzi, jak i u zwierząt: tak domowych, jak i dzikich (zarówno psów i kotów, kóz czy koni, jak i jeleni czy nietoperzy).

Prototheca to tlenowe, jednokomórkowe organizmy eukariotyczne, które w drodze ewolucji przystosowały się do pasożytniczego trybu życia i w związku z tym utraciły chlorofil. Po raz pierwszy wyhodowane zostały w 1880 roku przez Zopfa i Kuhna. W latach 40. XX wieku naukowcy doprowadzili do zakażenia (z ich udziałem) u zwierząt laboratoryjnych, a w roku 1952 roku opisano udział Prototheca w rozwoju chorób bydła. Pierwszy przypadek prototekozy u ludzi został zanotowany w roku 1964 roku. Opisali ją: Davies, Spencer i Wakelin. Infekcja dotyczyła zmian skórnych u rolnika ze Sierra Leone.

Zobacz film: "Niebezpieczne domowe przetwory. Uważaj na jad kiełbasiany"

Dziś wiadomo, że glony należące do rodzaju Prototheca wywołują u ludzi i wielu gatunków zwierząt domowych oraz dzikich choroby zwane prototekozami. O ile za większość przypadków prototekozy u ludzi odpowiada Prototheca wickerhamii, o tyle głównym czynnikiem etiologicznym choroby u zwierząt jest Prototheca zopfii.

2. Przyczyny prototekozy

Zakażenia glonami Prototheca mają charakter egzogenny i powstają w następstwie bezpośredniej inwazji drobnoustroju do tkanek lub narządów. Badania wskazują, że Prototheca mogą zarażać ludzi poprzez kontakt z potencjalnymi źródłami zakażenia lub przez traumatyczne wszczepienie genów. Najczęstszą drogą zakażenia glonami Prototheca stanowi kontakt z zanieczyszczoną wodą, poprzedzony urazem mechanicznym (na przykład otarciem czy skaleczeniem).

Do infekcji dochodzi wskutek wniknięcia patogenów do skóry, co wywołuje umiejscowione zakażenia w obrębie skóry, tkanki podskórnej lub w tkankach głębiej leżących (pochewki ścięgien, tkanka mięśniowa).

3. Objawy protothecosis

Prototekozy ludzi najczęściej obserwowane są w trzech postaciach klinicznych. To postać skórna stawowa i protektozy układowe.

Postać skórna to infekcja, która obejmuje skórę i tkankę podskórną, głównie odsłoniętych części ciała, takich jak kończyny, szyja czy głowa. Pojawiają się wykwity skórne:

  • brodawkowate,
  • tarczki,
  • guzki,
  • grudki o podłożu rumieniowym,
  • zmiany opryszczkowate,
  • zmiany powierzchniowo-wrzodziejące,
  • depigmentacja skóry.

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Postać stawowa obejmuje zapalenie kaletki wyrostka łokciowego. Z kolei prototekozy układowe, czyli uogólnione, dotyczą pacjentów o obniżonej odporności, szczególnie chorujących na nowotwory, AIDS czy cukrzycę, po transplantacjach, dializach lub terapii kortykosteroidami.

W wyniku rozprzestrzeniania się patogenu w organizmie mogą pojawić się stany zapalne: gałki ocznej, otrzewnej, wątroby i dróg żółciowych, płuc czy dróg moczowych. Algemia, czyli obecność glonów we krwi, może prowadzić do ogólnoustrojowej reakcji zapalnej, czyli sepsy.

4. Rozpoznanie i leczenie

Choroby wywoływane u ludzi przez algi są zjawiskiem niezwykle rzadkim. U człowieka co najmniej połowa przypadków prototekozy to infekcje skórne. Najrzadsze są prototekozy układowe.

Rozpoznanie infekcji jest możliwe po wykonaniu posiewu lub badaniu histopatologicznym. Polega on na pobraniu materiału biologicznego od pacjenta i przeniesieniu go na odpowiednie podłoże mikrobiologiczne. W rezultacie można uzyskać pojedyncze, odseparowane kolonie bakterii lub grzybów. Posiew jest podstawą do identyfikacji drobnoustrojów. W diagnostyce przydatny jest również preparat mikroskopowy.

Leczenie zapalenia wywołanego przez algi jest niezwykle trudne, ponieważ wykazują one szczególną odporność zarówno na antybiotyki, jak i środki dezynfekujące. Nieskuteczne okazują się również środki przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne. Czynnikiem, który odpowiada za odporność alg najpewniej jest obecna w ścianie komórkowej sporopollenina.

Terapia prototekoza polega na chirurgicznym usunięciu zmiany oraz dożylnym stosowaniu amfoterycyny B. Najtrudniejsze do leczenia są prototekozy uogólnione, ponieważ dotyczą pacjentów upośledzonych immunologiczne. To dlatego ich terapia często nie jest skuteczna.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze