Scyntygrafia receptorowa – na czym polega i kiedy wykonuje się to badanie
Scyntygrafia receptorowa to obrazowe badanie diagnostyczne, w którym narządy wewnętrzne zostają uwidocznione za pomocą izotopów promieniotwórczych. Wykonuje się ją głównie w przypadku choroby nowotworowej. Co warto o niej wiedzieć?
1. Co to jest scyntygrafia receptorowa?
Scyntygrafia receptorowa to badanie obrazowe, które pozwala na ocenę obecności i rozmieszczenia receptorów somatostatynowych w tkankach. Dlaczego to ważne? Duża gęstość receptorów wskazuje na patologiczny charakter tkanki.
Może wskazywać na obecność gruczolaków przysadki, guzów neuroendokrynnych przewodu pokarmowego, ziarniniaków czy ognisk aktywacji leukocytów w przebiegu chorób z autoimmunizacji.
Scyntygrafia receptorowa jest pomocna szczególnie w diagnostyce guzów neuroendokrynnych (NET). Badanie na drodze scyntygrafii należy do dziedziny medycyny nuklearnej.
Scyntygrafię wykonuje się tylko na zlecenie lekarza. Oznacza to, że do przeprowadzenia badania konieczne jest skierowanie od lekarza specjalisty (dokładnie tak samo, jak w przypadku badania RTG czy innych badań wykorzystujących promieniowanie jonizujące).
2. Na czym polega badanie scyntygraficzne?
Scyntygrafia receptorowa jest bardzo czułą metodą obrazowania wnętrza organizmu. To rodzaj badania scyntygraficznego, które polega na wstrzyknięciu substancji chemicznej (izotop), której aktywność jest rejestrowana za pomocą kamery, a także komputera.
Scyntygrafia to jedna z nieinwazyjnych metod diagnostycznych, której istotą jest tworzenie obrazów zmian fizjologicznych oraz patologicznych zachodzących w ciele człowieka za pomocą izotopów promieniotwórczych.
Umożliwia ocenę morfologiczną (położenie, wielkość, kształt, strukturę) i funkcjonalną (przepływ, zdolność gromadzenia) narządu. W badaniach scyntygraficznych wykorzystuje się niewielkie dawki izotopów emitujących promieniowanie, zwykle połączone ze związkami chemicznymi prowokującymi ich gromadzenie w określonym narządzie.
Radioizotopy używane w badaniach scyntygraficznych emitują promieniowanie gamma. Ich kumulacja pozwala na zaobserwowanie ewentualnych nieprawidłowości w funkcjonowaniu określonej części ciała.
3. Przebieg scyntygrafii receptorowej
Badania scyntygraficzne przeprowadza się w pracowniach medycyny nuklearnej. Pacjent przyjmuje pozycję leżącą. Zostaje umieszczony w urządzeniu do rejestracji izotopu (które swoim kształtem przypomina tomografu).
Następnie zostaje mu wstrzyknięty izotop, naśladujący białko naturalnie łączące się w ciele badanego z wybranym receptorem. Do substancji przyłączony jest radioizotop emitujący promieniowanie jonizujące. Obserwuje się go za pomocą kamery transmitującej obraz do komputera.
Cały proces rejestrowany jest przez specjalne urządzenie zwane gamma-kamerą, a odczyty są przetwarzane komputerowo na trójwymiarowy obraz. Zostaje on zarejestrowany w postaci cyfrowej. Przedstawia rozkład nagromadzenia izotopu w organizmie.
Zobacz także:
4. Wskazania do badania
Scyntygrafia to badanie obrazowe, które zleca się najczęściej przy podejrzeniu lub występowaniu guzów neuroendokrynnych. Tym samym wskazaniem do wykonania scyntygrafii receptorowej jest:
- ustalenie lokalizacji nowotworu,
- ocena stadium zaawansowania nowotworu,
- podejrzenie przerzutów nowotworowych,
- podejrzenie nowotworów neuroendokrynnych (NET),
- zaplanowanie leczenia (w tym ustalenie, czy należy podawać analogi somatostatyny. To podstawowe leki w terapii NET),
- ocena efektów dotychczasowego leczenia.
5. Jak się przygotować do badania?
Zwykle na 2-3 dni przed badaniem należy przejść na dietę płynną i zadbać o optymalne nawodnienie. Pacjent powinien być na czczo i po wypróżnieniu w dniu poprzedzającym badanie.
Badania nie wykonuje się u kobiet karmiących dzieci piersią oraz ciężarnych. To dlatego przed skierowaniem na badanie należy wykluczyć ciążę. Lekarz może zalecić przyjęcie środków przeczyszczających, a także o tymczasowe odstawienie leków (jeśli przyjmuje analogi somatostatyny).
Pacjenci z dolegliwościami bólowymi związanymi z chorobą nowotworową powinni przyjąć przed badaniem zalecone leki przeciwbólowe.
Na czas badania należy:
- wyłączyć i odłożyć telefon,
- założyć luźne ubrania bez metalowych części,
- zdjąć biżuterię, zegarki, pasek.
Scyntygrafia receptorowa jest w pełni bezpieczna, a izotopy po krótkim czasie wydalane są z organizmu. Po zakończeniu badania należy pić duże ilości płynów w celu wypłukania substancji z organizmu, często opróżniać pęcherz moczowy. Ze względów bezpieczeństwa, w miarę możliwości, do następnego dnia zaleca się unikanie kontaktu z dziećmi oraz kobietami w ciąży.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.