Terapia protonowa wątroby
Terapia protonowa to jedna z form radioterapii, która może być wykorzystywana w leczeniu różnych litych guzów, włączając w to nowotwory wątroby. W tym zabiegu radiologicznym wykorzystywana jest wiązka protonów - dodatnio naładowanych cząstek, które dobrze przenikają przez skórę do wątroby. Protony uszkadzają DNA komórki nowotworowej, przez co niemożliwy jest podział komórki nowotworowej, a nawet następuje jej śmierć. Obecnie badana jest skuteczność terapii protonowej w porównaniu z procedurą medyczną, jaką jest klasyczna radioterapia.
1. Na czym polega terapia protonowa?
Terapia protonowa jest rodzajem radioterapii, wykorzystującej promieniowanie jonizujące. Wiązki protonów kierowane są za pomocą akceleratora cząstek do zmienionego chorobowo miejsca. Dodatnio naładowane cząstki wnikają do komórek patologicznych, niszczą DNA komórek nowotworowych i w konsekwencji doprowadzają do ich śmierci lub zahamowania dalszego rozwoju. Komórki nowotworowe posiadają duży współczynnik podziału oraz małą zdolność do naprawy swojego uszkodzonego DNA. Właściwości te zostały właśnie wykorzystane w terapii protonowej.
Protony, ze względu na swoją dużą masą nie ulegają dużemu rozproszeniu w tkance. Wiązki protonów skupiają się jedynie na leczonym guzie, niewielka ich ilość przenika na dalsze odległości, dlatego też skutki uboczne takiej procedury medycznej nie są znaczne. Akceleratory wykorzystywane do terapii protonowej zazwyczaj wytwarzają wiązki protonów o energii w zakresie od 70 do 250 MeV. Użyta energia zależna jest od lokalizacji guza.
2. Jak wygląda terapia protonowa wątroby?
Technika ta pozwala dostarczyć wysoką dawkę promieniowania do określonego miejsca. Pacjenci poddawani tej terapii powinni mieć małego guza (poniżej 5 cm). Dobrze, jeżeli na każdej sesji są usytuowani w takiej samej pozycji. Terapia protonowa prowadzona jest codziennie przez 15 dni.
Rak wątroby zalicza się do klasy nowotworów, w których zabieg działania protonami musi być odpowiednio precyzyjny. Zostaje tutaj ograniczona dawka protonów, aby zapobiec znacznemu uszkodzeniu tkanek zdrowych, a więc ograniczeniu działań niepożądanych.
Nie ma jeszcze wielu danych pozwalających ocenić efektywność terapii odnośnie do raka wątroby. Dawka protonów jest podobna do typowej dawki promieniowania przy klasycznej radioterapii, dlatego też ciężko jest obecnie stwierdzić jej lepszą skuteczność. Wstępne dane z USA wskazują podobną skuteczność tej terapii, jak w przypadku chemioembolizacji lub ablacji. Nie wiadomo jednak, czy tego typu leczenie promieniowaniem przedłuża życie pacjenta. Wykazano w badaniach, że wiązka protonów przenika przez skórę w ok. 75%, w porównaniu z promieniowaniem rentgenowskim, które przechodzi w ok. 60%. Wynika z tego, że terapia protonowa w większym stopniu uszkadza skórę, ale w zamian za to, w porównaniu z klasyczną radioterapią, mniej uszkadza tkanki wokół chorej tkanki.
Terapia protonowa jest stosowana od prawie 40 lat w leczeniu nie tylko raka wątroby, ale innych nowotworów, jak guzy oka, rak prostaty czy mięsaki, dając dobre rezultaty. Jedyną przeszkodą w jej stosowaniu jest bardzo wysoki koszt urządzeń potrzebnych do przeprowadzenia takiej procedury medycznej. Dlatego też cena takiego badania jest wysoka i niedostępna dla zwykłego pacjenta.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.