Transplantolog - kim jest i czym się zajmuje?
Transplantolog to lekarz specjalizujący się w przeszczepianiu narządów. W Polsce pierwszy zabieg transplantologiczny wykonano pod koniec lat 60 XX wieku. Ta dziedzina medycyny rozwija się bardzo prężnie i często jest jedynym sposobem na uratowanie pacjentowi życia. Kim jest transplantolog i czym dokładnie się zajmuje?
1. Kim jest transplantolog?
Transplantolog to lekarz, który specjalizuje się w chirurgii związanej z przeszczepianiem narządów. Transplantolog umożliwia wymianę nieprawidłowo funkcjonującego narządu lub organu na inny - od dawcy nieżyjącego, który zgodził się przed śmiercią na pobranie organów lub żyjącej, jeśli jest to np. przeszczep nerki.
Aby dokonać przeszczepu, transplantolog musi wykonać pacjentowi szereg badań i określić jego grupę krwi, ponieważ to na tej podstawie biorcy organów dopasowywani są do dawców. Dobrze, jeśli jest to najbliższa rodzina, ponieważ ważne jest, aby biorca i dawca byli możliwie jak najbardziej podobni genetcznie.
Transplantolog musi mieć szeroką wiedzę medyczną na temat całego organizmu. Musi także być zapoznany z zagadnieniami genetycznymi, ponieważ to pozwala dopasować biorcę i dawcę przeszczepu. Specjalizacja transplantologiczna nie należy do łatwych, niemniej jest to wyjątkowo potrzebna dziedzina nauk medycznych, która niejednokrotnie pozwoliła uratować pacjentom życie.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
2. Historia transplantologii w Polsce
Transplantologia to w Polsce dość młoda dziedzina, która zaczęła się rozwijać w latach 60 XX wieku. Wtedy to miał miejsce pierwszy przeszczep nerki - od zmarłego dawcy w Warszawie oraz od żywego we Wrocławiu. Bardzo długo problemem było odrzucanie przeszczepu przez organizm biorcy. Dopiero 30 lat po przeprowadzenie pierwszej takiej operacji, w roku 1983, pierwszy raz zastosowano jeden z leków immunosupresyjnych - cyklosporynę - aby zapobiec odrzucaniu przeszczepu.
Bardzo ważną datą jest rok 1985, w którym przeprowadzono pierwszą udaną operację przeszczepu serca - dokonał tego prof. Zbigniew Religa w swojej klinice w Zabrzu. Ponad dekadę później, w 2006 roku w Trzebnicy pierwszy raz przeszczepiono kończynę górną, natomiast w 2013 roku - całą twarz.
3. Przeszczep narządów a prawo
W Polsce funkcjonuje zapis prawny, który mówi o tzw. domniemanej zgodzie. Chodzi o to, że jeśli stwierdzono u pacjenta śmierć mózgową, uznaje się, że zgoda na pobranie narządów jest domniemana. Można zastrzec, że nie chcemy oddawać swoich narządów, wówczas należy wpisać się do Centralnego Rejestru Sprzeciwu. Sprzeciw można także wyrazić pisemnie i nosić przy sobie. Można także wyrazić to w formie ustnej, ale potrzebna jest przynajmniej dwójka świadków.
Wobec tego lekarze, pomimo domniemanej zgody, mają obowiązek zapytać bliskich, czy zmarły nigdy nie wyraził takiego sprzeciwu.
4. Kontrowersje związane z transplantologią
Pomimo że ok. 90% przeszczepów kończy się sukcesem, jednak zawsze istnieje ryzyko, że organizm odrzuci nowy narząd i będzie próbował go zwalczyć, ponieważ uzna go za obce i wrogie komórki. W związku z tym transplantologia wciąż budzi kontrowersje i mnóstwo osób nadal obawia się poddać takiej operacji lub zgodzić się na przeszczep u bliskiej osoby.
Pacjenci z przeszczepionymi organami mogą po operacji przeżyć od kilku do kilkunastu lat - zależy to od wielu czynników, w tym także stylu życia pacjenta i towarzyszących chorób.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
