Trwa ładowanie...

Zespół Treachera Collinsa – przyczyny, objawy i leczenie

Avatar placeholder
19.08.2021 15:54
Zespół Treachera Collinsa to wrodzone zaburzenie rozwoju twarzoczaszki.
Zespół Treachera Collinsa to wrodzone zaburzenie rozwoju twarzoczaszki. (Obraz Free-Photos, Pixabay )

Zespół Treachera Collinsa, czyli dyzostoza twarzowo-żuchwowa, to wrodzone zaburzenie rozwoju twarzoczaszki o podłożu genetycznym. Choroba prowadzi do wielu deformacji w obrębie twarzy i głowy. Przejawia się znacznie pomniejszoną żuchwą, zniekształconymi (skośnymi) oczami oraz zniekształconymi (lub brakiem) małżowinami usznymi. Na czym polega leczenie?

spis treści

1. Co to jest zespół Treachera Collinsa?

Zespół Treachera Collinsa, znany również jako dyzostoza twarzowo-żuchwowa, w skrócie TCS (od ang. Treacher Collins Syndrome) to rzadki, występujący raz na kilkadziesiąt tysięcy urodzeń zespół wad wrodzonych o podłożu genetycznym. Choroba prowadzi do wielu deformacji w obrębie twarzy i głowy.

Po raz pierwszy chorobę opisał w roku 1900 brytyjski chirurg i okulista Edward Treacher Collins. Jej inna spotykana nazwa to zespół Franceschettiego, Zwahlena i Kleina.

2. Przyczyny zespołu Treachera Collinsa

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Czym jest ból?"

TCS rocznie występuje z częstością 1/50 000 żywych urodzeń. Przyczyną zaburzenia może być mutacja w obrębie piątego chromosomu. Około 40 procent pacjentów dziedziczy wadliwy gen od jednego z rodziców. Zdarza się jednak, ze wada powstaje de novo.

W występującym najczęściej typie 1 zespołu Treachera-Collinsa obserwuje się zbyt małą ilość (tzw. haploinsuficjencję) produktu genu TCOF1 – białka o nazwie Treacle.

Ustalono, że podczas rozwoju zarodkowego prowadzi to do zmniejszenia liczby komórek prekursorowych grzebienia nerwowego migrujących do I i II łuku gardłowego (skrzelowego). Skutkiem są wady twarzoczaszki i opóźnienie wzrastania.

3. Objawy dyzostozy twarzowo-żuchwowej

Osoby z zespołem Treachera-Collinsa wyróżnia charakterystyczny wygląd twarzy. Jak wygląda osoba obarczona TCS? Ma zmniejszoną żuchwę, zniekształcone (skośne) oczy, rozszczepione powieki, brak policzków (niedorozwój kości jarzmowych), niedorozwój (lub braki) małżowin usznych oraz ucha wewnętrznego.

Stwierdza się również rozszczep podniebienia i zniekształcenia nosa. Typowe objawy zespołu Treachera-Collinsa to:

  • dysmorfia twarzy z obustronną i symetryczną hipoplazją kości policzkowych i dolnego brzegu oczodołu oraz żuchwy,
  • znacząca hipoplazja tkanek miękkich występująca w okolicach szczęki górnej, dolnego brzegu oczodołu oraz policzków,
  • cofnięcie żuchwy ku tyłowi, tyłożuchwie, których skutkiem jest nieprawidłowy rozwój zębów, często manifestujący się zgryzem otwartym przednim,
  • nieprawidłowości w stawie skroniowo-żuchwowym, prowadzące do ograniczenia możliwości otwierania ust o różnym nasileniu,
  • antymongoidalne ustawienie szpar powiekowych,
  • rozszczep dolnej powieki z brakiem obecności rzęs na dolnej powiece,
  • nieprawidłowości ucha zewnętrznego, takie jak mikrocja i anocja, atrezja zewnętrznego przewodu słuchowego i wady kosteczek słuchowych, prowadzące do przewodzeniowej utraty słuchu,
  • rozszczep podniebienia, podniebienie gotyckie.

We wczesnych latach życia z powodu zwężeń górnych dróg oddechowych i ograniczeń w otwieraniu ust mogą narastać problemy z oddychaniem i jedzeniem.

Rzadziej występujące objawy to chrzęstniaki śródkostne i/lub przeduszne przetoki, nieprawidłowości kręgosłupa i serca oraz obustronne rozszczepy spoideł.

Dzieci z zespołem Treacher’a-Collins’a rodzą się zazwyczaj o czasie, z prawidłową długością i masą ciała oraz z normalnym obwodem główki. Charakterystyczne wady twarzoczaszki są obecne już od urodzenia. Co ważne - rozwój intelektualny małych pacjentów z zespołem Treachera-Collinsa jest prawidłowy.

4. Leczenie zespołu Treachera-Collinsa

Diagnoza TCS opiera się na objawach klinicznych oraz badaniach uzupełniających. Chorobę można zdiagnozować już prenatalnie, podczas rutynowo przeprowadzanego badania ultrasonograficznego płodu (USG) w II trymestrze ciąży.

Rozpoznanie można potwierdzić badaniem molekularnym. Diagnostyka różnicowa obejmuje zespoły Nagera i Millera oraz zespół Goldenhara. Aby móc normalnie funkcjonować, osoby z zespołem Treachera-Collinsa potrzebują nie tylko skomplikowanych operacji, ale i wsparcia rodziny oraz psychologa.

Leczenie jest wielokierunkowe. Dla łagodniejszych form choroby rokowanie jest pomyślne pod warunkiem przeprowadzenia odpowiedniego leczenia. Wykonuje się w tym celu wiele operacji (w różnym wieku).

To na przykład korekcja rozszczepionego podniebienia (przed ukończeniem 2. roku życia), operacja plastyczną powiek (około 2-3 rok życia), rekonstrukcja kości jarzmowych (około 6-7 roku życia), rekonstrukcja szczęki i podbródka (około 14-16 rok życia), operacja plastyczna uszu (8-14 rok życia) czy zabiegi ortognatyczne w obrębie szczęki (około 14-16 roku życia).

Zobacz także:

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze