Badanie izotopowe
Badanie izotopowe, nazywane także scyntygrafią, polega na wprowadzeniu do organizmu środków chemicznych (zwanych radioizotopami), cyfrowej obserwacji ich rozpadu i graficznym przedstawieniu tego rozmieszczenia. Najczęściej używanym radioizotopem jest technet-99m, rzadziej używa się jodu-131, talu-201 i galu-67. Wszystkie wymienione radioizotopy nie są bardzo szkodliwe dla organizmu. Wprowadzona dawka nie przekracza dwukrotnie dawki rentgenowskiego badania płuc.
1. Przebieg badania izotopowego
Radioizotop jest podawany pacjentowi najczęściej dożylnie, rzadziej doustnie. W wielu przypadkach nie jest wymagane pozostawanie na czczo, a jedynie odpowiednie, doustne nawodnienie organizmu. W zależności od rodzaju scyntygrafii wymagany jest różny czas na rozpad radioizotopów. Badanie izotopowe wykonuje się zazwyczaj w pozycji leżącej (rzadziej w pozycji stojącej lub siedzącej), od pacjenta nie jest wymagane, aby się rozebrał. Jeśli scyntygrafii poddawane są dłonie i stopy, należy je położyć na detektorze gamma kamery. Pozostałe narządy bada się zazwyczaj w projekcji przedniej lub tylnej. Długość badania jest bardzo różna, wynosi od 1 do 60 minut, a jego wynik podaje się w formie opisu.
Podstawową zaletą metod izotopowych jest obserwacja czynności narządu. Wykorzystanie radioizotopów pozwala na śledzenie funkcji organów wewnętrznych i uniknięcie badania radiologicznego, które obarczone jest wysokim ryzykiem powikłań. Ponadto metody izotopowe nie wymagają wykonania innych badań poprzedzających.
W zależności od miejsca badania scyntygraficznego, można podzielić je na scyntygrafię:
- kości;
- serca i naczyń;
- nerki;
- wątroby;
- tarczycy;
- innych.
2. Wskazania do badań scyntygraficznych
Wskazania do badania izotopowego kości to:
- podejrzenie przerzutów nowotworowych do kośćca;
- zapalenie kości;
- obecność chorób metabolicznych;
- ocena skuteczności radioterapii i chemioterapii;
- nietypowe złamania;
- wykonanie przeszczepu kostnego - scyntygrafia pozwala na ocenę procesu gojenia się.
Scyntygrafia kości pozwala zatem na:
- wykrycie nietypowych postaci złamań;
- zlokalizowanie ogniska osteolizy;
- odróżnienie zapalenia od procesów jałowych i nowotworowych;
- ocenę ukrwienia kości;
- wykrycie obrzęków tkanek miękkich otaczających kości.
Wskazaniami do badania izotopowego nerek są następujące objawy chorobowe:
- zwężenie tętnicy nerkowej;
- guzki nerek i nadnerczy;
- torbiele na nerkach;
- gruźlica nerek;
- wady wrodzone nerek.
Statyczna scyntygrafia nerek pozwala na ocenienie struktury narządu, zaś renoscyntygrafia izotopowa daje możliwość zbadania czynności nerek.
Innymi bardzo ważnymi wskazaniami do wykonania tego badania są:
- guzy sutka - różnicowanie łagodnych i złośliwych zmian w sutku;
- hormonalnie czynne guzy przewodu pokarmowego, krwawienia z przewodu pokarmowego, zwłaszcza u dzieci;
- przełykowe zarzucanie treści żołądkowej;
- żołądkowe zarzucanie treści dwunastniczej - podejrzenie żółciowego zapalenia żołądka, zwłaszcza u dzieci;
- nawracające zapalenia płuc u dzieci;
- gruczolak przytarczyc;
- choroby rdzenia nadnerczy - nadciśnienie tętnicze wywołane guzem rdzenia nadnerczy;
- guzy ślinianek, zaburzenia wydzielania śliny (zwłaszcza jednostronne);
- nacieczenie nowotworowe szpiku kostnego.
Badanie jest zawsze wykonywane na zlecenie lekarza.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.