Bor - właściwości, nadmiar i niedobór, źródła boru w diecie
Bor to pierwiastek obecny w organizmie w niewielkich ilościach. Mimo to jest on niezbędny do wielu procesów, zachodzących w ciele i utrzymania dobrego stanu zdrowia. Czy warto suplementować bor? Jakie objawy powoduje niedobór boru?
1. Co to jest bor?
Bor to pierwiastek chemiczny, występujący w organizmie w śladowych ilościach. Znajduje się on w ludzkim szkielecie, tarczycy czy śledzionie.
Jest on niezbędny do prawidłowego funkcjonowania, przede wszystkim do utrzymania gospodarki wapniowej, dobrej kondycji i odpowiedniej ilości hormonów.
Pierwiastek występuje w dwóch rodzajach: bor amorficzny ma brązową barwę, natomiast bor krystaliczny cechuje wyjątkowa twardość i intensywny, czarny kolor.
2. Właściwości zdrowotne boru
Bor to stosunkowo mało znany pierwiastek, ponieważ badania rozpoczęły się dopiero w 1980 roku. Do tej pory udowodniono, że minerał ten wykazuje właściwości antybakteryjne, grzybobójcze i przeciwwirusowe.
Uczestniczy w wielu procesach, odbywających się w organizmie. Przede wszystkim jego obecność jest niezbędna do utrzymania zdrowych i silnych kości oraz stawów.
Bor zmniejsza ryzyko wystąpienia osteoporozy, chorób tkanki łącznej, paradontozy czy zapalenia stawów. Skutecznie usuwa toksyny i stabilizuje stężenie hormonów, głównie testosteronu oraz estrogenu.
Pierwiastek ma również wpływ na układ odpornościowy, szybkość gojenia się ran, procesy starzenia i reakcje alergiczne. Bor chroni przed chorobami układu krążenia, nadwagą, nowotworami i zmianami zwyrodnieniowymi.
Ponadto, obniża zbyt wysoki poziom cholesterolu LDL, zapobiega utracie wapnia, zwiększa gęstość kości, poprawia koordynację ruchową, zdolność pamięci i koncentracji. Oddziałuje też na przyswajalność witamin i minerałów, łagodzi objawy menopauzy, ułatwia powrót do zdrowia po kontuzjach.
3. Przeciwwskazania do suplementacji boru
Suplementacja boru jest bezpieczna dla większości osób, ale w niektórych przypadkach może wiązać się z ryzykiem wystąpienia problemów zdrowotnych.
Z zażywania boru powinni zrezygnować pacjenci onkologiczni, ponieważ pierwiastek ten w organizmie może oddziaływać podobnie jak żeński hormon estrogen. Sytuacja ta jest bardzo niekorzystna w przypadku raka piersi, macicy i narządów rozrodczych.
Szczególną ostrożność powinny zachować także kobiety chore na endometriozę. Bor nie jest zalecany w przypadku schorzeń nerek oraz w okresie ciąży i karmienia piersią.
4. Niedobór boru
- ból kości,
- ból mięśni,
- ból stawów,
- apatia,
- niskie stężenie witaminy D,
- niski poziom wapnia,
- problemy z koordynacją ruchową,
- zaburzenia pamięci i koncentracji,
- skurcze mięśni.
Przewlekły niedobór boru może doprowadzić do osteoporozy, raka prostaty, chorób zwyrodnieniowych stawów, a także zahamowania wzrostu u dzieci i młodzieży.
5. Nadmiar i przedawkowanie boru
Nadmiar boru jest regularnie usuwany z organizmu i rzadko powoduje nieprzyjemne dolegliwości. O przedawkowaniu tego pierwiastka można mówić po przyjęciu 100 mg boru.
Wówczas może pojawić się ból brzucha i głowy, biegunka, uczucie niepokoju i drgawki. W takim przypadku należy skonsultować się z lekarzem i odstawić wszelkie suplementy, zawierające tą substancję.
6. Źródła boru w diecie
- rodzynki (4,51 mg/100 g),
- migdały (2,82 mg/100 g),
- orzechy laskowe (2,77 mg/100 g),
- suszone morele (2,11 mg/100 g),
- awokado (2,06 mg/100 g),
- masło orzechowe (1,92 mg/100 g),
- orzechy brazylijskie (1,72 mg/100 g),
- orzechy włoskie (1,63 mg/100 g),
- suszone śliwki (1,18 mg/100 g),
- orzechy nerkowca (1,15 mg/100 g),
- daktyle (1,08 mg/100 g),
- brzoskwinie (0,52 mg/100 g),
- soczewica (0,74 mg/100 g),
- ciecierzyca (0,71 mg/100 g),
- seler (0,50 mg/100 g),
- grejpfruty czerwone (0,50 mg/100 g),
- ciemne winogrona (0,50 mg/100 g),
- miód (0,50 mg/100 g),
- oliwki (0,35 mg/100 g),
- jabłka (0,32 mg/100 g),
- gruszki (0,32 mg/100 g),
- otręby pszenne (0,32 mg/100 g),
- brokuły (0,31 mg/100 g),
- marchewka (0,30 mg/100 g),
- pomarańcze (0,25 mg/100 g),
- cebula (0,20 mg/100 g),
- banany (0,16 mg/100 g),
- ziemniaki (0,18 mg/100 g).
Bor znajduje się w owocach i warzywach, ponieważ jest obecny w glebie i nawozach mineralnych. Niestety dość duża grupa osób ma problem ze zbyt niskim poziomem boru w organizmie, często jest to spowodowane nieodpowiednią dietą lub spożywaniem warzyw głównie w postaci gotowanej. Obróbka termiczna powoduje utratę wielu cennych wartości odżywczych.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
