Czeremcha zwyczajna – wygląd, właściwości i zastosowanie

Czeremcha zwyczajna to drzewo lub duży krzew z rodziny różowatych. Należy do niej także pigwowiec, jeżyna, głóg czy grusza. Znana także pod nazwami: czeremcha pospolita, śliwa kocierpka, trzemcha, czeremucha, smrodynia. Jest nieco mniejsza niż pozostałe rodzaje czeremchy, wcześniej też owocuje.

Rośnie na terenie całej Europy, Azji Mniejszej i zachodniej Syberii. W Polsce czeremucha jest rośliną pospolitą. Można ją spotkać nad brzegami rzek, jezior oraz nawet niedużych zbiorników wodnych, a także w wilgotnych lasach łęgowych i olsach. Popularna jest nie tylko czeremcha pospolita, ale i czeremcha amerykańska.

Dlaczego niektórzy są zdania, że owoce czeremchy są trujące? Ma to związek z tym, że ich pestki zawierają toksyczny cyjanowodór. Wystarczy jednak je wyrzucić, by owoce były bezpieczne dla konsumentów. Jedząc owoce czeremchy należy jednak zachować umiar. Spożywanie ich w większej ilości może mieć działanie przeczyszczające.

Owoce czeremchy zwyczajnej można jeść zarówno na surowo, jak i po obróbce termicznej. Warto robić soki, które są zalecane szczególnie jesienią i zimą. Można je także dodawać do koktajli, lodów, ciast i sałatek. Dobrym pomysłem jest ich suszenie, a także przygotowywanie domowych dżemów i konfitur. Popularna jest również domowa nalewka z czeremchy.

Owoce, ale także kwiaty, liście i korę czeremchy można wykorzystywać w leczeniu różnych chorób skóry. Zainteresować się nimi powinny osoby chorujące na AZS, zmagające się z podrażnieniami lub posiadające wrażliwą skórę. Surowiec można dodawać do kąpieli, przyrządzać z nich napar czy macerat do przemywania chorobowo zmienionych miejsc.

Bardzo ważne jest, by przed zastosowaniem czeremchy zwyczajnej sprawdzić jej działanie na małym fragmencie skóry. Pozwoli to na uniknięcie ewentualnych niepożądanych reakcji. Napar z kwiatów czeremchy sprawdzi się podczas zapalenia spojówek.

Warto po niego sięgać, by zmniejszyć cienie po oczami czy opuchliznę wokół oczu. Z kolei kora czeremchy ma działanie ściągające, przez co sprawdza się w przypadku owrzodzeń, ropni i otarć.

Liście czeremchy zwyczajnej, ponieważ zawierają lotne związki glikozydowe działające bakteriobójczo i odkażająco, używane są do leczenia ran i ukąszeń owadów. Warto wspomnieć, że glikozydy obecne w liściach czeremchy są toksyczne dla niektórych owadów. Można je wykorzystać do odstraszania komarów.

Owoce czeremchy są cenione za intensywny aromat. Są słodkie i lekko cierpkie w smaku. Przypominają aronię oraz owoce czarnego bzu. Mają również cenne właściwości zdrowotne.

Owoce czeremchy zawierają:

• witaminę C,
• potas,
• wapń,
• fosfor,
• karotenoidy (to prekursor witaminy A),
• antocyjany (naturalne barwniki pochodzenia roślinnego),
• rutynę,
• błonnik,
• flanowonoidy (pełniące funkcję barwników i przeciwutleniaczy),
• antyoksydanty, które pomagają walczyć z wolnymi rodnikami, zapobiegają starzeniu oraz chorobom cywilizacyjnym.

Czeremcha stanowi znakomite uzupełnienie diety, ponieważ:

• wzmacnia odporność,
• łagodzi dolegliwości związane z infekcjami dróg oddechowych, zwłaszcza suchego kaszlu,
• ma działanie przeciwzapalne (sprawdzają się nie tylko owoce, ale i napar z kory czeremchy), antyseptyczne i przeciwbakteryjne (napar z owoców można stosować do płukania gardła),
• działa moczopędnie. Zarówno owoce, jak i kora czeremchy wspierają leczenie zapalenia pęcherza moczowego, umożliwiają wypłukiwanie toksyn z organizmu, chronią przed powstawaniem kamieni nerkowych,
• działa uspokajająco. Zaleca się ją osobom zmagającym się ze stresem zmęczeniem, stanami lękowymi i depresją,
• ma właściwości detoksykacyjne,
• pomaga w leczeniu biegunki i zatruć pokarmowych. Warto sięgać zwłaszcza po owoce suszone oraz przetwory z suszonych owoców czeremchy,
• wpływa na utrzymanie prawidłowej mikroflory jelit, zapobiega zaleganiu treści pokarmowych, ułatwia wypróżnianie,
• łagodzi ból podczas menstruacji, pomaga na silne krwawienia miesięczne, krwawienia międzymiesiączkowe, pomaga regulować cykl menstruacyjny,
• przynosi ulgę w zespole napięcia przedmiesiączkowego i w okresie menopauzy.