Czy trzecia dawka szczepionki może skutkować cięższą reakcją poszczepienną? Eksperci uspokajają
- Trzecia dawka rozłożyła mnie na łopatki - napisała do nas zaniepokojona internautka, która dwie poprzednie dawki przeszła bez jakichkolwiek niepożądanych odczynów poszczepiennych. Jakie skutki uboczne mogą pojawić się po trzeciej dawce szczepionki i czy trzecią dawkę przechodzi się ciężej niż poprzednie?
1. Czy NOP po trzeciej dawce może być inny?
2 listopada ruszyły zapisy na trzecią dawkę szczepionki przeciw COVID-19 w Polsce. Liczne badania potwierdzające słabnącą z czasem ochronę przeciw COVID-19 sprawiły, że w wielu krajach podaje się już trzecią dawkę szczepionki. Od 2 listopada mogą ją przyjąć wszyscy Polacy, którzy ukończyli 18 lat. To dobra wiadomość w obliczu piątej fali, którą może wywołać szerzący się na świecie wariant Omikron.
Na platformę dziejesie.wp.pl napisała do nas pani Joanna z Rzeszowa. Kobieta przyjęła trzecią dawkę szczepionki na COVID, ale zaniepokoiły ją objawy, które pojawiły się po szczepieniu. - Trzecia dawka rozłożyła mnie na łopatki. Bolała mnie głowa i mięśnie. Płakałam z bólu. W dodatku w miejscu szczepionki pojawiła się ogromna opuchlizna, rumień i podwyższona ciepłota ciała. Szczepiłam się szczepionką firmy Pfizer i po dwóch pierwszych dawkach nie miałam żadnych niepokojących objawów. Skąd te dolegliwości? - pytał internautka.
- Odczyny poszczepienne po trzeciej dawce są takie same, jakie były po dwóch poprzednich dawkach szczepionki. Najczęściej będą to łagodne odczyny w miejscu wstrzyknięcia – ból, zaczerwienienie. Mogą pojawić się objawy systemowe, czyli podwyższona temperatura, a nawet gorączka. Nie ma powodu do obaw. Po trzeciej dawce nie ma żadnych nowych, zaskakujących objawów – komentuje w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska, wirusolog z UMCS w Lublinie.
Są jednak osoby, takie jak pani Joanna, które po trzeciej dawce czują się gorzej niż po dwóch poprzednich. Pojawia się silniejszy ból głowy, ramienia, uczucie zmęczenia i osłabienia utrzymujące się przez kilka dni. Z czego może wynikać gorsze samopoczucie po boosterze?
- Trudno jest wskazać przyczynę, ponieważ nie ma na ten temat badań naukowych. Są duże badania ze Stanów Zjednoczonych, w których monitoruje się skutki uboczne po podaniu boostera i wynika z nich, że objawy po podaniu trzeciej dawki nie różnią się od tych po pierwszej i drugiej dawce. Nie ma też dowodów, że nasilenie objawów po podaniu boostera jest istotnie większe – twierdzi dr Bartosz Fiałek, reumatolog i popularyzator wiedzy medycznej.
Z kolei prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska podkreśla, że wiele zależy od indywidualnej reakcji organizmu na preparat. Zdaniem wirusolog trudno jest przewidzieć reakcję osób na podanie boostera.
- Po dwóch dawkach byli tacy, którzy nie odczuwali absolutnie żadnych objawów, ale były też osoby skarżące się na gorączkę czy powiększone węzły chłonne. Trudno powiedzieć, jak zareagują po trzeciej dawce. Czy u tej samej osoby objawy się powtórzą, czy będą mniej lub bardziej nasilone? Tego nie wiemy – tłumaczy prof. Szuster-Ciesielska.
2. Ozdrowieńcy gorzej znoszą szczepienie
Od kilku miesięcy wiadomo, że szczepienie gorzej znoszą ozdrowieńcy. Badania amerykańskich wirusologów wykazały, że osoby, które przechodziły COVID-19, po pierwszej dawce szczepionki mRNA częściej odczuwają zmęczenie, bóle głowy, dreszcze, gorączkę oraz bóle mięśni i stawów.
- Autorzy badań stwierdzili, że osoby, które są ozdrowieńcami, po pierwszej dawce szczepionki prezentują silniejsze objawy i częściej występują u nich reakcje poszczepienne. Wydaje się, że istotną rolę odgrywa tutaj tzw. pamięć immunologiczna, która wygenerowana jest po pierwszej ekspozycji – na dziki patogen. To ponowne pojawienie się w organizmie białka S po szczepieniu sprawia, że reakcja organizmu jest bardziej krzepka. Nasz układ immunologiczny już zna ten antygen, dlatego szybciej angażuje procesy immunologiczne – tłumaczy dr Bartosz Fiałek.
Wirusolog dr Tomasz Dzieciątkowski zwraca uwagę na jeszcze jedną zależność. - Być może silniejsza reakcja na przyjęcie szczepionki u ozdrowieńców ma związek z tym, że ich układ odpornościowy jest nieprawidłowo stymulowany przez wcześniejsze zakażenie koronawirusem. Nie byłoby w tym nic zaskakującego, dlatego że jest ostatnio mowa, że zakażenie "dzikim" koronawirusem może powodować nawet reakcje autoimmunologiczne - dodaje dr hab. Tomasz Dzieciątkowski, wirusolog z Katedry i Zakładu Mikrobiologii Lekarskiej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Czy ozdrowieńcy mogą także gorzej znosić podanie boostera?
- Jeżeli chodzi o trzecią dawkę u ozdrowieńców, to szczerze mówiąc, ta grupa jest bardzo mała, nie mamy więc wiarygodnych danych, na podstawie których można byłoby wysnuwać jakieś tezy. Od osób, z którymi rozmawiałem, wiem, że nie notowali bardziej nasilonych objawów ubocznych. W dalszym ciągu mówimy jednak o pojedynczych osobach – informuje lekarz.
- Generalnie łagodne lub bardziej nasilone NOP-y po szczepieniu mogą pojawić się po każdej dawce. Nie możemy wykluczyć, że po trzeciej dawce częstotliwość standardowych objawów poszczepiennych, takich jak: bóle głowy, osłabienie czy podwyższona temperatura będzie większa. Aby mieć pewność, musimy poczekać na więcej dowodów naukowych – podsumowuje dr Fiałek.
Należy jednak zawsze pamiętać, że korzyści ze szczepień są nieporównywalnie większe od szkód, jakie w organizmie może wywołać COVID-19.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
