Dotyka przynajmniej 60 proc. Polaków. "To jest bardzo przytłaczające"
Rok 2022 nie był łatwy. Widać to także w gabinetach psychologów i psychoterapeutów. Z badań wynika, że 62 proc. Polaków odczuwa stres co najmniej raz w tygodniu. To tylko wstęp do kryzysu, który może nastąpić. Co zrobić, żeby poczuć się lepiej? Psychoterapeutka zdradza nam swoje patenty.
1. To odcisnęło na nas piętno w ubiegłym roku
Katarzyna Kucewicz, psycholożka i psychoterapeutka, autorka książek aktywnie działająca w social mediach, gdzie znana jest jako @psycholog_na_insta, przyznaje, że trudna rzeczywistość ostatniego roku odcisnęła się na wielu Polakach mocnym piętnem, co obserwuje w swoim gabinecie. Widać to także we frazach, jakie wpisywaliśmy w Google na przestrzeni minionego roku. Raport podsumowujący trendy w wyszukiwaniach, o którym pisaliśmy niedawno, wskazuje, że bardzo martwiliśmy się o nasz dobrostan psychiczny. Jak wyleczyć depresję, poradzić sobie ze stresem i powstrzymać atak paniki - to wybrane spośród najczęściej wyszukiwanych pytań w wyszukiwarce.
Nic dziwnego. Jeszcze przed nadejściem pandemii COVID-19 badania wskazywały na narastanie zagrożeń dla zdrowia psychicznego. Raport Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) i Komisji Europejskiej z 2016 r. wskazywał, że 25 mln Europejczyków zmaga się ze stanami lękowymi, 21 mln - z depresją lub stanami depresyjnymi, 5 mln - z ciężkimi chorobami psychicznymi. Pandemia wpłynęła negatywnie na te statystyki, tak że eksperci ukuli nawet nowy termin - zespół stresu popandemicznego (ang. post-pandemic stress disorder – PPSD).
Zrealizowany przez abcZdrowie i ekspertów z WUM Raport Zdrowia z okresu pandemii wskazuje, że aż 48 proc. Polaków deklarowało pogorszenie kondycji psychicznej. Z kolei badanie "Życie w dobie pandemii", przeprowadzone przez Instytut Psychologii Uniwersytetu Łódzkiego wykazało, że aż u 53 proc. badanych występuje wysoki lub bardzo wysoki poziom odczuwanego stresu, a 26 proc. to osoby, których stan zdrowia psychicznego można uznać za zły.
Mamy też pierwsze badania dowodzące, że kolejny globalny kryzys - konflikt zbrojny w Ukrainie - także nie pozostał bez wpływu na zdrowie psychiczne. Jedna z analiz, która ukazała się na łamach "Frontiers in Psychiatry" wskazuje, że pandemia i wojna wpłynęły na ogół Europejczyków - nie tylko na Ukraińców.
"Podczas gdy wojna prawdopodobnie miała psychologiczny wpływ na Ukraińców i Rosjan w strefach działań wojennych, ludzie w Europie Środkowej i innych krajach, którzy byli ideologicznie związani z wojną, również doświadczyli pewnych skutków. Wraz z pandemią COVID-19 konflikt rosyjsko-ukraiński wygenerował stresory i zwiększył niepokój w różnych częściach świata" - twierdzą badacze.
2. "Nasz świat przestał być przewidywalny"
- Gdy patrzę na swoich pacjentów, to widzę, że każdy z nich ma swoje problemy, swoje osobiste dramaty, na które nakładają się dodatkowo skutki globalnych kryzysów i to jest bardzo przytłaczające – przyznaje Katarzyna Kucewicz w rozmowie z WP abcZdrowie.
- Czasami, na skutek tego, co się dzieje na świecie, trudno poradzić sobie ze swoimi "lokalnymi" kłopotami. Zamiast skupić się na pracy, planować, kreować nowe, ludzie zajmują sobie głowę rozmyślaniem, czy czeka nas kryzys nuklearny, boją się też tego, że zachorują, a infekcje stanowią dla nich wstęp do rozważań: "czy ja to przeżyję?", "co mi grozi?". Nie ukrywajmy, że media, czytanie wielu różnych newsów, bez weryfikacji czy są sprawdzone i rzetelne, pogłębia stres – dodaje.
Tłumaczy, że niepewność tego, co czai się za rogiem, czyli najbliższej przyszłości jest dla wielu osób nieznośna.
- Jako społeczeństwo w mojej obserwacji staliśmy się bardziej ostrożni, czai się w nas lęk, bo świat, w którym przyszło nam żyć, przestał być przewidywalny i teraz może wydarzyć się absolutnie wszystko – mówi.
Nie tylko gabinety psychologów i psychoterapeutów są pełne. Również psychiatrzy zgłaszają, że jest źle.
Mój pacjent musiał 3 razy odbić się od drzwi izby przyjęć psychiatrycznej, odwalić akt wandalizmu w psychozie, przyjechać w asyście policji aby znalazło się dla niego miejsce w oddziale. Tyle o stanie polskiej psychiatrii, nawet najlepsza kadra przegra z brakiem łóżek.
— coco (@kryptokok) January 17, 2023
3. Jak walczyć ze stresem?
Niedawno opublikowane badanie Ogólnopolskiego Panelu Badawczego Ariadna na zlecenie Centrum Medycznego Damiana ujawniło, że aż 62 proc. Polaków odczuwa stres co najmniej raz w tygodniu. Dane ADP "People at Work 2022: A Global Workforce View" wskazują, że Polacy to jedna z najbardziej zestresowanych nacji na całym świecie.
- Doświadczenie pandemii czy wojny to sytuacje, które nie tylko nas stresowały tu i teraz, kiedy coś się działo - mówi, podkreślając, że te wydarzenia odbijają się nam czkawką po dzień dzisiejszy.
Psycholożka podkreśla, że taki długotrwały stres jest niekorzystny dla dobrostanu naszego organizmu. Może przyczyniać się do zaburzeń lękowych, depresji czy wielu chorób somatycznych.
- Nie jesteśmy w stanie uniknąć stresu całkowicie, bo pamiętajmy, że nasz współczesny model życia sam w sobie jest stresogenny. Kluczem jest więc umiejętność zapanowania nad stresem – mówi.
Ekspertka dodaje, że są różne strategie radzenia sobie ze skutkami stresu. Według psycholożki skuteczne mogą się okazać:
- mindfulness,
- medytacja,
- regularny sen,
- właściwa dieta,
- kontakt z bliskimi i rozmowa,
- sport,
- oddanie się hobby.
- Bardzo pomocne jest na przykład kolorowanie, rysowanie albo tzw. pisanie ekspresyjne, czyli prowadzenie dziennika, ale też i ruch, ćwiczenia oddechowe, joga – wylicza.
Ostrzega również przed bagatelizowaniem stresu. Jeśli jest silny, a techniki relaksacyjne i inne metody nie pomagają, wówczas trzeba podjąć zdecydowane kroki, takie jak psychoterapia, a niekiedy nawet farmakoterapia.
Ekspert przestrzega też przed metodami, które niekiedy pomagają nam rozładować stres, ale mogą dodatkowo szkodzić.
- Na pewno nie pomagają używki czy kompulsywne zachowania jak zakupy. One mogą przynieść pewien rodzaj ulgi, ale w dłuższej perspektywie są bardzo niebezpieczne – ostrzega ekspertka.
Niezależnie od tego, czy pracujemy nad ograniczeniem skutków stresu z psychoterapeutą, czy radzimy sobie za pomocą jogi lub medytacji, psycholożka ma jedną, cenną radę na 2023 r.
- Warto szukać szczęścia i oparcia w małych przyjemnościach, nauczyć się zwracać uwagę na to, co daje nam zadowolenie, ale też doceniać codzienność. To są takie drobiazgi jak ładna pogoda, spacer z psem. Warto nauczyć się uruchamiania w sobie wdzięczności za te małe rzeczy i na nich skupiać choć trochę swojej uwagi, by odciągnąć myśli od tego, co złe, przerażające czy budzące wątpliwości – podsumowuje psycholożka.
Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
