Embolektomia – na czym polega zabieg? wskazania i powikłania

Embolektomia to zabieg operacyjny polegający na mechanicznym usunięciu zatoru tętniczego. Przeprowadza się go w sytuacjach nagłego zagrożenia życia, gdy zachowawcze metody leczenia zawiodły. Co warto niej wiedzieć?

1. Co to jest embolektomia?

Embolektomia (arterial embolectomy) to zabieg operacyjny, który przeprowadza się w celu udrożnienia naczynia krwionośnego. Polega on na otwarciu tętnicy i usunięciu materiału zatorowego blokującego przepływ krwi.

To na być przykład skrzeplina, blaszka miażdżycowa, tłuszcz, skupisko komórek czy wody płodowe. Usunięcie przeszkody umożliwia przywrócenie przepływu krwi w tkance oraz uniknięcie martwicy. Jeśli pojawi się ostre niedokrwienie, często jest konieczna szybka interwencja, ponieważ zbyt długie zwlekanie sprzyja rozwojowi niebezpiecznych patologii.

2. Wskazania do embolektomii

Zobacz film: "Skąd się bierze ból pooperacyjny?"

Embolektomia jest podstawową metodą leczenia niedrożności tętnic obwodowych w schorzeniach takich jak:

• ostre niedokrwienie jelit z niedrożnością tętnic trzewnych,
• ostre niedokrwienie kończyn dolnych i górnych w przebiegu miażdżycy,
• wielopoziomowa choroba tętnic - zmiany miażdżycowe występujące w co najmniej dwóch obszarach unaczynienia.

W przypadku zwężenia miażdżycowego tętnic szyjnych stosuje się endarterektomię szyjną (CEA), to jest chirurgiczne usunięcie blaszki miażdżycowej. Rzadko, głównie w szczególnych sytuacjach, za pomocą operacji chirurgicznej wykonuje się embolektomię płucną.

Zabieg na tętnicy płucnej jest stosowany wyłącznie w przypadkach ostrych niewydolności układu krążenia. Stany przewlekłego niedokrwienia kończyn najpierw próbuje się leczyć zachowawczo.

W przypadku ostrego niedokrwienia kończyny dolnej decyzję o rodzaju leczenia specjalista podejmuje się w oparciu o ocenę kliniczną wg skali Fontaine’a. Pilna embolektomia kończyny dolnej jest niezbędna, gdy ból kończyny pojawia się po przejściu odległości mniejszej niż 200 m lub jeśli ból występuje w spoczynku.

Leczenie zabiegowe stosuje się także, gdy ból kończyny pojawia się po przejściu odległości większej niż 200 m, ale leczenie farmakologiczne nie przynosi efektów. Należy pamiętać, że zaniedbana choroba, niewłaściwe leczenie grozi amputacją kończyny.

3. Jak wygląda zabieg embolektomii?

Przed zabiegiem embolektomii należy wykonać badania laboratoryjne, takie jak morfologia, układ krzepnięcia i parametry biochemiczne. Niezbędna jest konsultacja z anestezjologiem.

Zabieg wykonuje się w znieczuleniu ogólnym, przewodowym i miejscowym, a przeprowadza go poprzez otwarcie tętnicy i ręczne wydobycie materiału zatorowego lub częściej przezskórnie za pomocą cewnika wprowadzanego do naczynia.

Najczęściej wykonuje się embolektomię wewnątrznaczyniową z zastosowaniem cewnika z balonem (np. cewnik Fogarty’ego). Możliwe jest również przeprowadzenie embolektomii aspiracyjnej (aspiration embolectomy). Wykorzystuje się wówczas specjalny cewnik przystosowany do wciągnięcia materiału zatorowego.

Operację rozpoczyna się od wykonania małego nacięcia w pachwinie lub na ramieniu, w zależności od miejsca, gdzie powstał zator - nad tętnicą udową lub na ramieniu, nad tętnicą ramienną.

Kolejnym etapem jest odsłonięcie tętnicy i nacięcie jej ściany. W kończynie dolnej zator zlokalizowany jest najczęściej w tętnicy biodrowej, udowej lub podkolanowej. Kluczowe jest wprowadzenie cewnika. Konieczne jest wsunięcie go za materiał, który wywołał zator.

Następnie pompuje się balon, który napełnia się problematyczną treścią. Narzędzie zostaje wyciągnięte z tętnicy. Naczynia zostają zszyte, a w ranie pozostawia się dren umożliwiający odpływ nagromadzonej krwi.

Rezultatem zabiegu jest wyczuwalny puls na tętnicach poniżej zwężenia, przywrócenie prawidłowego koloru i ciepłoty kończyny, a także przywrócenie przepływu krwi w tkance oraz uniknięcie martwicy.

Czas oczekiwania na zabieg finansowany przez NFZ wynosi zwykle kilka miesięcy. Ile kosztuje zabieg nierefundowany? Embolektomia kończyn dolnych – około 8500,00 zł, zaś embolektomia w obszarze brzusznym – 10 000 zł.

4. Powikłania po zabiegu

Po zabiegu możliwe jest pojawienie się powikłań. Wiele zależy od stanu pacjenta i chorób towarzyszących. Skutkiem ubocznym embolektomii może być:

• nasilone krwawienie,
• uszkodzenia narządów sąsiadujących przy operowanej tętnicy,
• zakażenie rany pooperacyjnej oraz infekcje uogólnione,
• wyciek chłonki z rany pooperacyjnej,
• zakrzepica żył głębokich,
• zakrzepica żylna po operacji,
• zespół ciasnoty przedziałów powięziowych.

Większym ryzykiem obarczeni są zwłaszcza chorzy z zaawansowanymi zmianami miażdżycowymi.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.