Koronawirus. Polscy naukowcy odkryli, dlaczego chorzy na COVID-19 tracą węch. Prof. Rafał Butowt komentuje wyniki badań
Jednym z najczęstszych, choć nieoczywistych objawów zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2 jest utrata powonienia. Grupa naukowców z Bydgoszczy odkryła przyczynę tego zjawiska. Ich badania również pomogły zrozumieć, dlaczego to właśnie osoby starsze są najbardziej narażone na zarażenie COVID-19. Badania odbiły się dużym echem w Stanach Zjednoczonych. Autor badań, prof. Butowt, wyjaśnia, jak odkrycie jego zespołu, przyczynia się do skutecznej walki z pandemią.
1. Koronawirus. Utrata węchu
Ansomia, czyli całkowita lub częściowa utrata zmysłu powonienia jest obserwowana u ok. 60 proc. zakażonych koronawirusem. Naukowcom z Collegium Medicum w Bydgoszczy (oddział Uniwersytetu Mikołaja Kopernika) udało się ustalić przyczyny tego zjawiska.
Badanie, które zostało opublikowane w American Chemical Society wywołało ogromny rezonans. Jak przyznają sami badacze, zdecydowanie większy w USA niż w Polsce.
- Zainteresowanie naszą pracą jest bardzo duże, bo wielu naukowców obecnie interesuje się komórkami znajdującymi się w jamie nosowej. To właśnie tam najczęściej dochodzi do zakażenia u ludzi – tłumaczy prof. Rafał Butowt w rozmowie z WP abcZdrowie.
2. Symptomy koronawirusa
Badania, które przeprowadził zespół naukowców pod kierownictwem prof. Butowta, pomagają zrozumieć, w jaki sposób koronawirus atakuje organizm człowieka.
- Dzisiaj wiemy o istnieniu wielu koronawirusów. Jedne z nich atakują układ nerwowe, inne nie. SARS-CoV-2, który wywołał obecną pandemię, od początku był podejrzewany o wywoływanie negatywnych skutków dla układu nerwowego. Już w styczniu pojawiały się doniesienia o utracie węchu i smaku przez zakażonych pacjentów, jednak wtedy nie można było z całą pewnością uznać ich za specyficzne objawy. Przy tak dużej liczbie zachorowań, może łatwo dojść do nadinterpretacji – opowiada prof. Butowt.
Butowt wraz z Katarzyną Bilińską oraz Patrycją Jakubowską postanowili zbadać to zjawisko. - Od początku założyliśmy, że utrata powonienia jest symptomem. A skoro tak, to jaki jest tego mechanizm? – opowiada.
3. Jak koronawirus atakuje układ nerwowy?
Do tej pory większość lekarzy sugerowała, że koronawirus bezpośrednio uszkadza komórki węchowe, stąd wynika utrata powonienia.
- Nasze badania przeprowadzone na myszach pokazują, że te przypuszczenia są bardzo logiczne, ale nie odpowiadają rzeczywistości. Komórki węchowe nie są uszkadzane w pierwszej kolejności. Okazuje się, że koronawirus najpierw atakuje komórki podporowe, które też są częścią nabłonku nosowego, ale nie interpretują wrażenia węchu, tylko odpowiadają za przesyłanie tej informacji do neuronów. Oznacza to, że koronawirus nie uszkadza neuronów bezpośrednio – tłumaczy Butowt.
4. Koronawirus. Dlaczego osoby starsze są bardziej narażone?
W trakcie badań naukowcy zaobserwowali również inne zjawisko, które pomaga wytłumaczyć, dlaczego to właśnie osoby starsze są bardziej narażone na COVID-19.
Koronawirus atakuje organizm ludzki i namnaża się, wykorzystując dwa receptory białkowe – ACE2 oraz TMPRSS2. Zespół prof. Rafała Butowta zaobserwował zwiększony poziom ekspresji tych receptorów w komórkach podporowych nabłonka węchowego. Stężenie tych białek wzrasta wraz z wiekiem.
- W nabłonku jamy nosowej mamy kilka rodzajów komórek, które atakuje koronawirus. Im jesteśmy starsi, tym więcej mamy takich komórek. Oznacza to, że wirusowi łatwiej jest je zniszczyć i się namnażać. To wyjaśnia, dlaczego osoby starsze mogą łatwiej zostać zainfekowane oraz ciężej przechodzić chorobę – tłumaczy prof. Butowt.
Zobacz także: Koronawirus. Osoby z Alzheimerem są bardziej narażone na ciężki przebieg choroby oraz zgon
5. Badania z udziałem ochotników
Prof. Rafał Butowt podkreśla, że potrzebne są dalsze badania z udziałem pacjentów.
- Nasze badania są hipotezą, bardzo prawdopodobną, ale wciąż hipotezą. Żeby je potwierdzić, musimy przeprowadzić testy z udziałem ludzi, pobierać od zakażonych nabłonek z jamy nosowej oraz ustnej. W tej chwili jest to niemożliwe, ponieważ pacjenci zakażeni koronawirusem w pierwszej kolejności potrzebują leczenia – podkreśla prof. Butowt.
Na razie wnioski, do jakich doszedł zespół prof. Butowta, potwierdzają inne badania, które zostały opublikowane w ostatnim czasie.
- Pytanie dlaczego zakażeni koronawirusem tracą węch, nie jest do końca wyjaśnione, ale nasze badania rzuciły dużo światła na to zagadnienie - mówi prof. Butowt.
6. Nietypowe objawy koronawirusa
Większość pacjentów traci węch i nie czuje smaku podczas zakażenia koronawirusem - do takiego ustalenia doszła międzynarodowa grupa ekspertów pod kierownictwem profesor Cosimo de Filippis z uniwersytetu w Padwie na północy Włoch.
Lekarze przebadali 417 pacjentów z COVID-19, hospitalizowanych w 12 szpitalach we Włoszech, Hiszpanii, Belgii oraz Francji.
Przyglądając się objawom, jakie występowały u chorych na COVID-19, lekarze odkryli zaskakująca tendencję. Aż 80 proc. pacjentów nie miała typowych dla grypy czy przeziębienia objawów. Większość chorych (88 proc.) zgłaszała natomiast zaburzenia odczuwania smaków. Na przykład, nie byli w stanie odróżnić słodkiego, gorzkiego i słonego. 60 proc. straciło powonienie. Objawy te w większości notowano u kobiet.
Wyniki swoich badań lekarze opublikowali na łamach medycznego czasopisma "European Archives of Oto-Rhino-Laryngology".
Wcześniej podobne wyniki badań uzyskali lekarze z USA i Wielkiej Brytanii. Na chwilę obecną jednak nie ma żadnej potwierdzonej hipotezy, dlaczego koronawirus wpływa akurat na zmysły węchu i smaku.
Zobacz także: Koronawirus. Objawy COVID-19 mogą pojawić się skórze. To tzw. covidowe wysypki
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.