Trwa ładowanie...

Nie tylko cukrzyca typu 1 i 2. Istnieje też typ 3C, który do tej pory mógł być w części przypadków nieprawidłowo diagnozowany

 Magdalena Bury
29.11.2018 13:31
Cukrzyca typu 3C to kolejny groźny typ choroby
Cukrzyca typu 3C to kolejny groźny typ choroby (istock)

Większość z nas zna cukrzycę typu 1 i 2. To jednak nie wszystkie z rodzajów tej choroby. Cukrzyca typu 3C pojawia się jako rezultat uszkodzenia trzustki. Cierpią na nią osoby po zapaleniu, nowotworze bądź operacji tego organu.

1. Epidemia cukrzycy

Na cukrzycę w Polsce cierpi ok. 3,5 mln osób. Ponad mln z nich nie zdaje sobie sprawy z tego, że choruje. Oznacza to, że co jedenasta osoba w naszym kraju jest cukrzykiem. A będzie jeszcze gorzej. Szacuje się, że do 2020 roku będzie 4 mln chorujących. Tak wynika ze statystyk Narodowego Funduszu Zdrowia.

W cukrzycy typu 1 układ odpornościowy organizmu niszczy komórki trzustki, które produkują insulinę. Jej diagnoza zawsze łączy się z wdrożeniem leczenia insuliną. Typ LADA to nic innego jak cukrzyca typu 1 u osób starszych. MODY występuje w każdym wieku.

W typie 2 na początku trzustka wydziela bardzo dużo insuliny, jednak działa ona nieprawidłowo. Zjawisko to nazywa się insulinoopornością. Po kilku latach trwania cukrzycy typu 2, wydzielanie insuliny maleje. Cukrzyca typu 2 częściej dotyka osoby z nadwagą, otyłością bądź te, u których w rodzinie ktoś już choruje.

2. Cukrzyca 3C

Zobacz film: "Cukrzyca. Historia Mai"

Jakie są przyczyny pojawienia się cukrzycy typu 3C? Najczęściej jest to rezultat uszkodzenia trzustki – z powodu jej zapalenia bądź nowotworu. W grupie ryzyka są też osoby, które niedawno przebyły operację.

- To cukrzyca wtórna do innych chorób. Ma określoną przyczynę, czego nie możemy powiedzieć w innych typach cukrzycy. Pojawia się jako powikłanie po operacji trzustki, nowotworze tego organu czy wtedy, gdy przyjmujemy leki. Objawy są bardzo niecharakterystyczne. Jej powikłania są jednak takie same jak w przypadku typu 1 czy typu 2 – tłumaczy dr n. med. Monika Łukaszewicz z Kwestia Dawki.pl.

Uszkodzenie trzustki nie powoduje tylko upośledzenia zdolności tego organu do produkcji insuliny. Produkcja enzymów trawiennych oraz innych hormonów również zostaje zakłócona.

Najnowsze badania opublikowane w "Diabetes Care" wskazują, że większość przypadków cukrzycy 3C jest błędnie diagnozowana. Lekarze określają ją jako typ 2. Tylko u 3 proc. badanych osób typ został prawidłowo określony.

- To badanie mające na celu opisanie cukrzycy wtórnej do choroby trzustki, nie będącej cukrzycą typu 1 ani 2, tak jak jest ona leczona, klasyfikowana i jakie ma cechy kliniczne. W ponad 2 tys. praktyk lekarzy rodzinnych w Wielkiej Brytanii między styczniem 2005 r. a marcem 2016 r. zbierano i analizowano przypadki osób dorosłych chorujących na cukrzycę, zwracając szczególną uwagę na osoby z chorobami trzustki (m.in. ostrym i przewlekłym zapaleniem trzustki) – tłumaczy dr n. med. Monika Łukaszewicz.

Okazało się, że cukrzyca wtórna do choroby trzustki stanowi większy procent niż cukrzyca typu 1 i wymaga szybszego (niż w przypadku cukrzycy typu 2) włączenia leczenia insuliną.

3. Zła diagnoza

- Autorzy wskazują, że typ cukrzycy 3C często jest klasyfikowany jako cukrzyca typu 2, ale cechuje się gorszą kontrolą glikemii i większym zapotrzebowaniem na insulinę. Widać tu, jak ważne jest w wielu przypadkach pogłębienie diagnostyki i staranna opieka. Warto wiedzieć, że w artykule wskazuje się na jeden specyficzny typ, a cukrzycy jest kilkadziesiąt rodzajów. Każdy z nich przebiega nieco inaczej – dodaje ekspertka.

Naukowcy obawiają się, że typ 3C jest znacznie bardziej powszechny niż wcześniej sądzono. Wielu pacjentów nie jest prawidłowo zdiagnozowanych. Cukrzyca typu 3C nie występuje zaraz po operacji trzustki czy po tygodniu od zakończenia leczenia nowotworu.

W wielu przypadkach rozwija się w ukryciu przez lata. W związku z tym wielu symptomów nie wiążemy z problemami z trzustką. Ignorujemy je.

- W odniesieniu do cukrzycy 3C, czyli związanej z uszkodzeniem zapalnym trzustki, warto wiedzieć, że samo zapalenie trzustki może wynikać z picia alkoholu lub obecności kamieni w drogach żółciowych. W rzadkich przypadkach nie udaje się określić przyczyny zapalenia trzustki – wymienia ekspertka.

W wyniku zapalenia dochodzi do uszkodzenia komórek trzustki wydzielających insulinę oraz do uszkodzenia komórek trzustki produkujących enzymy trzustkowe. Efektem jest chudnięcie i biegunki.

- Z uwagi na ten niedobór ważna jest stała suplementacja enzymów trzustkowych. W zależności od stanu pacjenta zaleca się dietę cukrzycową i trzustkową – dodaje dr n. med. Monika Łukaszewicz.

4. Profilaktyka

Do podstawowych badań diagnostycznych należy usg jamy brzusznej i badanie ogólne kału. W niektórych przypadkach wykonuje się bardziej zaawansowane badania obrazowe i inwazyjne.

- Często przebieg choroby jest taki, że niewydolność egzokrynna trzustki (zmniejszenie wydzielania enzymów trawiennych) pojawia się dopiero po kilku latach cukrzycy zakwalifikowanej jako cukrzyca typu 1 lub cukrzyca typu 2. Lekarz weryfikuje wtedy rozpoznanie – dodaje dr n. med. Monika Łukaszewicz.

Każda osoba z cukrzycą nie osiągająca dobrych wyników leczenia lub mająca niepokojące objawy powinna być prowadzona przez lekarza specjalistę - diabetologa. Obecne możliwości leczenia zapewniają każdemu pacjentowi szansę na dobre wyrównanie cukrzycy.

Jakie badania pozwalają stwierdzić, na jaki typ cukrzycy chorujemy?

- Ocena zapotrzebowania na insulinę, badanie pacjenta, czyli: stan odżywienia, występujące objawy i dane z wywiadu, reakcja na leczenie pierwszego rzutu. Czasami konieczne są badania immunologiczne i genetyczne – wymienia ekspertka.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze